Brehtovsko da demokratija zahtijeva demokrate najbolje pokazuje "oslobođena" Crna Gora. Djelimično uspješan - ako je to uopšte - štrajk prosvjetnih radnika paradigmatičan je jer otkriva suštinu trenutne izvršne vlasti na čelu sa premijerom Milojkom Spajićem. Istovremeno, štrajk otkriva svo licemjerstvo u doskorašnjem opozicionom radu najvećeg dijela partija koje čine koalicionu većinu.
Demokratija se suspenduje, a zakoni važe samo za protivnike. Opšta medijska i politička agresija protiv sindikata, kao i optužbe za koaliranje sa opozicionim partijama, krešendo je doživjela susretom premijera Spajića i sindikalnih lidera.
5Umjesto dosadašnjeg umivenog i ležernog pristupa, uz obilje alanfordovskih replika, javnost je, kroz nekoliko procurjelih snimaka, čula premijera Spajića u potpuno drugačijem raspoloženju. Pokušavajući da odgovornost za neispunjavanje obaveza iz socijalnog dijaloga delegira sindikatu, kao i manipulacijom glasačkim pravom prisutnih, premijer Spajić više je ličio na predsjednika Srbije Aleksandra Vučića u nekom od njegovih brojnih obračuna sa svima koji se usude da iskažu skepsu u rekordna postignuća "države i naroda".
Demokratija se suspenduje, a zakoni važe samo za protivnike
Sa druge strane, nervoza i nepripremljenost crnogorskog premijera demonstriraju manir kojim se donose kapitalne odluke za funkcionisanje onog što i dalje zovemo država Crna Gora, ali i stepen nesinhronizacije realnog stanja - npr. u javnim finansijama - i onog što se javno proklamuje. Konačno, nije jasno kako nešto što je nemoguće sad može postati realno za svega nekoliko mjeseci. Teorijski postulati “paf-paf” ekonomije i dalje ostaju van domašaja šire zainteresovane javnosti.
Ono što, međutim, bode oči je odsustvo slične reakcije kad premijer govori o svom trenutno najvećem političkom protivniku, predsjedniku države Jakovu Milatoviću. Jasno je da predsjednik Milatović konstantnim izjavama, ne samo izlazi iz ustavnih ovlašćenja, već direktno konfrontira svom formalno partijskom šefu.
Strategija blagih reakcija ili ignorisanja packi koje dolaze iz Predsjedništva, mogu kratkotrajno odložiti neminovni sukob, ali dugoročno štete budućoj poziciji samog premijera. Posebno kad se uzme u obzir način na koji se rješava akutni problem štrajka u prosvjeti, javnost lako može izvući zaključak da je riječ o popustljivosti koja proističe iz straha u odnosu na strukture koje podržavaju trenutnog predsjednika.
Paralelno gašenju požara u javnoj potrošnji, premijer Spajić nastavlja pregovore o rekonstrukciji Vlade pokušavajući da uz ostatke Demokratskog fronta u nju uključi i Bošnjačku stranku. Na taj način bi značajno proširio većinu, ali bi, paradoksalno, smanjio njenu stabilnost.
Uvođenjem DF-a, čak i BS uz pacifikovanje Demokrata, oslabio bi sopstvenu pregovaračku poziciju, ali i omogućio novi talas institucionalizacije ostataka DF-a, koji bi se nužno negativno odrazio na rejting PES-a. Suštinski, koalicija ZBCG polako postaje politički mejnstrim i približava se onome što su nekad bile Demokrate za značajan dio biračkog tijela srpske provinijencije.
Implikacije o nastavku evropskog puta uz direktno učešće proruskih struktura u izvršnoj vlasti postaju opšte mjesto i teško ih je smisleno objašnjavati. Ne treba ići dalje od izjave ambasadora Rusije Maslenikova, koji u svom rijetkom javnom obraćanju problematizuje članstvo zapadnobalkanskih država u EU, na sličan način na koji je to činjeno kad se pristupalo NATO.
Čak i sad, u situaciji kad Vlada i premijer misle da postoji klima za nastavak integracija, uz blagonakloni grejs period iz međunarodne zajednice, onog momenta kad se taj proces zahukta, srpske i ruske strukture vratiće se oprobanom receptu destabilizacije. Sve što Spajić trenutno radi im direktno pomaže. Trenutno treniranje strogoće može samo na neiskusne i nezaštićene sindikalce.
