Društvo

Vremeplov: 26. februar 1935.

Na današnji dan: Predstavljen prvi radar

Škotski fizičar Robert Votson-Vat na današnji dan prije 86 godina predstavio je prvi kompletan i praktično upotrebljiv radar.

Na današnji dan: Predstavljen prvi radar Foto: Science Museum UK/BBC
Vremeplov Analitike
Vremeplov AnalitikeAutor
Portal Analitika - ArhivaIzvor

Radar (od eng. Radio Detection and Ranging: otkrivanje i određivanje udaljenosti radio talasima) je elektronički uređaj za određivanje udaljenosti, azimuta, elevacije i brzine nekog predmeta na osnovu odbijanja iz uređaja emitovanih elektromagnetnih talasa.

Britanci su u potpunosti prvi operativno koristili radare u sistemu odbrane od napada aviona. Ovo je bilo podstaknuto strahovanjem da Njemci razvijaju sistem „smrtonosnih zračenja“. Ministarstvo vazduhoplovstva tražilo je od britanskih naučnika tokom 1934. godine da istraže mogućnost upotrebe efekata elektromagnetne energije.

Nakon studija, oni su zaključili da sistem „smrtonosnih zraka“ nije izvodljiv, ali da otkrivanje aviona sa elektromagnetnim talasima jeste. Laboratorija Roberta Votsona-Vata je te pretpostavljene mogućnosti dokazala realizacijom radnog prototipa toga uređaja, što je i patentirano pod № GB593017.

Ovo rješenje je poslužilo kao osnova za mrežu prvih operativnih radara u odbrani Velike Britanije. U aprilu 1940. godine, objavljen je rad Roberta Votsona-Vata i mogućnosti iskorišćenja njegovog patenta za protivvazdušnu odbranu, ali ne znajući da su američka vojska i mornarica razvili radar sa istim principom rada.

Takođe, krajem 1941. godine, američki naučnici, u svome članku navode da britanski sistem za rano upozorenje, na engleskoj istočnoj obali, vjerovatno jeste blizu pravog rješenja i principa rada.

Kasnije je zaključeno da su Njemci tada već imali sopstvene radare, u mnogim pogledima superiornije od britanskih, ali su oni radili na mnogo kraćim talasnim dužinama. Vjeruje se da tada nijesu ni mislili da razvijaju radare većih talasnih dužina, za izviđanje britanske obale, pošto im uočeni tornjevi nijesu ličili na radarske stanice i mislili su da im ne prijeti opasnost od ranog otkrivanja. Na osnovu te zablude, donijeli su pogrešan zaključak.

Rat je ubrzao istraživanja u velikoj potrebi da se pronađu bolja rješenja za superiornije karakteristike i veće mogućnosti za radare, i za njihovu integraciju u navigacione sisteme, britanskih bombardera.

U poslijeratnim godinama rasla je upotreba radara u različitim oblastima, kao što je kontrola vazdušnog saobraćaja, praćenje meteoroloških uslova, ispitivanja u geologiji i astrometriji, topografiji i kontroli putne brzine u saobraćaju.


Portal Analitika