PEN je udruženje književnika, a nativ je skraćenica od pjesnici, esejisti i romanopisci (Poets Essayists and Novelists). Udruženje se sastoji od jedinica (PEN Centara), koji djeluju u okviru pojedinačnih zemalja i komuniciraju s drugima direktno ili preko svoje centrale PEN-a u Londonu.
Vrijeme prvih aktivnosti proteklo je u znaku borbe za registraciju Crnogorskog PEN centra i njegovo uključenje u Internacionalni PEN.
Crnogorski PEN je naredne godine, na 56. kongresu PEN-a u Beču, primljen u veliku porodicu međunarodnog PEN-a koja broji više od 150 članica, čime je postao prva međunarodno priznata asocijacija u Crnoj Gori tog vremena.
Formiran je sa namjerom da štiti, razvija i afirmiše vrijednosti crnogorske kulture, književnost i jezik crnogorskog naroda i kulture drugih naroda koji žive u Crnoj Gori, da se bori protiv svakog ograničavanja i zloupotreba slobode. Prvi predsjednik Crnogorskog PEN-a bio je akademik dr Pavle Mijović, potpredsjednik Jevrem Brković, a sekretar Sreten Vujović.
Mijović je već na osnivačkoj skupštini ušao u bekompromisnu borbu s predstavnicima srpskog nacionalizma u redakcijama ondašnjih crnogorskih medija, asocijacijama pisaca te kulturnim i policijskim zvaničnicima.
Hajka kakva se rijetko može zamisliti, sručila se na tek osnovanu asocijaciju i njenog predsjednika, a sprega policije i književnika iz medija pod motom ne dozvoliti registraciju Crnogorskog PEN centra, iz dana u dan stvarala je problem ovom društvu.
Ministri kulture s početka devedesetih godina, kao i predsjednik srpskog PEN-a konstantno su se obrušavali na aktivnosti i pojedince iz ove organizacije. Kao odgovor na to Mijović je odlučio da o svemu napravi knjigu „Crnogorski apokrifi“, koju je PEN Centar objavio 1992. godine. Tako je nastala jedna od najinteresantnijih i najintrigantnijih knjiga savremene crnogorske literature.
Pored unutrašnjih problema, jedan od ključnih izazova bila je borba za prijem u Internacionalni PEN. Prve godine to im nije pošlo za rukom na kongresu u Maderi, pa se pred kongres u Beču trebalo bolje pripremiti.
Da bi bili sigurni da će pisma ovoga puta stići na prave adrese Mijović je otišao u Ambasadu SAD u Beogradu i tražio da ga primi ambasador, kojem je uručio pisma da ih ambasada pošalje, kako bi bio siguran da će stići na prave adrese.
Kongres je održan u novembru 1991. godine, na kojem je, sa srpskim glasom protiv, Crnogorski PEN primljen u međunarodnu asocijaciju.
