Ništa bolje ne opisuje aktuelnu, ali i prethodnu ekonomsku politiku Crne Gore, od priče o koncesijama na aerodromima. Jasno je već više od decenije da postojeći kapaciteti aerodroma, brzina usluge na njima, mogućnost noćnog slijetanja, dužina piste i niz drugih nedostataka predstavljaju limitirajuće faktore za njihov razvoj.
Kako je, zbog nedostatka auto puteva i željezničkog prevoza brzim vozovima, avio saobraćaj glavni način dolaska turista u Crnu Goru, aerodromi postaju limitirajući faktor za razvoj vitalne privredne grane. To, naravno, ne može biti krivica menadžmenta ili zaposlenih, već upravo nedostatak strateške vizije proteklih nekoliko vlada, uključujući i Spajićevu.
4Davati aerodrome koji prave 11 miliona eura profita godišnje za 100 miliona eura na 30 godina, na osnovu poziva koji sa izmjenama traje sedam godina (?!) može samo neko ko ne misli da živi u Crnoj Gori i koga ekonomska sudbina ove zemlje ne interesuje. Poređenja radi – prihodi budžeta za mart 2025. iznose 245 miliona eura, tako da bi Crna Gora dala najprofitabilnije državno preduzeće za desetodnevne poreske prihode države.
Ili da, kao što su naveli iz menadžmenta ACG, platimo dva patrolna čamca 120 miliona eura, a da damo “nosače aviona” za 100 miliona?
Aerodromi su u našoj zemlji prirodni monopol, jer ne postoji šansa da se u dogledno vrijeme naprave slični u regijama ka kojima gravitira 95% turista i pored populističkih bajki o mogućim investicijama ove vrste. A i koja bi logika bila da izdamo aerodrome blizu Podgorice i u srcu Boke, pa da za 10 puta više novca gradimo nove?
Umjesto ovog modela – potrebno je uz pomoć domaćih ili stranih partnera ući u modernizaciju i proširenje oba aerodroma, što bi se i na kratke staze veoma brzo isplatilo. Da su ovakvi kreditni modeli mogući pokazuje primjer ugradnje novog agregata u HE “Perućica” za čije je instaliranje EPCG dobila kredit bez potrebe državne garancije.
Primjer aerodroma u Tirani pokazuje da su uz odgovarajući viziju, zajednički rad državne vlasti, domaćih investitora, opština i cjelokupne turističke privrede mogući skokoviti rezultati, čime je ta zračna luka od desete u regiji za svega pet godina došla na prvo mjesto. Sve može kad postoji volja da se gradi, a ne raspodaje.
Jer vlast Milojka Spajića i njegova parlamentarna većina ne zna i ne umije drugačije - od Velike plaže do aerodroma. Iako svi dobro znamo da je jedina koncesija koja je suštinski u ovom momentu potrebna – koncesija nad takvom koloritnom vladom sa 35 ministara i potpredsjednika i 100 državnih sekretara.
Bolja avio dostupnost je bitna kako za dolazak turista u našu zemlju, ali i bolje uslove za naše građane bilo da je u pitanju turizam, školovanje, poslovna aktivnost ili nešto drugo. O tome bismo mogli nešto više kad dobijemo podatke o broju crnogorskih putnika koji koriste usluge susjednih aerodroma, a čiji je broj već sada nekoliko desetina hiljada na godišnjem nivou.
Jer vlast Milojka Spajića i njegova parlamentarna većina ne zna i ne umije drugačije - od Velike plaže do aerodroma
“Bolje se vratiti sa pola lošeg puta nego nastaviti njime do kraja” je poslovica koju bi Spajić trebao da nauči i po ovom pitanju ili i po mnogo drugih, posebno onih koje predstavljaju suštinsku opasnost po državu Crnu Goru i budućnost njenih građana.
Za ekonomsku održivost i napredak Crne Gore, koji se neće zasnivati na zaduživanju i rasprodaji “porodičnog srebra”, od ključnog značaja je kreiranje strategije razvoja turističke privrede na održivim osnovama, a jedan od ključnih elemenata mora biti i strategija razvoja avio saobraćaja.
Zbog toga bi srljanje u ovaj posao moglo imati dugoročne štetne posljedice po ekonomske interese naše zemlje i značajan limitirajući faktor kad je u pitanju razvoj naše privrede, povećanje standarda građana i veće budžetske prihode u budućnosti.
(Autor je predsjednik Glavnog odbora SDP i predstavnik Evropskog saveza)
