Skupština Crne Gore još nije raspisala novi konkurs za imenovanje članova Savjeta Agencije za audio-vizuelne medijske usluge, pa to tijelo nastavlja da funkcioniše u nepotpunom sastavu još od decembra prošle godine. Administrativni odbor je konačno 10. jula konstatovao da su kandidature Dragoljuba Vukovića i Nika Martinovića (CANU), koje su predložile NVO iz oblasti medija, blagovremene i potpune, i proslijedio ih plenumu.
Inicijativa medijskih NVO
U ime medijskih NVO, inicijativu Mandiću su juče uputili: Goran Đurović, Media centar; Olivera Nikolić, Institut za medije Crne Gore; Daliborka Uljarević, Centar za građansko obrazovanje; Milka Tadić Mijović, Centar za istraživačko novinarstvo; Mila Radulović, Udruženje profesionalnih novinara Crne Gore; Mustafa Canka, NVO „Ul Info“; Zdravko Janjušević, Bjelopoljski demokratski centar; Željko Đukić, NVO Multimedijal Montenegro; Nataša Nelević, NOVA - Centar za feminističku kulturu; Muamera Muslić, NVO Đakomo Adriatic; Boris Nedović, NVU Centar sjevera; i Radomir Petrić, NVU Sua Sponte Bar. Podsjetili su predsjednika Skupštine Mandića da početkom oktobra mora raspisati i novi poziv za člana Savjeta iz reda univerziteta, jer zakon nalaže da se poziv objavi šest mjeseci prije isteka mandata.
Rudović upozoravao, pa dao ostavku
Neizborom članova Savjeta AMU ostvarila su se upozorenja Neđeljka Rudovića, koji je nakon konsultativnog saslušanja kandidata podnio ostavku na mjesto direktora Direktorata za medije pri Ministarstvu kulture i medija.
On je tada kazao da vladajuća većina hoće, po uzoru na one prije njih, političku kontrolu nad Javnim servisom i regulatornim tijelom. Ukazao je da postoje najave da će se članovi upravljačkih tijela RTCG i AMU ponovo birati po mjeri političke podobnosti i poslušnosti. Parlamentarci su tog dana polovično zadovoljili zahtjeve EU, pa su izabrani članovi Savjeta RTCG.
Skupština bez odgovora
Na pitanja Pobjede juče nije odgovoreno iz Skupštine: da li je predsjednik Skupštine Crne Gore Andrija Mandić raspisao javni konkurs za imenovanje članova Savjeta Agencije za audio-vizuelne medijske usluge, i ukoliko nije - kada će konkurs biti raspisan? Pobjeda je pitala i da li je Skupština u ovom slučaju uzela u obzir činjenicu da je Savjet AMU od decembra prošle godine u krnjem sastavu, te da su na taj nedostatak upozoravala i tijela EU. Zamolili smo i za komentar činjenice da, i pored raspisanih konkursa, članovi još nijesu izabrani, čime se ugrožava privremeno zatvoreno Poglavlje 10. Upozorili su Mandića da, ukoliko Poglavlje 10 bude ponovo otvoreno, odgovornost za usporavanje evropskih integracija Crne Gore i novo poniženje države pred partnerima snosi upravo on, kao predsjednik Skupštine i lider NSD-a, zajedno sa kolegama iz parlamentarne većine Milojkom Spajićem, Milanom Kneževićem, Aleksom Bečićem, Vladimirom Jokovićem, Ervinom Ibrahimovićem i Nikom Đeljošajem.
Opstrukcija koja traje godinu
Nevladine organizacije aktivne u oblasti medija dostavile su juče inicijativu predsjedniku Skupštine da doprinese primjeni medijskih zakona i izboru članova Savjeta Agencije za AVM usluge. Traže da po četvrti put raspiše javni poziv za imenovanje dva člana/ice Savjeta Agencije za audio-vizuelne medijske usluge (AVMU), kako bi se konačno primijenio Zakon o audio-vizuelnim medijskim uslugama. Pozvali su Mandića da konačno prekine opstrukciju koja traje više od godinu, jer posljedica neodgovornog postupanja parlamentarne većine koju predvodi može biti i ponovno otvaranje Poglavlja 10 (Informatičko društvo i mediji), koje je privremeno zatvoreno krajem prošle godine.
