Đukanović predaje na Mašinskom fakultetu Univerziteta Crne Gore i jedna je od direktorica Instituta Konfucije koji je prošle godine otvoren u Podgorici, u cilju promovisanja kineske kulture, jezika i tradicije. Sagovornica Portala Analitika je autorka jedne knjige, monografije i brojnih naučnih radova. Učestvovala je na više naučnih konferencija, kao i na više nacionalnih, bilateralnih i međunarodnih naučnoistraživačkih projekata. Dobitnica je brojnih stipendija, kao i Nagrade za najuspješniju ženu u nauci za 2013. godinu, koju je dodijelilo Ministarstvo nauke Crne Gore.
Ove godine Đukanović je primila još jedno veliko priznanje - Dunavsku nagradu za najuspješniju mladu naučnicu, zbog rada koji se odnosi na hardverske mjere zaštite podataka i analize najefikasnije klase napada na pametne kartice u protekloj deceniji. Nagrada je ustanovljena 2011. godine od strane Austrijskog Ministarstva nauke, istraživanja i ekonomije i Instituta za Dunavski region i Centralnu Evropu, u čast naučnika sa izvanrednim naučnim dostignućima.
U razgovoru za Portal Analitika Đukanović komentariše da se bez internacionalnog iskustva ne može govoriti o razvoju pravog naučnika i naučne karijere.
-I naučna pismenost se stiče kroz boravak na drugim međunarodnim Univerzitetima i kroz razmjenu iskustva sa inostranim naučnicima, ocjenjuje sagovornica.
Prema njenim riječima, mladi naučnici iz naše zemlje su prije svega najbolje promoteri pravih vrijednosti i kvaliteta jednog društva. Kroz njih svijet dobija informaciju da smo zemlja otvorena za saradnju, da imamo kapacitet za razne naučne izazove.
-Boljem društvu možemo doprinijeti prije svega pozitivnim uticajem na mlade naraštaje, ali i širenjem znanja i saznanja na sve oko nas, kaže Đukanović.
ANALITIKA: Dobitnica ste ovogodišnje prestižne Dunavske nagrade za najbolju mladu naučnicu; da li Vas je iznenadila nagrada? Kakav je osjećaj kada dobijete priznanje za rad i trud?ĐUKANOVIĆ: Osjećam se izuzetno srećnom i privilegovanom. I do sada u mojoj karijeri postoje brojna priznanja za naučni rad kroz međunarodne konferencije i časopise, ali je ovo svakako posebno priznanje, jer je fokus stavljen na mlade ljude i spoznaju njihovih djela. Najvažnije, ovakva priznanja imaju pravu svrhu, jer su snažan motiv i podstrek mlađim generacijama za bavljenje naukom.
ANALITIKA: Obzirom da se nagrada dodjeljuje za dopinos Dunavskoj regiji, na koji način je Vaš istrazivački rad doprinio naučnoj zajednici?
ĐUKANOVIĆ: U okviru prioritetne oblasti EU Strategije za Dunavski region, Ministarstvo nauke aktivno učestvuje u svim aktivnostima koje se odnose na oblast istraživanja i u tom smislu je i koordiniralo promociju Konkursa za dodjelu Dunavske nagrade za mladog naučnika.
-Moj istraživački rad se odnosi na hardverske mjere zaštite podataka i njihova aktuelnost je posebno dobila na značaju u ovom vijeku sa primjenom novih tehnologija. Moja magistarska i doktorska disertacija bave se analizom najefikasnije klase napada na pametne kartice u protekloj deceniji, koja se zasniva na slabostima u hardverskoj implementaciji algoritma i ekspolatiše informacije koje “cure” iz kriptografskog uređaja u toku izvršavanja algoritma.
Svakako da je tematika sigurnosti podataka aktuelna i od velikog značaja za sve zemlje Dunavske regije.
