Čehoslovačka je tokom Drugog svjetskog rata postala prostor na kojem je bila izuzetno prisutna sovjetska sfera uticaja, odnosno Istočni blok, a već od 1948. godine u zemlji nije bilo niti jedne druge političke partije izuzev Komunističke partije, koja je bila pod direktnom upravom Sovjetskog Saveza. Za razliku od drugih zemalja u centralnoj i istočnoj Evropi, komunisti su 1948. preuzeli vlast u Čehoslovačkoj kao izvorni narodni pokret, ali reforme su izostale.
Reforme u Praškom proljeću predstavljale su snažni pokušaji Dubčeka da građanima Čehoslovačke dodijeli dodatna prava u činu djelimične decentralizacije ekonomije i demokratizacije. Dodijeljene slobode uključivale su popuštanje ograničenja za medije, slobodu govora i putovanja. Nakon nacionalne rasprave o podjeli zemlje na federaciju od tri republike – Češku, Moravsko-Šlesku i Slovačku, Dubček je bio pri stavu o podjeli na dvije, Češku socijalističku republiku i Slovačku socijalističku republiku. Ova dvostruka federacija bila je jedina formalna promjena koja je preživjela invaziju.
Postojala su dva ključna razloga zbog kojih je ovaj pokret doživio popularnost. Prvi je bio taj što je, kako se približavao kraj Drugog svjetskog rata, Staljin, želeći Čehoslovačku, potpisao sporazum sa Čerčilom i Ruzveltom kojim je bilo predviđeno da Prag oslobodi Crvena armija, uprkos činjenici da je američka vojska pod komandom generala Patona mogla ranije da oslobodi grad. Ovo je bila veoma važna činjenica u kasnijoj poslijeratnoj proruskoj, kao i prokomunističkoj propagandi. Drugi razlog popularnosti ovog pokreta bio je taj što su se građani tada još sjećali da je Zapad izdao Čehoslovačku potpisivanjem Minhenskog sporazuma kojim je Njemačka anektirala zapadni dio te zemlje. Ovo su ujedno bili i razlozi zbog kojih su građani Čehoslovačke na posljednjim demokratskim izborima tokom perioda 1948. godine glasali Komunističku partiju.
Sredinom šezdesetih Česi i Slovaci počeli su da pokazuju sve veći otpor prema djelovanju tadašnjeg režima. Ovakve promjene odražavale su se na raspoloženje reformističkih elemenata unutar Komunističke partije, koji su izabrali Dubčeka za lidera. Njegove promjene imale su široku podršku društva, uključujući i radničku klasu, no sovjetske vođe su ove reforme smatrale pretnjom njihovoj hegemoniji nad zemljama Istočnog bloka, ugrožavanjem bezbjednosti samog Sovjetskog Saveza. Čehoslovačka se nalazila u sredini odbrambene linije Varšavskog pakta i njen mogući prelazak na stranu neprijatelja je bio neprihvatljiv tokom Hladnog rata.
Istovremeno, značajna manjina u vladajućoj partiji, naročito na višim upravljačkim nivoima, opirala se popuštanju čvrste ruke, aktivno kujući zavjeru sa liderstvom Sovjetskog Saveza da zbace reformiste. Ova grupa je sa strahom gledala kako su pozivi na višepartijske izbore i druge reforme odjekivali širom zemlje.
Reforme, posebno decentralizacija upravne vlasti, nijesu dobro primljene kod Sovjeta, koji su nakon neuspjelih pregovora tenkove iz Varšavskog pakta da okupiraju zemlju i trupe od oko 650.000 članova opremljenih najmodernijim i najsavremenijim oružjem u sovjetskom vojnom katalogu. Masivan talas emigracije zahvatio je naciju. Otpor je bio rasprostranjen u cijeloj zemlji, uključujući sabotažu uličnih znakova, prkos policijskom satu itd.
Iako je sovjetska vojska predviđala da će joj trebati četiri dana za pokoravanje, otpor je trajao osam mjeseci do konačnih diplomatskih manevara. Postao je istaknuti primjer civilne odbrane; bilo je sporadičnih činova nasilja i nekoliko protestnih samoubistava samospaljenjem, od kojih je najpoznatije ono Jana Palaha, ali nije bilo vojnog otpora. Čehoslovačka je ostala pod kontrolom Sovjetskog Saveza do 1989. godine, kada je Baršunasta revolucija mirno okončala komunistički režim, a posljednje sovjetske trupe napustile su zemlju 1991. godine.
