Kultura

Zašto je Afrodita bila važna Grcima?

Izvor

Reč je o izložbi klasičnih djela posvećenih Afroditi (ili Veneri, kako su je zvali Rimljani) i njenom carstvu - izložbi koja slavi njen lik i prvi ženski akt u istoriji umjetnosti Zapada.

Među 160 eksponata nalaze se djela iz muzejske kolekcije grčke i rimske umjetnosti (najbolje što postoji u SAD) i 13 velikih pozajmica iz svijeta, od kojih je osam iz Rima i Napulja uključujući i spektakularnog „Usnulog Hermafrodita” koji je samo jednom prije toga napuštao Italiju.

Izložba odgovara na pitanja ko je bila Afrodita i zašto je bila toliko važna Grcima i Rimljanima.

Osim što veliča boginjino zavještanje ikone romantične ljubavi i idealne ljepote, izložba proučava i njenu složeniju prirodu moćnog i ponekad kapricioznog božanstva koje je uticalo na svakodnevne živote smrtnika, i istražuje uloge koje su imali drugi bogovi ljubavi - Afroditina djeca iz njenih mnogobrojnih ljubavnih afera - naročito nestašni Eros (Kupidon kod Rimljana).

afrodita2Afrodita se nalazi na prvoj poznatoj predstavi ženskog akta u zapadnom svijetu, skulpturi u prirodnoj veličini koju je u 4. vijeku prije naše ere izradio veliki Praksitel za hram boginje u Knidu, tadašnjem grčkom gradu u Maloj Aziji (danas u Turskoj).

Ova mnogo puta kopirana skulptura (original nikad nije pronađen) označavala je prekretnicu u predstavama ženskih likova u zapadnoj umjetnosti, jer su do tada samo muškarci prikazivani nagi.

„Imamo kvalitetnu i raznoliku kolekciju od koje je nastala prva izložba posvećena Afroditi u SAD.u”, kazala je Margo Berakis, kustoskinja Odjeljenja grčko-rimske umjetnosti i organizatorka izložbe. „Ponosna sam što je naš muzej domaćin Afroditinog debija na tlu Amerike i očekujem da će ona privući mnoge nove poklonike”.

Izložba počinje Afroditinim rođenjem iz školjke u morskoj pjeni na Kipru i prati razvjanje njenog kulta, mita i uticaja koji je imala na shvatanja braka i koncept lepote. Prema antičkom mitu, titan Kronos je kastrirao svog oca Urana i bacio genitalije u more, od kojih je nastala bijela pena iz koje je Afrodita rođena kao već neodoljiva žena.

Grci su verovali da ona kontroliše brojne aspekte njihovih života. Žene su je poštovale jer je imala uticaja na ljubav i brak, a muškarci jer je bila zadužena za potenciju i ratovanja.

Kao boginja ljubavi Afrodita je, prije svega, imala kontrolu nad udvaranjem i seksualnošću, brakom i stvaranjem zakonite dece.

Ona je imala i glavnu ulogu u dobro poznatom mitu zabilježenom u Homerovoj „Ilijadi”. Kad je Zevs zamolio trojanskog princa Parisa da izabere najlepšu od tri boginje - Afrodite, Here i Atine - on se odlučio za Afroditu jer mu je ona zauzvrat obećala najljepšu smrtnicu - Helenu, suprugu spartanskog kralja Menelaja. Time je direktno prouzrokovala desetogodišnji Trojanski rat.

Svoju vlast nad ljubavlju i seksualnošću Afrodita je delila s Erosom, čija je specijalnost bila strastvena želja i erotska ljubav. Jednako komplikovanog karaktera, ali razigraniji od majke, Eros je prikazivan kao dječačić sa krilima, lukom i strelom - koga pogodi taj podliježe ljubavi koja mu donosi radost, patnju ili oboje.

foto: blic.rs

Portal Analitika