Dok aerodromi u regionu dobijaju baze niskobudžetnih avio-kompanija i bilježe rast vazdušnog saobraćaja, crnogorski aerodromi će u oktobru ostati bez većine takvih destinacija zbog kraja ljetnje sezone. Iz Aerodroma Crne Gore za Pobjedu su kazali da, u cilju povećanja broja linija i motivisanja kompanija da otvaraju baze kod nas, planiraju unapređenje infrastrukture, ali, kako kažu, taj zadatak dodatno im otežava izostanak pomoći Vlade, kao i neizvjesnost oko toga da li će i kada aerodromi biti dati pod koncesiju.
Za to vrijeme, primjeri koji dolaze iz regiona pokazuju da, uz dobro planiranje i podršku države, aerodromi mogu postati baze za niskobudžetne kompanije.
Od trenutka stacioniranja u Tirani 2020. godine, Viz er imao je važnu ulogu u proširenju međunarodne vazdušne povezanosti Albanije sa zemljama Evrope, zbog čega oni danas predstavljaju jedan od najbrže rastućih aerodroma u regionu.
“U julu ove godine Viz er je najavio pokretanje tri nove linije iz Tirane za Larnaku (Kipar), Malagu (Španija) i Maltu. Destinacije, koje ranije nijesu bile opslužene iz Tirane, počeće sa radom u oktobru. Nove linije će letjeti dva puta nedjeljno za Larnaku i Malagu i tri puta nedjeljno za Maltu. Sa ovim dodacima, sa međunarodnog aerodroma u Tirani, Viz er će obavljati 56 letova za 18 zemalja, nudeći putnicima još više mogućnosti za razonodu i kulturna putovanja širom Evrope”, saopšteno je ranije iz mađarske avio-kompanije.
Početkom ove sedmice irski Rajan er objavio je da od 2026. godine otvaraju novu bazu u albanskom glavnom gradu.
“Nova baza u Tirani za sezonu 26 nudiće - tri bazirana aviona – investicija od 300 miliona dolara i 10 novih destinacija (Birmingem, Dablin, Milano, Malta, Napulj, Peskara, Poznanj, Trst, Torino i Verona). Ukupno, 33 destinacije u 13 zemalja. To podrazumijeva povećanje saobraćaja na četiri miliona putnika godišnje, te podršku za više od 3.000 radnih mjesta u Albaniji”, saopšteno je iz Rajan era.
Tuzla uz pomoć države vratila letove
Nakon što je Viz er zatvorio bazu u Tuzli u septembru 2023. godine, zbog problema u lancu snabdijevanja i čestih preusmjeravanja letova tokom zimskih mjeseci, prije nekoliko dana najavljeno je njeno ponovno otvaranje sa čak devet novih destinacija.
“Viz er će ponovo otvoriti bazu u Tuzli i stacionirati dva aviona tipa ,,airbus A321neo“, od kojih prvi stiže u decembru 2025. godine, a drugi krajem marta 2026. Ova odluka donosi čak devet novih destinacija: Hamburg, Beauvais (Pariz), Keln, Malme, Geteborg, Berlin, Larnaka, Mastriht i Frankfurt Hahn. Uz već postojeće linije prema Bazelu, Memingenu, Beču i Dortmundu, Tuzla će tako postati najjače uporište Viz era u Bosni i Hercegovini. Četiri nove linije počeće u decembru, dok će preostalih pet biti pokrenuto u martu naredne godine”, saopšteno je iz te avio-kompanije.
Povratak Viz era uslijedio je nakon što je Vlada Tuzlanskog kantona obezbijedila subvencije od 615.000 eura za prvu godinu rada, dok će od 2026. do 2028. kompanija dobijati milion eura godišnje, odnosno šest eura po svakom putniku na novim linijama.
“Ova vijest jedan je od najznačajnijih događaja u oblasti avio-saobraćaja u Bosni i Hercegovini i rezultat je intenzivnih aktivnosti Vlade Tuzlanskog kantona, Ministarstva trgovine, turizma i saobraćaja TK i samog međunarodnog aerodroma Tuzla. Uspjeh se temelji na višegodišnjim naporima, sprovođenju brojnih kapitalnih investicija i konačnom završetku infrastrukturnih projekata koji su omogućili stvaranje potrebnih preduslova za povratak najveće evropske niskobudžetne avio-kompanije u našu zemlju”, saopšteno je iz Vlade Tuzlanskog kantona.
Hitnim mjerama do baze u narednoj godini
Iz Aerodroma Crne Gore kazali su za Pobjedu da kompanija Viz er već devet godina bilježi uzlazni trend u našoj državi.
“Saradnja Aerodroma Crne Gore sa avio-kompanijom Viz er počela je 2016. godine, povezivanjem Memingena i Milana sa Podgoricom. Od tada, rad sa njima je rezultirao velikim obimom saobraćaja u prošloj godini, kada je ova kompanija na osam ruta prevezla 300.000 putnika. To je čini vodećom kompanijom po broju prevezenih putnika na aerodromu Podgorica”, saopštili su Pobjedi iz Aerodroma Crne Gore.