ANALITIKA: Ovo nije jedina nagrada koja svjedoči o Vašem talentu i radu. Naime, proglašeni ste od strane Ministarstva nauke Crne Gore za najuspješniju ženu u nauci u 2013. godini. S tim u vezi, da li je teško u Vašoj oblasti ženama-naučnicama da dođu do izražaja?
ĐUKANOVIĆ: Nagrada za najuspješniju ženu u nauci u Crnoj Gori za mene ima posebnu vrijednost, jer znamo da je savremena žena u neprestanom balansiranju između porodice, materinstva i karijere. U godini kada sam dobila tu nagradu – 2013., ja sam istovremeno i majka dvije bebe, pa smatram da je to dobar primjer da žene mogu biti uspješne na više polja. Ukoliko žena želi da bude posvećena porodici na pravi način, a to po meni podrazumijeva fizičku i psihičku prisutnost nakon završenog radnog vremena, mora da bude prije svega jako dobro organizovana i efikasna u svom poslu. Dodatno je potrebno imati jako puno energije za sve poslovne i privatne aktivnosti što mi se čini da možete samo ako ste pozitivna osoba i entuzijasta, a takvom ja sebe želim da smatram.
-Naravno, sama brojnost žena u nauci, njihovo prisustvo u javnom, kulturnom i društvenom životu, problem je ne samo nerazvijenih zemalja, već i cijele Evrope, a kroz moj poslovni angažman kao direktora Instituta Konfucije na Univerzitetu Crne Gore uvjerila sam se da je slična situacija i u zemljama Istoka. Ipak, uspješna žena je po mom mišljenu borac i kao takva naći će svoje mjesto u poslu kojim se bavi gdje god da živi, a samim tim i u različitim oblastima nauke.
ANALITIKA: Zašto ste odlučili da se posvetite nauci; ko su Vam bili uzori? ĐUKANOVIĆ: Ljubav prema nauci razvila se u porodičnoj atmosferi, uz oba roditelja koja su univerzitetski profesori upravo na tehničkim fakultetima. Još u osnovnoj školi dobitnica sam brojnih nagrada na opštinskim, regionalnim, republičkim i saveznim takmičenjima iz matematike, a u srednjoj školi i iz fizike. Pravo zalaženje u naučni svijet i istraživanja mogu da kažem da je nastupio nakon završenog Elektrotehničkog fakulteta u Podgorici i otkrivanja jako interesantne oblasti nauke – zaštite podataka. Kroz brojne stipendije vezane za mnoge evropske zemlje, ali prije svega Italiju i Univerzitet La Sapienza u Rimu, dobila sam priliku da radim u laboratoriji sa najeminentnijim naučnicima iz te oblasti.
-Mogu da kažem da uzor iz te oblasti za mene je prof. dr Alessandro Trifiletti, ujedno moj mentor na usavršavanjima u Rimu tokom poslijediplomskih i doktorskih studija. I dalje održavam stalnu komunikaciju sa njim i njegovim timom, jer imamo aktuelne zajedničke projekte na kojima radimo, a konstantno smo u potrazi za novim naučnim izazovima i projektima.
ANALITIKA: Smatrate li da kao društvo moramo dodatno raditi na poboljšanju naučne pismenosti i ohrabrivanju mladih ljudi da počnu da se bave naukom?ĐUKANOVIĆ: Mislim da je Univerzitet Crne Gore u posljednjih par godina, a sada na čelu sa rektorkom prof. Vojvodić dosta uradio na tom polju. Gotove svake nedjelje u Rektoratu održava se prezentacija aktuelnih i novih programa stipendija za sve nivoa studija. Kancelarija za međunarodnu saradnju i njeno osoblje uvijek je spremno da pruži korisne savjete i podršku, a to znam iz ličnog iskustva.
-Mislim da bez tog internacionalnog iskustva se ne može govoriti o razvoju pravog naučnika i naučne karijere. I naučna pismenost se stiče kroz boravak na drugim međunarodnim Univerzitetima i kroz razmjenu iskustva sa inostranim naučnicima.
