Naime, brod SS Carlotta, izgrađen 1914. u Škotskoj, potonuo je 19. juna 1942. godine, nakon što je - ploveći od Bara do Dubrovnika - udario o minu.
Samo nekoliko mjeseci kasnije, 23. oktobra 1942. godine, u istom minskom polju stradala je i SS Maria Pompei, teretni parobrod izgrađen 1909. u Engleskoj.
Obje olupine je otkrio, prvi istražio i opisao ih u knjizi “Podmorje Crne Gore”, pisac, istraživač i tehnički ronilac Dragan Gačević iz Herceg Novog.
No, sada su olupine tih borodova digitalizovane.
Dogodilo se to u okviru projekta "Podvodni kulturni predjeli Crne Gore", kojeg od 2023. realizuju Centar za arheologiju, Institut za Interdisciplinarne i Multidisciplinarne Studije, Univerziteta Crne Gore i Zavod za hidrometeorologiju i seizmologiju Crne Gore, Sektor za hidrografiju.
Tokom tog procesa digitalno su dokumentovane olupine ratnih brodova SS Maria Pompei i SS Carlotta, kao i dva za sada neidentifikovana plovila, za koja se pretpostavlja da su u pitanju brodovi Antonio Landi i Maria Asunsata.
"Digitalno snimanje sprovedeno je uz pomoć savremenog multibeam echosounder (MBES) sistema NORBIT iWBMS, montiranog na istraživačkom plovilu Sejong, kojim upravlja Zavod za hidrometeorologiju i seizmologiju Crne Gore. Ovaj sistem omogućio je visokorezolucijsko trodimenzionalno prikazivanje i precizno mapiranje brodskih olupina. U dokumentovanju i obradi podataka su učestvovali hidrografi Luka Ćalić i Radovan Kandić, i podvodni arheolozi Filip Popović i Darko Kovačević", istakli su oni.
Prvo sonarsko dokumentovanje ovih lokaliteta obavio je RPM Nautical Foundation 2010. godine sa istraživačkim brodom Herkules, čiji su podaci poslužili kao važna referentna tačka za analizu i identifikovanje promjena na lokalitetima.
"Svi rezultati istraživanja postaju dio GIS baze podataka lokaliteta podvodne kulturne bastine Crne Gore, koju je razvio Centar za arheologiju, Univerziteta Crne Gore, sa ciljem informisanja nadležnih institucija i ubrzanja procesa uspostavljanja zaštite, a u skladu sa preporukama UNESCO Konvencije o zaštiti podvodne kulturne baštine iz 2001. godine. Inicijativa za zaštitu lokaliteta Maria Pompei i Carlotta je zvanično prihvaćena od strane Uprave za zaštitu kulturnih dobara Crne Gore", dodali su oni.
