Naučnici su juče saopštili da su otkrili prva umjetnička djela ovog izumrlog čovjekovog pretka i to otkriće predstavlja "veliki diprinos redefinisanju naše percepcije kulture neandertalaca", rekao je Vilijam Rendu sa Francuskog nacionalnog centra za naučna istraživanja.
"To je nov i još jači dokaz da su neandertalci bili sposobni za kompleksnija razmišjanja i apstraktna izražavanja", sposobnosti koje su do skoro bile pripisivane isključivo prvim modernim ljudima, dodao je on.
Proteklih godina stručnjaci su otkrili da su neandertalci sahranjivali svoje mrtve, nosili nakit od školjki i perja, ukrašavali se crnim i crvenim pigmentima, brinuli o starima i bolesnima. Sve su to, prenose agencije, dokazi kompleksnog razmišljanja. Ali do sada nikakva umjetnost neandertalaca nije pronađena.
Nova studija, objavljena u listu Proceedings of the National Academy of Sciences, sada bi to mogla da promijeni.
Stručnjaci iz 11 evropskih institucija naveli su da su duboko u pećini Goram na Gibraltaru pronašli crtež koji liči na rokoko Tviterov "hashtag" (hašteg) - osam linija koje se djelimično ukrštaju sa tri kraće linije sa desne i dvije sa lijeve strane, urezanih na zidu 40 centimetara od poda pećine koja gleda na Mediteran.
Crtež je bio prekriven sedimentima koji su sadržali 294 komada kamenog oruđa kakvo su koristili neandertalci koji su iz Afrike prešli u Evropu prije nekih 300.000 godina.
Standardnom tehnikom procjenjeno je da je oruđe staro oko 39.000 godina, odnosno iz vremena kada su neandertalci već izumrli, što znači da su crteži stariji.
Moderni ljudi koji su oslikali zidove pećina Lasko i Altamira tada još nisu došli do oblasti gdje se nalazi pećina Goram.
Stručnjaci su isključili mogućnost da su šare nastale slučajno sječenjem mesa ili kože i tvrde da je šara napravljena namjerno uz pomoć oštrog kamenog oruđa i da je crtež iziskivao odlučnost i upornost pošto je za jednu liniju bilo potrebno najmanje 54 udarca a za cio šablon preko 300.
"Gravira je namjerno urađen crtež koji je zamislio umjetnik-neandertalac i, uzevši u obzir veličinu i položaj, svi ostali koji su živjeli u pećini", naveo je u studiji antropolog Klaj Finlejson, direktor Gibraltarskog muzeja. "To ukazuje da sposobnost apstraktnog razmišljanja nije bila ekskluzivno" pravo modernih ljudi.
Još jedan nagovještaj da su neandertalci stvarali umjetnost pojavio se 2012. kada su arheolozi datirali jednostavne zidne slike (mahom crvene tačke i otiske šaka) u El Kastiljo pećini u Španiji i došli do zaključka da su stari 41.000 godinu. To ih čini najstarijom praistorijskom umjetnošću na svijetu i dovoljno su stare da budu djelo ruku neandertalaca. Ali, pošto drugi artefakti nisu bili pronađeni, nije bilo moguće definitivno isključiti moderne ljude kao umjetnike.
tekst i foto: b92
