Građani Gruzije su na ulicama! Demonstriraju protiv zakonskog rješenja nalik Putinovom, koje bi omogućilo zabranu rada nevladinim organizacijama i značajno ograničilo civilni sektor. Razumije se, to je samo povod za protest.
Suština leži u nepristajanju na položaj ruske gubernije lišene evropske perspektive i važnije evropskog načina života. Istovremeno, vladajuća većina najavljuje povlačenje, pa uslovno povlačenje zakona, dok čeka mišljenje Venecijanske komisija. Dakako, to mišljenje ni njih ne obavezuje. Sva sličnost sa crnogorskim slučajem tu se završava ili zapravo možda tek počinje.
Građani Crne Gore se nalaze pred formativnim izborima. Ne i istorijskim. Razlika leži u činjenici da po prvi put imaju priliku da naprave izbor koji bi dovršio kompletiranje crnogorskog državnog i nacionalnog bića. Odnosno: izbor koji bi prekinuo mračni istorijski ciklus samoponištenja i vraćanje u predpolitičku fazu.
Već nekoliko puta u proteklih nešto više od dva vijeka, Crnogorci su državno uzlaznu putanju mijenjali za srednjovjekovne zablude, pa umjesto veberovskog državnog aparata nadograđivali mitove kojim se kompromitovali jedan cijeli emancipatorski napor. Čak i onda kad su imali društvenih uslova da istraju, poput početka 20. vijeka, biran je drugi - samoponištavajući put.
Upravo ta vrsta cikličnosti svoje uzroke, pored domaćih, ima i u odnosu međunarodnih partnera, sa obje strane svijeta. Vraćajući se na početak teksta, građani Crne Gore nalaze se na sličnim pozicijama kao oni u Gruziji. Uz razliku da po prvi put, ovi prvi imaju suštinsku priliku da izbjegnu ponovno vraćanje na civilzacijsku marginu i ideološki mrak.
Jasna politička ponuda građanima ne ostavlja prostora za dilemu. Alternativa i alternative, puni sjaja, svoje političke suštine demonstriraju na svakom koraku. Međutim, važnija je šansa koju ima stari/novi predsjednik. Kao lider obnove državne nezavisnosti i okretanja zemlje prema Zapadu, Đukanović ovim izborima ima priliku da dovrši državnu i nacionalnu konstituciju.
Sa pozicije nespornog političkog autoriteta, razvojem međunarodnih odnosa, stvoreni su, ne samo preduslovi, već i povoljna klima za tako nešto. Na planu zaštite preostale "slobodne" institucije, državni okvir pokazao bi vitalnost koja se često dovodi u pitanje.
Međutim, to treba da prati aktivni rad, poput onog u Čekoslovačkoj tokom prvog Masarikovog mandata, na završetku nacionalne emancipacije. Pobjeda na izborima je nužni impuls, ali i lakmus papir za suštinskog opredjeljenje građana.
Đukanović ima priliku kakvu nije imao nijedan crnogorski lider, ali i obavezu da u narednih pet godina ova dva procesa dovede do kraja. Zbog toga su ovi izbori formativni!
