Sve vakcine protiv kovida-19 koje se trenutno nalaze u upotrebi u svijetu, prošle su sve uobičajene faze razvoja i rigorozne kontrole javno-zdravstvenih vlasti država u kojima su razvijane ili u kojima se koriste, tako da ne postoji nijedan valjan razlog zbog kojeg bi se neko morao plašiti vakcina – poručuju iz Instituta za javno zdravlje (IJZ).
Bezbjednost na prvom mjestu: Oni navode da je tokom ispitivanja vakcina bezbjednost uvijek i bez izuzetka bila apsolutni prioritet, tako da, prema njihovim riječima, ne postoji nijedan valjan razlog zbog kojeg bi neko trebalo da se plaši vakcina.
Iz IJZ-a kažu da vakcinacija – ne samo za kovid-19, već i za sve zarazne bolesti za koje postoje vakcine – predstavlja individualno najučinkovitiju mjeru prevencije.
„I upravo je to glavni razlog zbog čega se treba vakcinisati. Istovremeno, u kombinaciji s opštim preventivnim mjerama, vakcinacija protiv kovida-19 omogućava najveći stepen zaštite i značajno doprinosi ne samo individualnoj, već i kolektivnoj zaštiti i prevenciji obolijevanja od koronavirusa“, saopštili su Portalu Analitika iz ove zdravstvene ustanove.
Podsjetimo, u Crnoj Gori je u subotu počela vakcinacija protiv kovida-19, a prva osoba koja je primila rusku vakcinu „Sputnjik V“ je korisnik Doma starih u Risnu.
U Podgoricu je 17. februara iz Srbije stiglo dvije hiljade doza vakcine „Sputnjik V“, koju je vlada te države donirala Crnoj Gori. Donaciju je zvanično odobrila Rusija, kao zemlja proizvođač vakcine.
Ministarka zdravlja, Jelena Borovinić Bojović, ranije je saopštila da će, takođe u dogovoru sa Srbijom, još 2.000 doza ruske vakcine stići u našu državu narednih dana. Ona je kazala da se svakog dana očekuje i dolazak prvog kontigenta ove vakcine koji je dogovoren direktno s Rusijom. U narednom periodu se, kako je najavila ministarka, očekuje i vakcina kineskog „Sinofarma“, kao i „Fajzerova“ vakcina.
Direktor IJZ-a, Igor Galić, kazao je protekle sedmice da je za stvaranje kolektivnog imuniteta potrebno vakcinisati do 70 odsto građana.
Neželjene reakcije: Zaključno s 10. februarom, ukupan broj datih doza svih vakcina na svijetu iznosio je nešto više od 147 miliona. Na ovom uzorku – koji je, prema ocjeni IJZ-a, statistički više nego reprezentativan za donošenje određenih zaključaka – nije, kažu, zabilježena učestalost niti jednog neželjenog događaja nakon imunizacije, koji bi predstavljao problem ili koji bi ukazivao da je bezbjednosni profil neke od vakcina takav da je ne bi trebalo koristiti.
„Alergijske reakcije kao najteža forma neželjenih događaja zabilježene su s učestalošću manjom od pet reakcija na milion datih doza, što prevedeno na veličinu populacije Crne Gore predstavlja učestalost oko šest alergijskih reakcija – pod uslovom da svaki stanovnik Crne Gore primi najmanje dvije doze vakcine – što je iznimno rijetka učestalost“, podvlače iz IJZ-a.
Oni napominju da većina vakcina koje su u upotrebi ima veoma sličan bezbjednosni profil, koji ukazuje da je nakon vakcinacije od češćih neželjenih reakcija za očekivati bol na mjestu uboda, prolaznu glavobolju, slabost i pospanost u nešto manjoj mjeri, kao i bolove u mišićima i zglobovima.
„Gotovo svi prijavljeni neželjeni događaji su po svom intenzitetu bili prvog stepena – najblaži, te su se povlačili sami od sebe ili nakon blage terapije ljekovima za bolove i/ili povišenu tjelesnu temperaturu, u roku od jednog do dva dana“, objašnjavaju iz IJZ-a.
Neplodnost i autoimune bolesti: Na pitanje – predstavlja li razlog za brigu činjenica što su vakcine protiv kovida-19 razvijene u kratkom roku – iz IJZ-a odgovaraju odrično.
„Vremenski pritisak je sasvim uobičajen kad se radi o vanrednim situacijama, uključujući i ovu. Međutim, pristup razvoja vakcina koji je primijenjen podrazumijeva uporedno sprovođenje određenih aktivnosti – posebno administrativnih – koje bi u normalnim okolnostima tekle jedna za drugom, pa samim tim uzimale više vremena. Isto tako, nijedna vakcina nije razvijena, niti je njena upotreba započela a da sve faze razvoja nijesu adekvatno završene“, tvrde oni.
