INSTITUCIONALNI OKVIR
Ministarstvo saobraćaja i pomorstva (MSP) je vodeća institucija u transportnom sektoru koja ima ukupnu odgovornost za razvoj, upravljanje i koordinaciju različitih vrsta prevoza, pod čijim okriljem se nalaze brojne oganizacione jedinice odnosno direktorati.
Na osnovu Uredbe o organizaciji i načinu rada državne upravei drugih zakonskih propisa, nadležnost MSP se odnosi na vođenje upravnih poslova u vezi sa željezničkim, drumskim, vazdušnim, pomorskim i unutrašnjim plovnim saobraćajem, pomorskom privredom, ali i na poslove koji se odnose na međunarodnu saradnju i finansijske fondove Evropske Unije u oblasti transporta, gdje veoma značajnu ulogu ima, upravo, Direktorat za međunarodnu saradnju i fondove EU.
JAVNE STRUKTURE
Lučka uprava vrši poslove koji se odnose na izgradnju, održavanje i upravljanje lukom, ali takođe i vrši nadzor nad radom luka, pružajući lučke usluge i druge aktivnosti u lukama.Obaveze kancelarija lučkih kapetanija u Baru i Kotoru su vezane za implementaciju administrativnih procedura za registraciju brodova i čamaca i za izdavanje sertifikata pomorcima za međunarodnu plovidbu u skladu sa Međunarodnom konvencijom o standardima za obuku, sertifikaciju i ostvarivanje brodske straže.
Kompanije za autobusku i teretnu logistiku posluju u skladu sa Zakonom o prevozu u drumskom saobraćaju i multilateralnim i bilateralnim sporazumima. Ne postoji posebno regulatorno tijelo za praćenje i nadgledanje rada javnog sistema međugradskih autobusa. Redovi vožnje se predlažu od strane prevoznika i usklađuju se na državnom nivou od strane Privredne komore Crne Gore.
Društvo sa ograničenom odgovornošću „Monteput“ Podgorica osnovano je Odlukom Vlade Crne Gore 8. decembra 2005. godine, kao naslednik Direktorata za izgradnju autoputeva.Unutrašnje organizacione jedinice Monteput-a su: Poslovna jedinica za upravljanje projektom izgradnje autoputa Bar-Boljare (djeluje kao nezavisna jedinica), kao i različiti sektori i usluge.
Pored navedenih subjekata, postoje i drugi važni akteri koji imaju nadležnosti za funkcionisanje određenih djelova transportnog sistema Crne Gore, kao što su: Ministarstvo unutrašnjih poslova, Kancelarija za evropske integracije formirana pri kabinetu predsjednika Vlade i Ministarstvo održivog razvoja i turizma.
PRAVNI OKVIR
Očekuje se da transportni sektor Crne Gore prođe kroz proces postepenog integrisanja na tržište EU transporta, što će biti sprovedeno na osnovu Ugovora o uspostavljanju saobraćajne zajednice između EU i zemalja Jugoistočne Evrope (čiji je Crna Gora potpisnik). Kako bi zadovoljila uslove iz pomenutog ugovora, Crna Gora treba da donese dodatne zakone, koji se, između ostalog, odnose na sljedeće oblasti: pristup tržištu, licenciranje mašinovođa, interoperabilnost željezničkog sistema i podsistema, bezbjednost na željeznici, unutrašnji prevoz opasnih materija, uslovi rada i radno vrijeme, ali i mnoge druge oblasti.
Crna Gora je stvorila regulatorne i institucionalne preduslove za otvaranje željezničkih tržišta, dijelom u 2008. godini, a završila 2013. godine, usvajanjem Zakona o željeznicama i pratećih podzakonskih akata.
Kada je u pitanju drumski saobraćaj, Crna Gora je usvojila 49% direktiva i propisa EU, iako su neke još uvijek samo djelimično usklađene. Očekivanja su da će Crna Gora u buduće dodatno poboljšati zakonodavstvo kako bi u potpunosti zadovoljila zahtjeve Ugovora o zajednici.
Što se tiče pomorskog saobraćaja, Crna Gora je implementirala 70% direktiva i propisa EU, iako su mnogi još uvijek samo djelimično usklađeni.
Konačno, Zakon o vazdušnom saobraćaju i aerodromima je u potpunosti usklađen sa direktivama i zahtjevima EU, ali je i dalje nekoliko otvorenih pitanja u prvoj tranzicionoj fazi od strane ECAA (Zajedničko evropsko vazduhoplovno područje) na koje zemlja treba da obrati pažnju.
Važno je napomenuti da usvajanje i sprovođenje zakonodavstva EU u svim sektorima u procesu pristupanja Crne Gore Evropskoj uniji nije samo formalni uslov pristupanja već i izvor mnogih koristi. Usvajanjem zakona u oblasti saobraćaja, Crna Gora je korak bliže članstvu u Evropskoj uniji - a samo pristupanje EU donosi niz političkih i ekonomskih koristi.
GLAVNI DOKUMENTI POLITIKE U TRANSPORTNOM SEKTORU
- Strategija razvoja saobraćaja - Crna Gora 2019-2035 sa Akcionim planom 2019-2020, Ministarstvo saobraćaja i pomorstva Crne Gore;
- Strategija razvoja željeznice za period 2017-2027, Ministarstvo saobraćaja i pomorstva
- Put razvoja i održavanja strategija "Strategije Razvoja i održavanja državnih Puteva", Ministarstvo saobraćaja i pomorstva, 2010- Outdate;
- Strategija razvoja pomorskog sektora 2020-2030 -Nacrt;
- Zakon o vazdušnom saobraćaju;
- Zakon o željeznici;
- Zakon o putevima