Ističu da je unapređenje saradnje sa ovom avio-kompanijom, otvaranjem novih ruta i povećanjem broja letova na postojećim avio-linijama, jedan od prioriteta komercijalne politike Aerodroma Crne Gore.
“Kao rezultat tih aktivnosti, očekujemo blago povećanje saobraćaja od strane Viz era u ovoj godini, a u narednoj i značajniji iskorak kada je u pitanju broj ruta i prevezenih putnika”, najavljuju oni.
Prema podacima dostupnim na sajtu Aerodroma Crne Gore, Rajan er leti na šest, a Viz er na osam destinacija.
“Rajan er nudi letove za Berlin (do 22. oktobra), Brisel (24. oktobra), Gdanjsk (25. oktobra), Krakov (25. oktobra), London (25. oktobra) i Vroclav (25. oktobra). Avionima kompanije Viz er građani mogu letjeti do Budimpešte (do 23. oktobra), Dortmunda (25. oktobra), Katovica (28. septembra), Londona (24. oktobra) Memingena (25. oktobra), Milana (24. oktobra), Beča (24. oktobra) i Varšave (27. septembra)”, navedeno je na sajtu.
U aprilu ove godine izvršni direktor Aerodroma Crne Gore Roko Tolić saopštio je da Viz er razmatra otvaranje baze na aerodromu Podgorica početkom 2026. godine, a uz to su najavili i otvaranje ruta kojih do sada nije bilo u Crnoj Gori.
Odgovarajući na pitanje kakve su mogućnosti za tako nešto, iz Aerodroma kažu da otvaranje baze Viz era u Podgorici, između ostalog, podrazumijeva hitno širenje aerodromske zgrade.
“Do odluke o eventualnoj koncesiji, razmatra se izgradnja privremenih, modularnih terminala. Zatim treba početi rad na rekonstrukciji pristanišne platforme i gradnji dodatne dvije, uz postojećih šest parking pozicija. To znači i nova radna mjesta u operativnim službama jer bi radno vrijeme zaposlenih počinjalo u 3:45 sati ujutru”, navedeno je u saopštenju iz ACG.
Dodaju da oni intenzivno rade na tome da avio-kompanije lete iz Podgorice i Tivta.
“Jedan od načina za značajnije povećanje obima saobraćaja u relativno kratkom roku jeste otvaranje baze od strane neke od vodećih evropskih niskobudžetnih avio-kompanija. U tom smislu, Aerodromi Crne Gore intenzivno rade na stvaranju komercijalnih i infrastrukturnih pretpostavki za realizaciju ove ideje. Već nakon okončanja ljetnje sezone, planiramo da određenim izmjenama komercijalne politike dodatno stimulišemo avio-kompanije za baziranje aviona na našim aerodromima, a da u mjeri mogućeg do početka naredne ljetnje sezone unaprijedimo infrastrukturu, kako bi bila moguća realizacija našeg plana”, poručuju iz Aerodroma za Pobjedu.
Ponovo pozivaju državu u pomoć
Iz Aerodroma Crne Gore ističu da unapređenje avio-dostupnosti nije zadatak samo te kompanije, već i nekih drugih subjekata.
“Iskustvo brojnih aerodroma u okruženju, od kojih je aerodrom Tuzla samo jedan u nizu primjera, jasno govori da je za realizaciju ove ideje potrebno učešće šire zajednice. U većini slučajeva radi se o podršci Vlade (Ministarstvo, Nacionalna turistička organizacija). Na nekim aerodromima i subjekti iz oblasti turizma daju svoj doprinos”, objašnjavaju oni.
Ipak, dodaju da je za sve ključna podrška Vlade.
“Podsjećamo da Aerodromi Crne Gore već godinama mjerama svoje podsticajne politike odobravaju avio-kompanijama milionske iznose na godišnjem nivou kako bi unaprijedili avio-dostupnost, tako da je jasno da je za značajniji iskorak na ovom planu neophodna podrška Vlade”, navode iz Aerodroma.
Radiće bez obzira na ishod koncesije
Ministarstvo saobraćaja je 17. jula ove godine objavilo rang listu ponuđača u postupku davanja koncesije za crnogorske aerodrome. Južnokorejska kompanija ,,Incheon International Airport Corporation“ (IIAC) dobila je 96,18 bodova i prvorangirana je na tenderu, dok je luksemburško-američka ,,Corporación América Airports“ (CAAP) drugorangirana sa 65,15 bodova.
I dok se čeka rasplet situacije i konačna odluka Vlade o tome da li će crnogorski aerodromi biti dati pod koncesiju, iz državne kompanije koja upravlja crnogorskim vazdušnim lukama kažu da oni nastavljaju da rade svoj posao bez obzira na ishod.
“Bez obzira na odluku Vlade u vezi sa aktuelnim tenderskim postupkom, smatramo da je planirana izmjena komercijalne politike i poboljšanje infrastrukture jedan od načina da se dodatno doprinese unapređenju avio-dostupnosti, kao cilju, na samo Aerodroma Crne Gore, već i šire zajednice. Na aktivnosti tim povodom ne utiče dinamika procesa eventualnog davanja aerodroma pod koncesiju”, naveli su oni u odgovoru Pobjedi.