Vakcine su, kažu iz IJZ-a, sve do prošle godine bile žrtva sopstvenog uspjeha.
„Naime, upravo zahvaljujući vakcinama zaboravili smo razarajuću moć zaraznih bolesti jer su ih vakcine u potpunosti potisnule, a obolijevanje od bolesti protiv kojih se vakcinišemo svele na najmanju moguću mjeru. Prošle godine, s pojavom nove zarazne bolesti protiv koje vakcine nijesu postojale, na teži način smo shvatili i spoznali pravi značaj vakcina i vidjeli kako izgleda svijet bez njih – svijet pun obolijevanja, umiranja, patnje i ekonomske neizvjesnosti postao je naša svakodnevica“, kazali su iz IJZ-a našem portalu.
Oni navode da vakcine protiv koronavirusa ne izazivaju neplodnost, kako tvrde pobornici teorija zavjera.
„Dostupni podaci iz svih sprovedenih studija ne ukazuju da postoji takav neželjeni događaj. Štaviše, u mnogim studijama su zabilježeni slučajevi da su ispitanice ostajale u drugom stanju, i to u najranijim fazama ispitivanja vakcine. U slučaju da postoji i najmanja naznaka da je neplodnost nakon primjene nekoga lijeka moguća kao neželjeni događaj, takav preparat bi bez ikakvog odgađanja bio uklonjen s tržišta i njegova bi primjena bila zabranjena – nebitno da li se radi o vakcini ili nekom lijeku namijenjenom za liječenje drugih psihosomatskih stanja“, saopštili su iz IJZ-a.
Oni, takođe, kažu da ne postoji nijedan dokaz koji bi ukazivao da vakcine utiču na tok postojećih ili na pojavu novih slučajeva obolijevanja od autoimunih bolesti.
Nema promjene genetskog koda: Na pitanje da li su tzv. RNK vakcine opasne, te da li mogu da „izmijene naš genetski kod“ – kako glasi jedna u nizu spekulacija na koju je moguće naići u medijima i na socijalnim mrežama – iz IJZ-a odgovaraju da su ove vakcine bezbjedne, te da nema govora o promjeni genetskog koda. Oni napominju da su molekuli informacione RNK (iRNK) – na engleskom jeziku: messenger RNK (mRNK) – molekuli koji postoje u svakoj ljudskoj ćeliji i koji nastaju prilikom svake sinteze proteina unutar ćelije.
„Uloga informacione RNK je da iz genetskog materijala ćelije, koji je smješten u jedru i koji sadrži mnoštvo informacija, prenese samo djelić informacija isključivo o jednom proteinu koji treba da se sintetiše unutar citoplazme. S obzirom na to da je sinteza proteina osnovna ćelijska funkcija bez koje ćelija ne bi mogla ni da živi, ona se odvija u kontinuitetu i gotovo u svakom trenutku, tako da je broj molekula informacione RNK koji se kontinuirano stvara na ćelijskom nivou izuzetno visok i u suštini nemjerljiv. Kad se sinteza proteina završi, molekul RNK biva razgrađen tako da u fiziološkoj kaskadi ne postoji nikakva mogućnost ʼugrađivanjaʼ informacione RNK u genetski materijal čovjeka. Na kraju krajeva, nosilac genetske informacije kod ljudi je molekul dezoksiribonukleinske kisjeline (DNK), koji predstavlja izvor na osnovu kojeg se stvara informaciona RNK, a ne obrnuto“, naglašavaju iz IJZ-a.
Tehnologija upotrebe informacione RNK se, dodaju, u modernoj medicini koristi dugi niz godina, i to za ciljanu individualnu terapiju malignih bolesti.
„Kao takva, tehnologija je dobro poznata i proučena, te u kombinaciji s teorijskim znanjima postoji sasvim dovoljna količina podataka koji ukazuju na bezbjednost tehnologije, kao i apsolutnu nemogućnost ʼizmjene genetskog kodaʼ. RNK iz imunološkog preparata ima ulogu da isporuči informaciju neophodnu za sintetizovanje tzv. ʼspikeʼ ili ʼS-proteinaʼ s površine SARS-CoV-2, koji jednom kad se sintetiše služi kao antigen na kojem se stvaraju antitijela, odnosno – koji pokreće odbrambeni mehanizam“, zaključuju iz IJZ-a.
