Uprava za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove obavještava javnost da je na teritoriji opštine Bijelo Polje, u mjestu Femića Krš, potvrđen slučaj bolesti plavog jezika kod jednog grla goveda.
Nakon uspostavljene sumnje od strane veterinarske ambulante “Grandov”, te slanja adekvatnih uzoraka na dalja laboratorijska ispitivanja, Specijalistička veterinarska laboratorija je metodom molekularne dijagnostike potvrdila postojanje bolesti. Utvrđeno je prisutvo virusa plavog jezika, serotipa 8, koji već mjesecima cirkuliše u regionu (Srbija, Hrvatska, Sjeverna Makedonija, Kosovo).
Trenutno, sumnja na postojanje ove bolesti je prijavljena na još 4 gazdinstva u Crnoj Gori, vazdušnom linijom nedaleko od gazdinstva na kom je primarno potvrđena, a dalja epizootiološka i dijagnostička ispitivanja su u toku.
Uprava za bezbjednost hrane, veterinu i fitosanitarne poslove i terenska veterinarska služba preduzimaju sve neophodne mjere, u skladu sa aktuelnim zakonodavstvom, sa ciljem sprečavanja širenja, ranog otkrivanja novih slučajeva i iskorjenjivanja plavog jezika.
Bolest plavog jezika je prvi put registrovana u Crnoj Gori 2001. godine, a nakon toga do 2021. godine bolest se javljala sporadično, sa većim razmjerama 2014. i 2016. godine. Od 2021. do sada nisu zabilježeni novi slučajevi plavog jezika.
Bolest je trenutno prisutna i aktivna i u drugim zemljama šireg regiona, te su slučajeve prijavili i Bugarska, Češka, Grčka, Mađarska.
Plavi jezik je virusno, vektorsko, oboljenje domaćih (goveda, ovce i koze) i divljih preživara, a uzročnik je virus, iz familije Reoviridae, rod Orbivirus.
Bolest nije zoonoza (ne može se prenijeti sa životinja na ljude) i ne može se prenijeti klasičnim kontaktom među životinjama, već glavnu ulogu u prenosu imaju vektori - komarcima slični inskekti roda Culicoides, koji se inficiraju sisajući krv viremičnih životinja i dalje prenose virus ubodom prijemčivih životinja.
Period inkubacije je 4-8 dana, a tok infekcije varira od inaparentnog (bez pojave kliničkih znakova), kod većine zaraženih životinja, do fatalnog, dok težina kliničke slike zavisi od više faktora poput serotipa uzročnika, vrste domaćina, faktora sredine.
Na bolest su najosjetljivije ovce, dok kod goveda i koza često prolazi u asimptomatskoj formi. U potvrđenom slučaju, nakon ispoljavanja kliničke slike kod jedne mliječne krave, veterinar je uspostavio sumnju, uzeo adekvatne uzorke za laboratorijske analize, nakon kojih je bolest potvrđena.
Klinička slika plavog jezika kod goveda
Kod goveda nastaje inaparentna infekcija bez vidljivih kliničkih znakova, a u rijetkim slučajevima pojave se i klinički simptomi. Međutim, tokom epidemija uzrokovanih serotipom 8, koji je ustanovljen i u potvrđenom slučaju u Bijelom Polju, praksa pokazuje da se pojavljuju znakovi poput potištenosti, povišene tjelesne temperature, konjuktivitisa, krvarenja i erozije nosne i usne sluzokože, te nosni iscjedak koji vremenom postaje gnojan. Uočeno je crvenilo kože, uz crvenilo ruba papaka, praćeno laminitisom (upalom mekih tkiva papaka). Bolest često prati izraziti pad mliječnosti bez drugih vidljivih simptoma. Takođe, kog goveda bolest može biti praćena stvaranjem krasti na vimenu.
Klinička slika plavog jezika kod koza
Kod koza je karakteristična inaparentna infekcija, slično kao i kod goveda.
Kada se kod koza bolest manifestuje, može se primijetiti: povišena tjelesna temperature, otoci usana, crvenilo sluznica i slinjenje. Uočeni su i slabost, pobačaji, upala pluća i otoci zglobova.
Klinička slika plavog jezika kod ovaca
Klinički znaci su najčešći i najizraženiji kod ovaca, a težina kliničke slike zavisi od serotipa, osjetljivosti rase i stresnih faktora. U tipičnom obliku bolesti zapažaju se povišena tjelesna temperatura koja obično traje oko sedam dana, a može trajati i duže. Temperatura je često istovremeno praćena otežanim disanjem, a nakon par dana od prvih simptoma uočava se crvenilo usne duplje i nosne sluzokože praćeno iscjetkom iz nosa i očiju. Javljaju se i otoci jezika, usana, kapaka i ušiju.U rijetkim slučajevima otok jezika može biti toliko izražen da jezik ne može stati u usnu duplju, a usljed cijanoze poprimi plavu boju, po čemu je bolest i dobila ime. Nakon pet do osam dana od pojave bolesti dolazi do nekrotičnih promjena na sluznici usne duplje, koje su veoma bolne pa ovce prestaju da uzimaju hranu. Povremeno se pojavi i krvav proliv, što je loš prognostički znak. Usljed laminitisa, papci postaju bolni i topli te ovce šepaju, pretežno leže ili pokušavaju hodati na koljenima. Životinje su nemoćne, mršave, vuna otpada u pramenovima, a smrtnost varira od 2 do 30%.
Uprava apeluje na držaoce životinja, da ukoliko primijete promjene zdravstvenog stanja svojih životinja, o tome obavijeste veterinara, koji će izlaskom na teren sprovesti uzorkovanje i uputiti na dalja laboratorijska testiranja.
O novim slučajevima i daljem razvoju situacije, Uprava će blagovremeno obavještavati javnost.
