Pet godina nakon famozne litijaške kontrarevolucije i takozvanog oslobođenja, Crnom Gorom upravljaju dvije institucije – Crkva Srbije i BIA.
Upravo one čija uloga je bila ključna u krvavim ratovima devedesetih na prostoru bivše Jugoslavije, i koje su za zločine najviše i odgovorne. Riječju, Crnom Gorom vlada Crna ruka – duhovni i politički nasljednici te tajne organizacije danas djeluju kroz ove dvije mračne institucije: nikad reformisanu tajnu službu i nikad reformisanu Crkvu Srbije.
Njeni eksponenti haraju i rovare Crnom Gorom. To više ne negira ni onaj dio javnosti koji je, zaslijepljen mržnjom prema Demokratskoj partiji socijalista i njenom predsjedniku Milu Đukanoviću, bio spreman koketirati upravo sa tim strukturama.
Tragična sudbina građanske, multietničke Crne Gore jeste da su, pod plaštom demokratizacije i borbe protiv korupcije, Crnogorci zapravo doveli na vlast eksponente struktura iza kojih stoje upravo ove dvije sile. Još tragičnije je što - pet godina nakon sloma režima koji su sadašnji kritičari nazivali autokratskim i diktatorskim - politička elita nije ni približno autonomna. Danas je teško pronaći ijednog političara nove vladajuće garniture koji je zaista autonoman u svom političkom ODLUČIVANJU.
Odluke se ne donose u Pogorici, nego ih, u ime najviših državnih organa, donose strukture u Beogradu. Intimne kontemplacije i povremeni Twitter statusi ne mogu se smatrati ozbiljnom politikom.
To se najbolje vidi kroz formiranje vlasti u Podgorici, ali i same Vlade. Najprije politički neobjašnjiv preokret i odustajanje od kampanje Jakova Milatovića, odnosno odbornika koje on kontroliše, a zatim jednako tako neobično – eufemistički rečeno – „nestajanje“ Milojka Spajića. Teško je politički racionalizovati ovakve odluke. Još teže je suočiti se sa slikom u ogledalu današnje Crne Gore.
Rasturene i razbijene institucije, nakaradni ustavni i politički sistem, urušeni odnosi sa čitavim regionom – osim sa državom iz koje se komanduje Crnoj Gori.
Svo guslanje na crnogorske mitove o junaštvu i slobodarskoj tradiciji pada u vodu kada se pogledaju oni koji danas donose odluke. Teško da je Crna Gora ikada bila u podređenijem položaju. Čak i u etapama kada je zavisila isključivo od tuđinske pomoći, izdržavana od Rusije, bila je slobodnija nego današnja – „oslobođena“ i „osvježena“.
Ne treba zaboraviti ni ulogu opozicije, koja već pola decenije pati od istog kompleksa. Sumanuto je danas pravdati se partijskim zapošljavanjem i zloupotrebama fondova kada broj ljudi u javnoj upravi doživljava eksponencijalni rast, a to više nikoga ne skandalizuje. Nikoga više ne zanimaju izvještaji državnih revizora ili međunarodnih organizacija, kao da kriminal više nije arčenje državnih resursa.
Istovremeno, opozicija svojim opstankom u skupštini u ovom formatu pristaje na ulogu nevoljnog taoca – saučesnika. Ukoliko se u njihovom djelovanju pod hitno ništa ne promijeni, i to ne samo u retoričkom, već u strateškom i taktičkom smislu, biće „krivlji“ za sve što će se u Crnoj Gori dešavati u narednom periodu.
