Sci/Tech

Otkriće Univerziteta u Kvinslendu

Zastrašujući „zmaj“ pterosaurus bio je najveći reptil u Australiji

Prema novom istraživanju, nekad je neka vrsta zastrašujućeg „zmaja“ prelijetala Australiju prije 105 miliona godina. 

Zastrašujući „zmaj“ pterosaurus bio je najveći reptil u Australiji Foto: The University of Queensland
PA
PAAutor
CNNIzvor

Fosil pterosaurusa sa rasponom krila od gotovo 30 stopa (devet metara) nekada je pripadao najvećem australijskom letećem gmizavcu.

Studiju o ovim nalazima objavio je u ponedjeljak Journal of Vertebrate Paleontology.

Pterosaur je vjerovatno letio iznad velikog kopnenog mora koje je nekad pokrivalo veliki dio zaleđa Kvinslenda, poznatog kao Unutrašnje more Eromanga. Njegova kopljasta usta bila su savršena za čupanje ribe iz mora.

Istraživači, uključujući Tima Ričardsa, postdoktoranta Univerziteta u Kvinslendu u Dinosaurus laboratoriji Fakulteta za biološke nauke, analizirali su fosil vilice iz pterosaurusa. Prvobitno ga je otkrio istraživač fosila Len Šav u kamenolomu sjeverozapadno od Ričmonda na sjeverozapadu Kvinslenda u junu 2011. godine. 

Ričards je rekao da bi pterosaurus bio „strašna zvijer“ koja je vjerovatno grickala male dinosauruse.

„To je najbliže zmaju u stvarnom životu“, naveo je u saopštenju Ričards, takođe vodeći autor studije. 

„To je u suštini bila samo lobanja sa dugim vratom, pričvršćena na par dugih krila. Ova pojava bi bila prilično divlja. Bacila bi veliku sijenku na nekog drhtavog malog dinosaurusa koji to ne bi čuo sve dok ne bi bilo prekasno“.

Rekonstrukcija izgleda na osnovu skeleta

 

Naziv nove vrste, Thapunngaka shawi, uklopljen je u jezik prvih naroda u oblasti Ričmonda, gdje je fosil pronađen i uključuje neke od izgubljenih jezika naroda Vanamara.

„Ime roda, Thapunngaka, sadrži thapun [ta-boon] i ngaka [nga-ga], Vanamara riječi za 'koplje' i 'usta'“, istakao je u saopštenju Stiv Salisburi, koautor studije i viši predavač na Univerzitetu u Kvinslendu. 

„Ime vrste, shavi, odaje počast otkrivaču fosila Lenu Šavu, pa ime znači Šavovo koplje“, pojasnio je on.

Istraživače je zaintrigirala masivna koštana krijesta na donjoj vilici nove vrste i vjeruju da je verovatno postojao i na gornjoj vilici.

„Polukružnog oblika, sa svoje strane bi ličio na pola tanjira, poluprečnika centimetara“, rekao je Ričards.

„Ove krijeste su vjerovatno igrale ulogu u dinamici leta ovih stvorenja i nadamo se da će buduća istraživanja dati konačnije odgovore“, rekao je Salisburi.

Cijela lobanja je vjerovatno bila veća od tri metra i sadržala je 40 zuba. Novootkrivena vrsta bila je dio grupe pterosaurusa po imenu anhangueri. Ovi pterosaurusi su jednom preletjeli svaki kontinent.

„Pterosaurusi su bili uspješna i raznovrsna grupa gmizavaca – prve životinje sa leđnim kostima koje su ubadale u letu“, rekao je Ričards.

Njihove kosti sa tankim zidovima bile su uglavnom šuplje, što znači da su pterosaurusi savršeno prilagođeni letu, ali se njihove kosti nijesu dobro očuvale u fosilnim zapisima.

„Zaista je nevjerovatno da fosili ovih životinja uopšte postoje. Po svjetskim standardima, zapis o australijskim pterosaurusima je loš, ali otkriće Thapunngake u velikoj mjeri doprinosi našem razumijevanju raznolikosti australijskih pterosaurusa“, rekao je Ričards.

On planira da prouči specifične karakteristike dinamike leta pterosaurusa.

Ovo otkriće označava treću vrstu anhanguerskog pterosaurusa koja se nalazi u Australiji. Svi oni su pronađeni u zapadnom Kvinslendu. Fosil je izložen u muzeju Kronosaurus Korner u Ričmondu.

Portal Analitika