Još prije referenduma bilo je jasno da povratak nezavisnosti i obnova crnogorske države ličila bi na pravno i političko čudovište ako se ne bi istovremeno ispostavio zahtjev za obnovu CPC, čiji je izostanak na neki način iznevjerio odluke referenduma 2006. godine i država je ostala nedovršena. SPC, čije je sjedište u drugoj državi, čitavo vrijeme vodila je propagandni rat protiv crnogorske države i nacije osporavajući postojanje autokefalne crnogorske crkve sa ciljem da trajno preuzme njen kontinuitet.
Nasilje nad istinom poslednjih 30 godina postalo je svakodnevni način življenja. U Crnoj Gori su laž i falsifikati našli posebno utočište u nedostatku identitetske strategije i profilacije nacionalne svijesti.
Nemoćni da drže sudbinu u svojim rukama partija na vlasti je potpuno otvorila put onim snagama koje su nesmetano podrivale ustavni poredak i na kraju preuzeli državu na izborima 30.08.2020. godine. Na vlast je došla koalicija koja brutalno izdaje Crnu Goru.
Podjela na Srbe i Crnogorce je najmanje nacionalna, to je civilizacijska i moralna podjela. Sve što danas gazi “krsnim hodom” po crnogorskim vrijednostima i nacionalnom identitetu koji falsifikuju istoriju predstavljaju duhovne naslijednike svojih predaka koji su 1918. godine izdali sopstvenu državu. To su oni koji sun a pitanje da li ste za suverenu i međunarodno priznatu državu rekli “ne”. Oni su se na ovaj način jasno deklarisali kao predstavnici destrukcije i kao protivnici jednog od najkrupnijih principa u istoriji civilizacije a to je država.
Dugo vremena je pripremana mentalna klima da na vlast dođu ovo „plemstvo đilkoša“ koji prijete da razore crnogorsko društvo. Šta drugo može da znači parola “ne damo svetinje“ koje su nam preci ostavili u nasleđe i koje čine kulturno biće crnogorskog naroda, nego objava rata duhovnoj slobodi i njegovom identitetu.
Isto tako civilizacijski je zločin devastacija kulturno istorijskih spomenika, a to je uređeno u poslednjih 30 godina u Crnoj Gori sa 650 crkava i manastira od strane SPCa. To se događa u društvima gdje su moral i razum marginalizovani, sve je to urađeno bez stručnog nadzora i indeferentnost ili prećutnu saglasnost Zavoda za zaštitu spomenika kulture. Ovim anticivilizacijskim činom devastacija, ne ruše se samo umjetnička djela duha nego i hramovi moralnosti izgrađeni na najboljim crnogorskim tradicijama, koji su suština našeg postojanja. U pravoslavnim društvima država bez organizacije svoje crkve nije i ne može biti suverena.
Uvijek kada kreće obnova srpskog nacionalizma postavlja se i pitanje groba na Lovćenu, i njegovo skrnavljenje. Publicista i književnik Stanko Cerović 90tih godina pisao je srpski nacionalisti uvjereni da Njegoš koji je Crna Gora, može da posluži kao sredstvo, prividno u ime srpstva, za likvidaciju Crne Gore. „Motivi i logika su uvijek svedeni i isti, ko hoće da vlada Crnom Gorom treba da udari svoj pečat na Lovćen, da stekne legitimitet tako što će objaviti svoju intimnost sa preostalim Njegoševim kostima”.
Isti porivi proizveli su događaje koji su se desili krvavog 5. Septembra na Cetinju, gdje su još jednom Crnogorci demonstrirali nepomirljivost i ustali da brane svoju čast i postojanje. Za dvije hiljade godina ljudske istorije u hrišćanstvu, nije izvršena hiratonija nekog sveštenika na način kako je to urađeno sa crnogorskim mitropolitom spuštanjem na čekrk iz vojnog helihoptera na cetinjski manastir.