Medijski zakoni i IBAR
U junu 2024. godine, kroz proces rada na dobijanju pozitivnog IBAR-a, usvojeni su medijski zakoni uz učešće i pohvale civilnog društva i podršku opozicije. Skupštinska većina, na čelu sa predsjednikom Skupštine, tada ih je jednoglasno podržala. - Jedina zamjerka civilnog društva i opozicije odnosila se na snižavanje kriterijuma za izbor generalnog direktora RTCG - sa 10 na pet godina radnog iskustva - što je u posljednji čas inicirao predsjednik Vlade Milojko Spajić, očigledno da bi ponovo bio izabran isti direktor, iako već postoje dvije pravosnažne presude za dva njegova nezakonita imenovanja i jedna prvostepena za treće imenovanje, što ostaje ozbiljna politička i pravna kompromitacija. No, zahvaljujući usvajanju novih medijskih zakona, privremeno je zatvoreno Poglavlje 10 krajem prošle godine - podsjetile su NVO.
Konkursi poništavani
Mandić je konkurs za članove Savjeta AMU morao da raspiše u junu 2024. godine, a prvi javni poziv raspisao je tek 10. decembra iste godine. Taj konkurs je poništen zbog navodne tehničke greške, koristeći kao opravdanje inicijativu jedne NVO, što je, kako navode organizacije koje su poslale inicijativu, bilo očigledno iznuđeno i pravno neutemeljeno. Drugi poziv raspisan je 30. januara 2025. godine, nakon reakcija civilnog društva i EU, a Administrativni odbor ga je u aprilu nezakonito poništio zbog navodno nejasnih formulara, iako su oni bili upravo njihova odluka.
EU: Bez Savjeta nema ni nezavisnosti
Evropska unija izrazila je žaljenje zbog toga što je crnogorski parlament treći put odbio da imenuje nedostajuće članove Savjeta Agencije za audio-vizuelne medijske usluge. Crna Gora je pozvana da hitno imenuje članove Savjeta AMU, prije kraja proljećnog zasijedanja, što se nije dogodilo. Izabrani su članovi Savjeta RTCG, a poslanici većine bili su uzdržani prilikom glasanja za Vukovića i Martinovića. Iz Evropske komisije je poručeno da bez imenovanja svih članova Savjeta nema efektivnog funkcionisanja i nezavisnosti Agencije. Podsjetili su da su medijski zakoni usvojeni prošle godine, uključujući Zakon o audio-vizuelnim medijskim uslugama, bili ključni kako bi Crna Gora ispunila privremena mjerila u oblasti vladavine prava. - Njihova puna i efikasna primjena sada je od presudnog značaja za ispunjavanje završnih mjerila u oblasti vladavine prava, uzimajući u obzir ambiciju Crne Gore da zaključi pregovore o pristupanju do kraja 2026. godine - saopštili su početkom avgusta iz EK.
Politička kontrola umjesto nezavisnosti
NVO koje su juče uputile inicijativu Skupštini smatraju da je riječ o opstrukcijama kako bi vladajuća većina zadržala političku kontrolu nad institucijama koje, po zakonu i evropskim standardima, moraju biti nezavisne. - Ironično, isti model biranja podobnih članova nekada je koristio DPS, a zbog njega je, kao tadašnja opozicija, današnja vlast kritikovala taj postupak, zajedno sa civilnim društvom - poručili su oni. Istakli su da zbog svega sada Savjet AVMU radi sa tri od pet članova, što znači da sve odluke mogu biti donesene samo jednoglasno i pod ogromnim pritiskom. - Ova blokada direktno ugrožava kapacitet institucije da reaguje na najteže slučajeve u regulaciji tržišta medija, uključujući zabranu emitovanja sadržaja iz Srbije koji negiraju identitet Crnogoraca, vrijeđaju manjine ili šire govor mržnje prema onima koji nijesu po volji vladajućoj većini u Crnoj Gori - piše u saopštenju NVO.
