Tomić je u intervjuu za naš portal govorio, između ostalog, o bezbjednosti u zatvoru, uslovima za zatvorenike i problemima s kojima se ZIKS suočava.
On je istakao da se blizina privatnih posjeda i okolnih puteva koristi da bi se zatvorenicima preko ograde kompleksa dostavile nedozvoljene stvari. Ukazao nam je i na nedovoljan broj službenika, koji je, kako kaže, godinama glavni problem u radu ZIKS-a.
„Broj službenika u Upravi, u odnosu na broj osuđenih i pritvorenih lica, nalazi se ispod standarda koji važe u zemljama regiona i državama članicama EU, a što u bitnom utiče na dodatno radno opterećenje raspoloživog broja službenika i efikasno sprovođenje svih radnih procedura, što u konačnom može uticati i na nivo bezbjednosti u organizacinim jedinicama”, ističe Tomić.
ANALITIKA: Koliko zatvorenika trenutno boravi u ZIKS-u i koliko je među njima žena? Koliko je u ZIKS-u onih koji su osuđeni zbog najtežih krivičnih djela?
TOMIĆ: Na izdržavanju kazne zatvora u trenutno se nalaze 1.152 lica, i to 817 zatvorenika i 335 pritvorenika. Od ukupnog broja lica lišenih slobode, 25 su žene, i to 11 zatvorenica i 14 pritvorenica. Na izdržavanju kazne zatvora po osnovu pravosnažnih presuda, trenutno se nalazi 817 zatvorenika. Od navedenog broja zatvorenika, trenutno se četiri zatvorenika nalaze na izdržavanju kazne zatvora u trajanju od 40 godina, zbog počinjenog krivičnog djela teško ubistvo.
ANALITIKA: Koliko će najavljena izgradnja specijalne bolnice poboljšati tretman zatvorenika? Kada će tender i koliko košta projekat?
TOMIĆ: Izgradnjom specijalne bolnice u kompleksu u značajnoj mjeri će se unaprijediti uslovi za poboljšanje tretmana lica lišenih slobode, u smislu obezbjeđivanja i unaprjeđivanju uslova za bolnički tretman lica koja uz kaznu zatvora imaju izrečenu i mjeru bezbjednosti. U toku ovog mjeseca očekuje se raspisivanje tendera za izradu glavnog projekta, kojim će biti preciznije određena vrijednost ovog projekta.
ANALITIKA: Koliko će zatvor u Mojkovcu rasteretiti ZIKS?
TOMIĆ: Izgradnjom zatvora za potrebe sjeverne regije Crne Gore, na opredijenom lokalitetu u opštini Mojkovac, prevashodno će se poboljašati uslove za smještaj lica lišenih slobode, te uslova za rad službenika u ovom zatvoru. Kapacitet zatvora u Mojkovcu biće veći od kapaciteta s kojim raspolaže sadašnji zatvor Bijelo Polje, što će svakako doprinijeti do sveukupnog povećanja smještajnih kapaciteta Uprave za izvršenje krivičnih sankcija.
ANALITIKA: Predstavlja li za ZIKS veliki problem privatno zemljište oko kompleksa?
TOMIĆ: Činjenica da je kompleks okružen saobraćajnicama, okolnim putevima, privatnim imanjima i stambenim objektima – od kojih se neki nalaze na samo nekoliko metara udaljenosti od spoljne ograde – u značajnoj mjeri utiče na stanje bezbjednosti u Upravi.
Naime, upravo ovakav položaj kompleksa, odnosno blizina privatnih posjeda i okolnih puteva, koristi se da bi se zatvorenicima dostavile nedozvoljene stvari putem prebačaja preko spoljašnje ograde, što predstavlja dodatan bezbjednosni izazov i rizik na koji službenici obezbjeđenja treba da odgovore.
ANALITIKA: Da li je i nedovoljan broj službenika i dalje glavni problem u radu ZIKS-a? Kako planirate da riješite taj problem?
TOMIĆ: Kadrovska nedostatnost ogleda se prevashodno u nedovoljnom broju radno angažovanih izvršilaca. Naime, broj službenika u Upravi, u odnosu na broj osuđenih i pritvorenih lica, nalazi se ispod standarda koji važe u zemljama regiona i državama članicama EU, a što u bitnom utiče na dodatno radno opterećenje raspoloživog broja službenika i efikasno sprovođenje svih radnih procedura, što u konačnom može uticati i na nivo bezbjednosti u organizacinim jedinicama.
