Ujedinjene nacije upozoravaju da svijet mora da ograniči porast temperature na manje od 1,5 stepeni u odnosu na predindustrijski period.
Međutim, naučnici kažu da su za ispunjene tog cilja potrebne “brze, dalekosežne i jedinstvene promjene” u svim aspektima društva.
Dakle, koliko je svijet topliji i šta svi mi možemo da uradimo povodom toga?
1. Svijet je sve topliji
Svijet je trenutno za oko jedan stepen topliji nego što je bio prije perioda industrijalizacije, navode iz Svjetske meteorološke organizacije (VMO).
Prosječna temperatura tokom prvih 10 mjeseci 2018. godine bila je za 0,98 stepena iznad prosjeka, u odnosu na period od 1850. do 1900. godine.
Takođe, dvadesetih najtoplijih godina dogodilo se u posljednje dvije decenije.
Prve četiri sa tog spiska su u periodu od 2015. do 2018, ističu iz VMO.
Ukoliko se taj trend nastavi temperature bi do 2100. godine mogle da porastu za tri do pet stepena.
Jedan stepen više ne zvuči tako strašno, ali zapravo jeste – ukoliko države ne reaguju nivo mora će se podići, kao i temperatura okeana i mora, a biće ugroženo i uzgajanje žitarica poput pirinča, kukuruza i pšenice.
2. Rekordi u 2019. godini
Najviše temperature ikada zabilježene su u tokom ljeta 2019. godine u gotovo 400 mjesta sjeverne hemisfere.
Trećina najviših temperatura bila je u Njemačkoj, koju slijede Francuska i Holandija, a rekordi su između 1. maja i 30. avgusta oboreni u 29 zemalja.
Takođe, više od 30 rekorda je srušeno u Americi, pokazuju podaci organizacije Berkelej Zemlja (Berkeley Earth), koja se bavi analizom podataka o porastu temperature.
U Japanu je 11 ljudi umrlo od ljetnjeg talasa vrućine, a u 10 zemalja su zabilježeni najtopliji dani od kako se temperatura mjeri.
3. Nijesmo ni blizu ispunjavanja ciljeva
Ukoliko zemlje ispune sva obećanja iz Pariskog klimatskog sporazuma, svijet će i dalje do kraja vijeka biti topliji za tri stepena.
U posljednjih nekoliko godina naučnici su promijenili definiciju onoga šta smatraju “bezbjednim” limitom klimatskih promjena.
Decenijama su smatrali da se porast temperature u svijetu mora održati ispod dva stepena do kraja vijeka, a sada ističu da to mora da bude ispod 1,5 stepena
4. Najveći zagađivači su Kina i Amerika
Zemlje koje emituju ubjedljivo najviše gasova sa efektom staklene bašte su Kina i Amerika.
Kina i Amerike su toliko ubjedljive u tome da čine 40 odsto ukupnog zagađenja, pokazuju podaci iz 2017. godine.
Ekološka politika Amerike se čak pogoršala pod Trampovom administracijom, koja je započela proces povlačenja SAD iz Pariskog klimatskog sporazuma. Tramp navodi da sporazum iz 2015. godine ugrožava američku ekonomiju i radnike.
5. Gradska populacija je naročito u opasnosti
Gotovo svi gradovi – 95 odsto njih – koji se suočavaju sa ekstremnim klimatskim rizicima, nalaze se u Africi ili Aziji, navode iz kompanije Verisk Mejplkroft (Verisk Maplecroft).
Najugroženiji su gradovi koji brzo rastu, kao i megagradovi poput Lagosa u Nigeriji i Kinšase u Kongu.
6. Arktikčki led je takođe u opasnosti
Količina arktičkog leda je znatno opala u posljednjih nekoliko godina, a najniža tačka dostignuta je 2012. godine.
Leda je sve manje već decenijama, a topljenje je ubrzano početkom dvijehiljaditih.
Arktički okean mogao bi da već 2050. godine tokom ljeta potpuno ostane bez leda, ukoliko emisije štetnih gasova ne budu ograničene, navode iz Komiteta za reviziju zaštite životne sredine britanskog parlamenta.
7. Svi možemo da pomognemo
Iako su države te koje moraju da iniciraju velike promjene i pojedinci mogu da odigraju veliku ulogu u tome.
Naučnici kažu da svi treba da promijene način života kako bismo svi izbjegli značajne klimatske promjene.
Iz Međudržavnog panela o klimatskim promjenama navoda de treba:
- Kupovati manje mesa, mlijeka, sira i putera
- Jesti lokalnu i sezonsku hranu i bacati manje hrane
- Voziti električne automobile, hodati ili voziti bicikle
- Ići vozom i autobusom umjesto avionima
- Umjesto odlaska na poslovna putovanja organizovati video konferencije
- Sušiti veš prirodnim putem, ne u mašini za sušenje
- Uraditi izolaciju kuće ili stana
Najbolji način da se umanji uticaj klimatskih promjena na planetu jeste da se u ishrani koristi manje mesa, navodi se u posljednjim istraživanjima.
Naučnici ističu da treba jesti manje mesa i zbog zbog emisija ugljendioksida u mesnoj industriji.
Takođe, oni navode da meso sa najmanjim uticajem na životnu sredinu i dalje stvara više gasova sa efektom staklene bašte od uzgajanja povrća i žitarica na najmanje ekološki način.
Međutim, istraživači navode da i način uzgajanja povrća mora da se promijeni ukoliko želimo da zaštitimo životnu okolinu.
