Guvernadurstvo, politička institucija koja je imala značajnu ulogu u procesu nastojanja crnogorske države, uvedeno je u crnogorski društveno-politički život na današnji dan 1717. godine. U namjeri da osvoje političku vlast, guvernaduri su se sukobljavali sa mitropolitima, što je vremenom preraslo u dvije suprotne struje. U sudbonosnim periodima Crne Gore, obje struje su se sporazumijevale i dogovarale zajedničku odbranu zemlje.
Crnogorsko društvo je krajem 17. i početkom 18. vijeka bilo razjedinjeno unutrašnjim suprotnostima. Na temeljima izvjesne imovinske nejednakosti stvorene su mogućnosti i za političku pocijepanost, jasno rečeno, stvoreni su osnovni društveno-ekonomski uslovi za djelovanje raznih političkih struja.
Osim unutrašnjih razlika, na nastanak i razvoj političkih struja u Crnoj Gori djelovali su i spoljno-politički uticaji drugih država. Značajan uticaj imala je Turska, koja je preko svojih eksponenata imala političku struju, čija aktivnost je bila stalna. Međutim, uticaji drugih evropskih sila tokom 18. i početkom 19. vijeka doprinijeli su da se i u oslobodilačkim snagama Crne Gore formiraju različite političke struje.
Progresivne snage crnogorskog društva organizovale su i vodile oslobodilačku i antifeudalnu borbu i to u pravcu stvaranja crnogorske države, ali njihova snaga nije bila tolika da bi same mogle da se izbore za oslobađenje od Turske, budući da su i vojnička i materijalna moć bile nedovoljne.
Takođe, razlike u imovinskom stanju u crnogorskom društvu nijesu bile tolike da bi mogle da dovedu do potpune klasne podjele, a ni sloj trgovaca, zelenaša, bogatijih seljaka i glavara nije imao toliku snagu koja bi bila dovoljna da napravi potpunu transformaciju.
Sve ovo bili su razlozi neprestane zavisnosti od strane pomoći, kako kada je u pitanju vođenje oslobodilačke borbe, tako i kada je riječ o razvojuu države. Pod uticajem stranih zemalja, prvo Mletačke Republike, a zatim Austrije, ali i pod uticajem Rusije, oslobodilačke snage Crne Gore, već pogođene imovinskim raslojavanjem, nijesu mogle da ostanu ostati politički jedinstvene.
Ove zemlje imale su različite strateške interese, što je uslovilo da se u to vrijeme u Crnoj Gori razvijaju dvije institucije – Cetinjska mitropolija i guvernadurstvo. Kroz njih su djelovale dvije najbogatije njeguške porodice, Petrovići i Radonjići, formirajuči dva politička centra unutar oslobodilačkih snaga.
Ugovorom između Mletačke republike i prvaka Katunske nahije 1717. precizira se mletačko pokroviteljstvo i ratni savez. Zauzvrat, za guvernadura Katunjana i njihova dva serdara obvezali su se Mlečani isplaćivati mjesečne plate.
Konačnm prelazom titule guvernadura sredinom 18. vijeka u porodicu Radonjića, nakon vladajuće dinastije Petrovića najbogatije i najuticajnije porodice u Crnoj Gori, titula dobija na političkom značenju.
Nakon dolaska Petra I Petrovića Njegoša na čelo crnogorske države i crnogorske crkve 1784. guvernaduri nailaze na njegov snažan otpor. Petar I je svoj ugled među Crnogorcima učvrstio pobjedom nad Osmanlijama tokom Bitke na Krusima 1796. godine, kao i stvaranjem savremene crnogorske države kroz Zakonik opšti crnogorski i brdski i Praviteljstvo suda crnogorskog i brdskog.
Oko 1750. godine, serdar Stanislav Radonjić preuzeo je guvernadursku funkciju u Crnoj Gori, mada su Radonjići i ranije bili plemenske starješine, kneževi i istaknuti glavari i serdari. Na Opštecrnogorskom zboru na Cetinju 1756. godine, na proslavi prve pobjede crnogorske vojske pod guvernadurovom komandom, nad turskom vojskom Ćehaj-paše, na Bijelim poljanama, Stanislavu Radonjiću se dodijeljuje pravo nasljednog guvernadurstva u njegovoj porodici.
Na funkciji guvernadura, naslijedio ga je najprije njegov sin Vukale (Vukajlo) Radonjić-Stanišić, koji je tu funkciju obavljao u dva navrata: od 1758. do 1763. godine i opet 1765. godine do smrti. Potom, guvernadursku funkciju od približno 1767. do smrti 1802. godine obavljao je Jovan-Joko Radonjić, mlađi sin guvernadura Stanislava, a brat guvernadura Vukala.
Pošto je i Jovanu 1770. godine na Opštecrnogorskom zboru Diplomom (Gramatom), potvrđeno pravo na guvernadurstvo koje je bilo još njegovom ocu ustanovljeno kao nasljedna funkcija i zvanje u kući Radonjića, nakon proteka od dvije godine, 1804. godine guvernadur je zvanično postao Vukolaj Radonjić, Jovanov sin, koji je bio guvernadur, s izvjesnim problemima tokom 1817. i 1818. godine, sve do „ukidanja” guvernadurstva 1831. godine.
