Protest počinje u 15 časova ispred zgrade Opštine. Pored problema koji Glavni grad ima sa gradnjom kolektora sada se pokreće i pitanje funkcionisanja preduѕeća Deponija. Oba ova problema su posledica nemanja granica između tri opštine.
Kako je za „Dan“ rekao Mirsad Ljuljanaj, predstavnik građana, oni su ogorčeni izgradnjom pete sanitarne kade jer su kaže na osnovu elaborata očigledni ključni nedostaci zbog kojih ovaj projekat ne smije biti realizovan.
“Izgradnja pete sanitarne kade ugrožava rijeku Cijevnu, izvorišta pijaće vode, poljoprivrednu proizvodnju i naravno zdravlje stanovništva. Sve ovo ukazuje da je projekat u suprotnosti sa principima zaštite javnog interesa, evropskim standardima, ali i temeljnim pravom građana na zdravu životnu sredinu”, kazao je Ljuljanaj.
On je pozvao nadležne institucije da obustave projekat.
“Pozivamo čelnike Opštine Tuzi, ali i sve nadležne organe počevši od Ministarstva ekologije, prostornog planiranja i urbanizma, Agenciju za zaštitu životne sredine, Glavni Grad i nevladini sektor, da hitno reaguju i obustave ovaj projekat”, ističe Ljuljanaj.
Predsjednik NVO Trofta Ermin Kajošaj kazao je da su zabrinuti zbog najave Deponije da na lokaciji postojećeg odlagališta planira otvaranje nove sanitarne kade na svega 1.450 metara od zaštićenog prirodnog spomenika – rijeke Cijevne.
“Cijevna je zakonom proglašena zaštićenim dobrom, te svaka aktivnost koja ugrožava njen integritet i ekološku ravnotežu predstavlja kršenje nacionalnih i međunarodnih obaveza Crne Gore u oblasti zaštite životne sredine. Lokalitet je ujedno i neposredno vezan za izvorišta pijaće vode, poljoprivredno zemljište od strateškog značaja i naseljene zajednice, što dodatno pojačava rizik”, saopštio je Kajošaj.
On je istakao ključne razloge za protivljenje projektu.
“Lokacija je na 1.450 metara od Cijevne i 2.100 metara od izvorišta vodosnabdijevanja u Dinoši. Podzemne vode se kreću prema Skadarskom jezeru, što znači da svako zagađenje ugrožava i podgorički i tuški vodovod. Ovo predstavlja direktan rizik po javno zdravlje i kršenje principa zaštite izvorišta. Vinogradi Plantaža udaljeni su svega 95 metara. Ugrožava se kvalitet i međunarodni ugled crnogorskog vina, kao i plodnost zemljišta. Elaborat priznaje da je područje seizmički aktivno (VIII MCS). U slučaju potresa ili pucanja konstrukcije, zagađene vode bi dospjele u tlo i vodotokove, izazivajući ekološku katastrofu. Ovo je već peta kada na istoj lokaciji. Analiza kumulativnog uticaja je površna i ne uzima u obzir stvarni zbirni efekat. Najbliže kuće su na 445 metara, a kamp Vrela ribnička na 620 metara. Stanovništvo, uključujući djecu i ranjive grupe, biće izloženo zagađenju vazduha, podzemnih voda i neprijatnim mirisima”, kaže Kajošaj.
On ističe da nijesu urađena nova istraživanja, već su korišćeni podaci od prethodne kade.
“Ovo je ozbiljan propust i čini elaborat nepotpunim i neprihvatljivim. Ovo područje ima značajnu ekološku vrijednost i zahtijeva detaljnu studiju uticaja. U dokumentu se navodi prisustvo zaštićenih vrsta - orao, pčelarica, grabljivice. Planiran monitoring nije nezavisan, niti se predviđa javna dostupnost podataka. U skladu sa EU praksom, rezultati moraju biti javno objavljivani i dostupni građanima. Kada nosi neprihvatljive rizike za Cijevnu, izvorišta pijaće vode, poljoprivrednu proizvodnju i zdravlje stanovništva”, kaže Kajošaj.
Božović: Gdje će Tuzi odlagati otpad?
Direktor Deponije Aleksandar Božović kaže da peta sanitarna kada neće biti ni bliža ni dalja u odnosu na postojeće. On ističe da je PUP-om Podgorice na teritoriji Deponije predviđeno da se radi šest kada.
“Dobili smo UT uslove i uradili smo glavne projekte za izgradnju sanitarnih kada pet i šest. U ovom trenutku gradićemo samo petu, jer nam je za njom potreba. Sama riječ sanitarna znači da apsolutno ni jedan jedini litar otpadnih voda ne može da prođe kroz nju. Obložene su nepropusnim folijama i ne može da ima nikakav negativni uticaj na životnu sredinu, odnosno na podzemne vode, na vodoizvorišta. Ovo je jedini ispravni način koji je definisan regulativama EU”, kaže Božović.
On pita šta je alternativa izgradnji sanitarne kade.
“Da li da pored 337 trenutno divljih odlagališta bude još 300 i da regionalna Deponija Podgorica prekine za svih devet opština prijem komunalnog otpada i da se svima napune kontejneri i naprave smetlišta na sve moguće lokacije. Ni Tuzi ne bi imale gdje da odvoze komunalni otpad da nije podgoričke Deponije. Mi smo jedina Deponija u regionu koja ima postrojenje za obradu ocjednih voda koje se tretiraju u skladu sa zakonom i pravilnicima. Tek kao prečišćene ispuštamo ih u kanalizaciju. To znači da priča o podzemnim vodama apsolutno nema nikakvog utemeljenja i smisla”, navodi Božović.
