Kultura

Vremeplov: 8. januar 1814.

Na današnji dan: Kotor privremeno postao dio Crne Gore

Viševjekovni trgovački i pomorski centar Kotor ušao je u sastav Crne Gore. Crnogorske vlasti njime su upravljale manje od pola godine – do 19. Juna iste godine, nakon čega je pripao Austrugarskoj. Tokom Prvog svjetskog rata Kotor je predstavljao snažno austrougarsko uporište na Jadranskom moru.

Na današnji dan: Kotor privremeno postao dio Crne Gore Foto: Geographicus
Vremeplov Analitike
Vremeplov AnalitikeAutor
Portal AnalitikaIzvor

Ideja o ujedinjenju cijele Boke Kotorske I Crne Gore prihvaćena je i proglašena u Dobroti krajem oktobra 1813. godine, a deklaraciju su potpisali Petar I Petrović Njegoš u ime Crne Gore i predstavnici Paštrovića, Grbljana, Pobora, Maina i Luštice, i drugih bokeljskih opština.

Potpisivanjem ove deklaracije formirana je zajednička vlada pod nazivom Centralna komisija. Do tada su Kotorom upravljali Francuzi, tokom Napoleonovih ratova.

U vrijeme Napoleonove vladavine početak XIX vijeka na ovom području jeste značio procvat u razvoju kulture i vojne diplomatije, ali su ciljevi Crnogoraca i Bokelja na ovom planu do ujedinjenja bili neostvareni. Bilo je to vrijeme velike preraspodjele snaga na evropskoj političkoj sceni, zbog čega namjeru Petra I nije bilo moguće ostvariti ni pored dugogodišnjih težnji na objema stranama.

Ulaskom crnogorskih snaga u Kotor cijelokupna teritorija Boke Kotorske bila je ujedinjena sa Crnom Gorom. Nedugo kasnije je Bečkim kongresom, održanim od 1. septembra 1814. do 9. juna 1815. odlučeno da Boka Kotorska postane dio austrougarske teritorije.

Međutim, Rusija nije bila saglasna sa crnogorskim zahtjevima da Boka ostane u sastavu crnogorske države, zbog čega je zaprijetila Crnogorcima da ne organizuju oružanu odbranu Boke, ukidajući finansijsku pomoć Crnoj Gori.

Dokumentacija iz ovog vremena čuva se u zgradi Pomorske biblioteke, koja je i poslužila kao pozornica jednog od najznačajnijih istorijskih događaja s početka XIX vijeka, zbog čega je i poznata kao zgrade Centralne komisije.

Ovo je ipak bio samo jedan od tri pokušaja ujedinjenja Crne Gore i Boke Kotorske, koje je bilo privremeno od kojeg je prošlo skoro 130 godina do ujedinjenja kojem se vijekovima težilo. Nakon Prvog svjetskog rata 1918. Boka Kotorska ušla je u sastav Kraljevine Srba, Hrvata i Slovenaca, kasnije poznate kao Kraljevina Jugoslavija, da bi tek nakon Drugog svjetskog rata, unutar Socijalističke Federativne Republike Jugoslavije formalno postala dio Crne Gore.

Portal Analitika