- Do sada su korišćena sredstva iz dvije komponente i to podrška izgradnji institucija i prekogranična saradnja. Kroz prvu su odobrena 102 nacionalna projekta za usklađivanje nacionalnog zakonodavstva sa EU i izgradnju institucija. Od dostupnih 165 miliona eura u okviru ove komponente, do sada je ugovoreno 90 odsto, a isplaćeno 76 procenata, što je potvrda da institucije i organizacije u Crnoj Gori imaju znanja i kapaciteta za uspješno sprovođenje projekata - kazao je Pejović za Pobjedu.
U dijelu prekogranične saradnje Crna Gora je učestvovala u osam programa, pet bilateralnih sa Albanijom, BiH, Hrvatskom, Kosovom i Srbijom, Jadranskom i dva transnacionalna: ,,Jugoistočna Evropa“ i ,,Mediteranski program“.
- Kroz ove programe odobreno je 179 projekata u oblasti ekonomske saradnje, zaštite životne sredine, turizma, poljoprivrede, kulture, obrazovanja, zapošljavanja, socijalne kohezije, kao i mali infrastrukturni projekti, ukupne vrijednosti 27,6 miliona eura- objašnjava Pejović.
Glavni grad je sproveo četiri projekta, koji su djelimično finansirani iz sredstava IPA-e. U projektu Zajedničko plasiranje turističkih proizvoda na međunarodnom tržištu (Podgorica i Škrelj u Albaniji), koji je realizovan 2012. i 2013. godine, Crnoj Gori je odobren grant od 165.274 eura, odnosno 85 odsto njenog učešća. Iste godine realizovan je projekat ,,Kapinfud“, vrijedan 53.983 eura, od čega je EU finansirala 43.349 eura. Od 2013. do 2015. projekat ,,Rehabilitacija i resocijalizacija korisnika psihoaktivnih supstanci u Crnoj Gori“, koji je u toku, košta 619.699, od čega EU učestvuje sa 384.379 eura (62 odsto), a tom periodu započet je projekat ,,Remida“, koji je u toku. Od ukupne vrijednosti projekta 73.240 eura, EU učestvuje sa 85 procenata ili 62.254 eura. Ovaj novac još nije potrošen i pitanje je koliki će iznos do kraja projekta biti iskorišten.
U Danilovgradu je 2009. godine osnovan tim za upravljanje projektima IPA-e, kojem je prošlo 90 odsto projekata.
- Članovi ovog tima do sada su učestvovali u kreiranju, apliciranju i implementaciji 79 projekata ukupne vrijednosti 3,58 miliona eura. Od toga 67 projekata NVO, ukupne vrijednosti 628.476 eura, 12 projekata lokalne uprave i javnim preduzećima čiji je osnivač opština Danilovgrad za 12 projekata vrijednih 2,8 miliona - rekao je Pobjedi koordinator projekata IPA za opštinu Danilovgrad Darko Mrvaljević. Što se korišćenja tih fondova tiče, na teritoriji te opštine realizovan je niz projekata ukupne vrijednosti 24,68 miliona, dok je bespovratna podrška iznosila 10,66 miliona.
Zanimljiv primjer je Cetinje, koje je 2011. uspostavilo posebno odjeljenje za evropske integracije, čija je ključna djelatnost izrada projekata za fondove IPA. Proporcionalno broju stanovnika, Cetinje je bila vodeća opština za pretpristupnu podršku.
- Uprava Cetinja je obezbijedila novac za realizaciju predstojecih projekata čija ukupna vrijednost iznosi više od 4,5 miliona eura, a najznačajnija je rekonstrukcija kanalizacione mreže za čiju je prvu fazu potrebno 3,2 miliona eura – rekao je Pobjedi savjetnik gradonačelnika Cetinja Miloš Prelević.
Dodao je da je od IPA fondova nabavljeno specijalno vozilo za intervencije na kanalizacionoj mreži, projekat vrijedan 250.000 eura, a ove godine je u Njegoševom parku otvorena ,,Vinska kuća“ kao jedinstven turistički sadržaj.
Pejović ističe da će za period 2014-2020, takozvanoj IPA II, Crna Gora imati na raspolaganju 270 miliona eura, odnosno deset odsto više.
- Jedna od glavnih razlika u odnosu na IPA I (2007-2013) jeste da se podrška usmjerava na sektore, a ne na komponente kao do sada. Radi se o osam sektora: demokratija i upravljanje, vladavina prava i temeljna prava, životna sredina i klimatska akcija, saobraćaj, konkurentnost i inovacije, obrazovanje, zapošljavanje i socijalne politike, poljoprivreda, regionalna i teritorijalna saradnja. Od osam prioritetnih sektora šest je prepoznato u programu za 2014. i biće finansirano kroz 17 akcijskih dokumenata ukupne vrijednosti 39,2 miliona eura - ističe Pejović.
