Crna Gora je prva zemlja Zapadnog Balkana koja je usvojila nacionalnu Mapu puta za istraživačku infrastrukturu (2015-2020) još 2015. godine, a na osnovu procesa mapiranja istraživačke infrastrukture iz 2013. godine, koji čini njen sastavni dio.
Izmjene na EU i regionalnom nivou, kao i krupne reformske aktivnosti u sistemu istraživanja i inovacija na nacionalnom nivou, koje su uslijedile nakon 2015. godine, uslovile su potrebu za revidiranjem dokumenta.
Cilj Revizije Mape puta je pružanje detaljnog pregleda istraživačke infrastrukture u Crnoj Gori, definisanje prioriteta i izvora finansiranja u ovoj oblasti, prepoznavanje potencijala za regionalnu i krupnu evropsku istraživačku infrastrukturu, kao i utvrđivanje prioritetnih aktivnosti za naredni period.
“Ovim dokumentom, po prvi put, tretirano je pitanje otvorenog pristupa istraživačkoj infrastrukturi, koji čini dio šire politike otvorenog pristupa u nauci i inovacijama Evropske unije. Otvaranjem istraživačkih infrastruktura podstiče se interdisciplinarnost, unapređuje međunarodna i intersektorska mobilnost, otvaraju se brojne mogućnosti saradnje, ali on ima i veoma pozitivnu ekonomsku komponentu”, izjavila je načenica Direkcije za inovacije i infrastrukturu Marijete Barjaktarović Lanzardi na današnjem presu.
Naime, otvorenim pristupom izbjegava se dupliranje opreme, što omogućava istraživačkim infrastrukturama da određeni dio istraživačkog procesa realizuju uz korišćenje raspoložive opreme neke druge istraživačke infrastrukture, a ostvarene uštede iskoristiti za nabavku nedostajuće opreme. Takođe, korisnici usluga iz privrednog i civilnog sektora mogu na ovaj način testirati svoje proizvode i inovativne ideje u laboratorijskim uslovima uz određenu naknadu, ali i koristiti baze podataka istraživačkih infrastruktura.
“Ministarstvo nauke je ove godine sprovelo novi proces mapiranja istraživačke opreme, u kojem je učestvovalo 36 institucija. Rezultati procesa ukazali su na dobro stanje postojeće opreme, dok je njena ukupna vrijednost oko 28 miliona eura, od čega je 67% investirano u poslednjih šest godina, što svjedoči o značajnom porastu ulaganja u ovoj oblasti, kako od strane države, tako i od strane korisnika”, zaključila je Lanzardi.
Ministarstvo nauke je, tokom procesa mapiranja, putem posebnih upitnika ispitivalo preference naučnoistraživačkih institucija, inovativnih organizacija i zainteresovane javnosti po pitanju pristupa nacionalnoj, regionalnoj i krupnoj evropskoj infrastrukturi, a rezultati čine sastavni dio revizije Mape puta.