Jako pozdravljam napore rektorke i njenog tima da kroz formalne uslove na doktorskim studijama o potvrdi te naučne pismenosti kroz svjetski priznate međunarodne časopise, imamo pravu sliku o našem naučnom radu. To po meni treba produbiti i na sljedećim nivoima, dakle kroz izbore u docenta, vanrednog i redovnog profesora, da bi imalo puni smisao.
ANALITIKA: Direktorka ste Instituta Konfucije na UCG. Recite nam nešto o tom iskustvu, zašto ste odlučili da i u te vode uplovite? Šta kažu Vaše kolege iz Kine o Crnoj Gori, ovdašnjoj kulturi učenja, življenja...?
ĐUKANOVIĆ: Moram priznati da mi je to najljepše profesionalno iskustvo do sada, puno novih izazova. Promovisati jezik i kulturu jedne od najstarijih civilizacija je privilegija. Još u osnovnoj školi sam osvojila srebrnu medalju na internacionalnom takmičenju u slikarstvu u Kini, pa mi je ova profesionalna uloga još i draža. U maju mjesecu je upravo u Osnovnoj školi „Štampar Makarije“ u kojoj sam bila đak generacije, kao i u školi „Vladimir Nazor“, organizovano takmičenje na temu „Kina u mojim očima“ za najljepše literarne i likovne radove od strane Instituta Konfucije. Želja nam je bila da vidimo šta današnja djeca znaju o Kini, kako je zamišljaju i da pustimo njihov šareni svijet da dođe do izražaja.
-Institut Konfucije na Univerzitetu Crne Gore je prije svega jedna lijepa i korisna priča za sve studente našeg Univerziteta, ali naše djelovanje se odnosi i na osnovne i srednje škole, kao i na cijelo građanstvo. Pored ljetnjih i zimskih kampova, raznih takmičenja koja su organizovana u Kini, tu su i stipendije za poslijediplomske i doktorske studije, kao i mogućnost rada na zajedničkim naučnim projektima između Univerziteta Crne Gore i partnerske institucije Čangša Univerziteta nauke i tehnologije.
Trenutno je troje kolega iz Kine koji rade na Institutu Konfucije i oduševljeni su Crnom Gorom, ljudima, hranom, ali prije svega prirodom, klimom, čistoćom vazduha. Nedavno sam u Kini bila na treningu za direktore Konfucijevih Instituta i to je sveukupno nevjerovatan doživljaj, ali se vide i osjećaju ekološki problemi. Zato razumijem njihovo oduševljenje i još više cijenim ono što nam je dato.
ANALITIKA: Pominjali ste česte boravke u inostranstvu. Šta je to što razlikuje istrazivački rad vani od onog u našoj zemlji? Da li su veće mogućnosti te koje omogućavaju naučnicima da naprave bolju mrežu i prezentuju svoj rad?ĐUKANOVIĆ: Mislim da kvalitet istraživačkog rada uveliko zavisi od laboratorijskih uslova i broja kolega istraživača koja se bave istom oblasti. U mom slučaju, ni jedno ni drugo nije na zadovoljavajućem nivou, zato sam ja primorana da većinu svojih istraživanja radim vani. Kroz naučno-istraživačke projekte pokušavam što bolje da se umrežim sa naučnicima iz oblasti zaštite podataka i da razmjenjujem iskustva, pričam o aktuelnim problemima u toj oblasti.
ANALITIKA: Na koji način, po Vama, mladi naučnici iz naše zemlje mogu da doprinesu napretku društvu?
ĐUKANOVIĆ: Mladi naučnici iz naše zemlje su prije svega najbolje promoteri pravih vrijednosti i kvaliteta jednog društva. Kroz njih svijet dobija informaciju da smo zemlja otvorena za saradnju, da imamo kapacitet za razne naučne izazove. Boljem društvu možemo doprinijeti prije svega pozitivnim uticajem na mlade naraštaje, ali i širenjem znanja i saznanja na sve oko nas.
Aleksandra STANKOVIĆ