Imajući u vidu navedeno, nadležni u Upravi će u skladu sa raspoloživim bužetskim sredstvima nastaviti sa kontinuiranim aktivnostima na povećanju broja zaposlenih, te obukama službenika, što ima za cilj unaprjeđenje stanja bezbjednosti u Zavodu.
ANALITIKA: U ZIKS-u se trenutno nalaze lica koja su označena kao navodne vođe suprotstavljenih crnogorskih kriminalnih klanova, što utiče na povećanje bezbjednosnih prijetnji na koje službenici obezbjeđenja treba da odgovore. Koji su najveći izazovi i da li je bezbjednosna situacija ustanovi na čijem ste čelu stabilna?
TOMIĆ: Trenutna bezbjednosna situacija je stabilna. Činjenica je da je u Upravi trenutno smješteno više lica koja su označena kao vođe suprostavljenih kriminalnih klanova, što uz raznovrsne i inovativne motode pokušaje unosa nedozvoljenih predmeta, stvari i materija u kompleksu Uprave predstavlja najvažnije bezbjednosne rizike i prijetnje na koje naši službenici treba da odgovore. U tom cilju, nadležni u Upravi kroz pojačane redovne i posebne mjere odgovaraju na ove vrste bezbjednosnih izazova, rizika i prijetnji. Tu su osim aktivnosti službenika obezbjeđenja, značajne i aktivnosti Odsjeka za tretman u okviru kojih se kod zatvorenika indentifikuju faktori rizika, u odnosu na koje se i prvo planiraju – a zatim i sprovode – individualni i kolektivni programi tretmana, koji imaju za cilj resocijalizaciju i reintegraciju zatvorenika u društvo.
ANALITIKA: Protiv koliko službenika ZIKS-a je pokrenut disciplinski postupak i zbog čega?
TOMIĆ: U toku 2018. godine pokrenuto je 26 disciplinskih postupka protiv 28 službenika zbog povreda službene dužnosti, i to u dva predmeta protiv dva službenika zbog lakše povrede službene dužnosti i u 24 predmet protiv 26 službenika zbog teže povrede službene dužnosti. U dosadašnjem toku 2019. godine pokrenuto je pet disciplinskih postupaka protiv isto toliko službenika.
ANALITIKA: Koji je Vaš najveći uspjeh u vođenju ZIKS-a, a da li postoji nešto što Vas je razočaralo?
TOMIĆ: Imajući u vidu da je u prethodnom periodu došlo do jačanja kadrovskih kapaciteta Uprave, unaprjeđenja opštih uslova boravka službenika i lica lišenih slobode u Zavodu, te da je stanje bezbjednosti u Zavodu na zadovoljavajućem nivou, istakao bih zadovoljstvo do sada postignutim rezultatima.
Aktivnostima na povećanju broja zaposlenih i poboljšanju uslova boravka u Upravi dovešće i do podizanja nivoa stanja bezbjednosti, kao i unaprjeđenja stanja ljudskih prava lica lišenih slobode koja su smještena u Zavodu.
ANALITIKA: Često se može čuti mišljenje da ima „povlašćenih” zatvorenika, koji zapravo „vladaju” zatvorima i koji tamo nastavljaju da organizuju poslove. Postoje li takvi zatvorenici i pritvorenici?
TOMIĆ: Postupanje s licima lišenim slobode karakteriše princip jednakosti i princip zabrane diskriminacije. Naime, svako ima pravo na jednaku zaštitu svojih prava i sloboda, i zabranjena je diskiminacija lica po bilo kom osnovu.
ANALITIKA: Nisu rijetki napadi osuđenih lica na službenike ZIKS-a, koja je procedura kažnjavanja za osuđenike koji napadaju stražare?
TOMIĆ: U ZIKS-u je u toku 2018. godine i u dosadašnjem toku 2019. godine zabilježen jedan slučaj u kojem su tri zatvorenika fizički napala službenike obezbjeđenja, i tom prilikom su dvojici službenika nanešene tjelesne povrede. Po zakonskoj procedure, o ovim i sličnim događajima obavještava se Uprava policije radi preduzimanja radnji i mjera iz njihove nadležnosti, a protiv lica lišenih slobode sprovode se i disciplinski postupci u okviru kojih se utvrđuje da li ima elemenata za disciplinsku odgovornost.
