Svijet

Vremeplov: 1. septembar 1939.

Na današnji dan: Počeo Drugi svjetski rat

Njemačka je na današnji dan 1939. bez objave rata napala Poljsku i time počela Drugi svjetski rat.

Vojnici njemačkog Vermahta ruše granični prelaz između Poljske i Slobodnog grada Dancinga 1. septembra 1939. Foto: Wikimedia Commons
Vojnici njemačkog Vermahta ruše granični prelaz između Poljske i Slobodnog grada Dancinga 1. septembra 1939.
Vremeplov Analitike
Vremeplov AnalitikeAutor
Portal Analitika - ArhivaIzvor

Drugi svjetski rat je trajao od 1939. do 1945. godine, a u njemu je učestvovala većina tadašnjih država svijeta, uključujući i sve velike sile, koje su osnovale dva suprotstavljena vojna saveza: sile Osovine, na čelu sa Njemačkom i Saveznici, na čelu sa SSSR, Ujedinjenim Kraljevstvom i SAD.

Po broju država, odnosno ljudi koji su u njemu učestvovali, kao i broju ljudskih žrtava i stepenu materijalnog razaranja, Drugi svjetski rat predstavlja najveći oružani sukob u istoriji čovječanstva, sa više od 100 miliona ljudi koji su služili u vojsci 30 različitih država.

U vidu totalnog rata, vodeće zemlje učesnice su stavile sve svoje ekonomske, industrijske i naučne mogućnosti u službu ratnih napora, brišući razlike između vojnih i civilnih izvora.

Rat su obilježile masovne smrti civila (najviše u Sovjetskom Savezu i Kini), uključujući i holokaust i jedini primjer upotrebe nuklearnog oružja u ratu. To je za posljedicu imalo smrt od 50 do 75 miliona osoba. Taj broj stavlja Drugi svjetski rat u najsmrtonosniji rat u ljudskoj istoriji.

Japanska imperija je dominirala istočnom Azijom i već je bila u ratu sa Kinom od 1937, ali se zvanično smatra da je Drugi svjetski rat počeo 1. septembra 1939. njemačkom invazijom na Poljsku i potonjom britanskom i francuskom objavom rata Njemačkoj.

Od kraja 1939. do početka 1941. nizom pohoda i sporazuma, Njemačka je sklopila savez sa Italijom, pokorivši ili potčinivši veliki deo kontinentalne Evrope. Nakon sporazuma Ribentrop-Molotov, Njemačka i Sovjetski Savez su podijelile i pripojile sebi teritorije svojih evropskih susjeda, uključujući i Poljsku.

Ujedinjeno Kraljevstvo i druge članice Komonvelta su bile jedine savezničke zemlje koje su nastavile da se bore protiv sila Osovine, na bojištima sjeverne Afrike i Atlantskog okeana.

U junu 1941. evropske članice sila Osovine su pokrenule invaziju na Sovjetski Savez i tako otvorile najveće kopneno bojište u istoriji, koje je vezalo najveći dio osovinskih snaga do kraja rata. U decembru 1941. Japan se pridružio osovinama, napavši SAD i evropske posjede u Tihom okeanu i brzo pokorivši zapadni dio Pacifika.

Portal Analitika