ĐUKANOVIĆ: Očekujem da će se avion "787 drimlajner" vratiti u upotrebu

Đukanović je imao prezentaciju vezanu za ovaj avion  na konferenciji u Esenu, u septembru 2008.godine.

Boingov avion „787 drimlajner”, nakon niza incidenata posljednjih nedjelja, privremeno je povučen iz upotrebe dok se ne utvrde uzroci i provjeri bezbjednost letjelica. Američka Federalna administracija za avijaciju (FAA) naložila je svim američkim avio-kompanijama da privremeno izbace iz upotrebe „drimlajnere” nakon što je kvar baterije izazvao prinudno slijetanje ovog tipa aviona u Japanu. Čileanske i indijske avio-kompanije odmah su slijedile primer SAD i prizemljile svoje „drimlajnere”.

- Očekujem da će Boingovi inženjeri, nakon višenedjeljnog testiranja i poboljšanja, osposobiti „787 drimlajner” za dalju komercijalnu upotrebu. Spekulacije i nagađanja da će on biti povučen iz upotrebe zauvijek nisu realna, rekao je Đukanović.

Boingov „787 drimlajner” je prvi komercijalni avion koji u svom sastavu sadrži više od 50 odsto kompozitnih materijala.

- U svim dosadašnjim modelima putničkih aviona aluminijum, tj. njegove legure,  su metal u konstrukciji aviona, a najviše kompozitnih materijala do sada je imao Airbus-ov „A 380”, najveći avion na svijetu, sa oko 25 odsto učešća kompozitnih materijala. Postojala je doza sumnje kod pojedinih stručnjaka oko upotrebe kompozitnih materijala u velikim avionima za komercijalne letove, pa su za „787 drimlajner” morala biti sprovedena specijalna testiranja izdržljivosti i ponašanja aviona u vanrednim situacijama, pri velikim opterećenjima.Tek nakon što su sva testiranja pokazala da je avion bezbjedan isporučen je avio kompanijama uz gotovo tri godine zakašnjenja, naveo je Đukanović.

Prema njegovim riječima, osim same konstrukcije aviona, nove tehnologije na „drimlajneru” su uvedene i u sistemu električnih instalacija u avionu, kompjuterskog sistema, regulacije pritiska itd.

- Problemi koji su doveli do privremene obustave letjenja za „drimlajnere” ukazuju upravo da su povezani sa ovim novim tehnologijama u funkcionisanju samog aviona, a ne u konstrukciji aviona i kompozitnim materijalima, što je ranije tretirano kao glavni potencijalni rizik i gdje su rađena najveća testiranja.Čini se da je kašnjenje u ispunjavanju rokova isporuke aviona, kao i žurba u Boingu da se avion što prije završi i uvede u saobraćaj, dovelo do nesavršenosti u instalacijama aviona, a koje su se morale prije ili kasnije manifestovati prilikom njegove komercijalne upotrebe, naveo je Đukanović.

U tom kontekstu, Đukanović je naveo između ostalog, da je pomenuo u prezentaciji o „drimlajneru”:

- Bez ob­zi­ra na sva te­sti­ra­nja ko­ja će ovaj avion pro­ći i do­bi­je­ne ser­ti­fi­ka­te o bez­bjed­no­sti, bez ob­zi­ra na sve ar­gu­men­te za i pro­tiv, iz­vje­sno je da će pro­ći ne­ko­li­ko go­di­na nje­go­ve ko­mer­ci­jal­ne eks­plo­a­ta­ci­je pri­je ne­go se i za­i­sta po­tvr­di i do­ka­že u prak­si da je avion bezbje­dan za put­nič­ki sa­o­bra­ćaj. Ne po­sto­ji dru­gi na­čin da se to sa ap­so­lut­nom si­gur­no­šću pro­vje­ri. U ovom slu­ča­ju va­ži ona sta­ra: “vri­je­me je maj­stor­sko re­še­to”, naveo je Đukanović.