Ovu kanonsku novinu u pravoslavlju izmislio je lično Amfilohije Radović, doduše on je umjesto mitropolita, spustio čitavu crkvu na vrh Rumije, simbolu crnogorske multikofesionalnosti i multietičnosti sa namjerom da je na taj način trajno poništi. Sve ove populističke ideje obložene su fluskulama “vjere, božije ljibavi, vjernog naroda, sabornosti, sloge pravoslavne…”. Sada je sasvim jasna i ogoljena nacionalistička suština koja u sebi sadrži politiku asimilacije i negiranja crnogorskog identiteta.
U današnjoj tragičnoj sumornosti kada je Crna Gora postala najklerikalnija država u Evropi, otkrivamo pogubne posledice šta znači kada partija sebe poistoveti sa državom. Gubitkom na izborima državu je preuzela SPC odnosno njen politički dio, krilo oličeno u tročlanoj koaliciji koja pretstavlja esenciju radikalske bijede.
U Crnoj Gori je na vlasti politički esnaf koji sebe nastoji da predstavi ekspertima, oslobodiocima, evropejcima, vizionarima, a do sada jedino su ispoljili sve oblike groteske i egzibicije neznanja, primitivizma i otvorenog neprijateljstva.
Ne samo što se ne suprotstavlja političkim stereotipima nego ih pomaže i promoviše, relativizujući razaranje ionako slabih institucija. Presudno i do kraja će svojim „apostolskim ekspertima“ je uključena u proces ideološke i kulturne restauracije. To je naročito došlo do izražaja prilikom usvajanja Zakona o slobodi vjeroispovjesti, Zakona koji državu Crnu Goru i crnogorski narod lišava svoje kulturne biografije, a istorijsku i kulturnu baštinu predaje drugoj državi. Izjava potpredsjednika vlade izrečena prilikom odbrane usvajanja ovoga zakona „da niko cetinjski manastir neće prenijeti u Čačak“ predstavlja najveći stepen političkog cinizma i moralne ignorancije. Ona potvrđuje i da koalicija na vlasti, naizgled raznorodna da je do kraja jedinstvena kada je u pitanju izdaja nacionalnih interesa.
Naša „intelektualna elita“ (čast izuzecima) književna udruženja, nevladine organizacije, „kursadžije” sa Univerziteta svojim pasivnim odnosom prema ovim pojavama ne mogu se osloboditi odgovornosti za bolesno stanje u crnogorskom društvu. Posebno u svemu imaju akademici CANU koji su svoje jezike davno sami sebi iščupali, ćute povučeni na rezervne položajaje u svom ništavilu.
Možda je i ovdje odgovor kako je moguće da dođe do ovakvog moralnog sunovrata i krize, plesnjive i zapuštene stvarnosti, gdje većina naroda gubi moć normalnog rasuđivanja. Patološkom „samomržnjom“ i nekim izopačenim zadovoljstvom odriču se sebe i svoje izuzetne i po mnogo čemu jedinstvene istorije, njima nedostižne Crne Gore.
Neke stvari bi nam ipak mogle biti jasnije kada shvatimo da je danas prosečan Crnogorac Marko Milačić a ne Marko Miljanov ili recimo Njegoš. Ova sumorna slika, gdje je vidljiva i jasna težnja da se Crna Gora isključi iz reda mediteranskih zemalja i mediteranske kulture i uvede u mrak kleriklarizma.
Truli kompromisi, opasna i nerazumna popustljivost uslovila je očevidni poraz emancipacije crnogorskog društva. Latinka Perović kaže da tokom istorije nestajali su narodi koji nijesu uspjeli da pronađu odgovore na pitanja vremena.
Poslednjih tridesetak godina u Crnoj Gori bilo je mnogo zabluda i pogrešnih odluka ali izgleda došao je trenutak kada razum i primitivizam moraju da se zavade, da bi izbjegli sramotu plaćenu svojim nestankom sa istorijske scene. Jer rad protiv sopstvene države poseban je zločin protiv budućnosti čitavog naroda koji zahtjeva i poseban oblik pravde.