Naučnici u Kelnu identifikovali su novo antitijelo protiv HIV-a, koje je u laboratorijskim testovima pokazalo sposobnost da spriječi infekciju i neutralizuje virus. Tim koji predvodi direktor Instituta za virologiju Florijan Klajn analizirao je uzorke krvi 32 osobe koje su, bez terapije, razvile snažan i široko djelotvoran odgovor na HIV, prenosi Dojče vele.
U laboratoriji je ispitano više od 800 antitijela iz tih uzoraka, a jedno od njih – označeno kao 04_A06 – pokazalo je izuzetne rezultate. Ovo antitijelo blokira ključnu tačku na kojoj se HIV vezuje za ćeliju domaćina i time sprječava ulazak virusa u ćeliju, čime se onemogućava njegovo dalje umnožavanje i slabljenje imunološkog sistema.
Naučnici su zatim dešifrovali genetski plan za stvaranje antitijela 04_A06 i uspjeli da ga reprodukuju u laboratorijskim uslovima.
“Znači, više nije potrebno uzimati krv od pacijenata, već taj genetski plan može da se ubaci u drugu stanicu i da joj naredi da proizvodi taj protein, odnosno to antitijelo”, rekao je Klajn.
Prema navodima Dojče velea, u eksperimentima na miševima sa komponentama ljudskog imunološkog sistema, antitijelo 04_A06 uspjelo je da neutrališe većinu prisutnih HIV varijanti – uključujući i one otporne na ranije poznata antitijela.
“Virusi su vrlo raznoliki, i to je razlog zašto je tako teško da se HIV liječi, jer postoji velika genetska raznolikost među virusima”, objasnio je Klajn, dodajući da je novo antitijelo neutralisalo 98 odsto testiranih varijanti.
Ohrabruje i procjena da bi 04_A06 mogao da pomogne i osobama koje su već zaražene, blokirajući virusu pristup ćelijama domaćina.
“Veže se za receptor virusa, blokira ga i tako sprečava da zarazi ciljnu ćeliju. Osim toga, virusi koji su označeni antitijelima lakše se prepoznaju i uništavaju od strane imunološkog sistema”, naveo je Klajn.
Antitijelo bi moglo imati i preventivnu ulogu – ukoliko je već prisutno u organizmu, virus bi bio zaustavljen prije nego što uopšte inficira ćeliju. Dojče vele podsjeća da se ovo smatra oblikom pasivne imunizacije, za razliku od vakcina koje stimulišu tijelo da samostalno proizvodi antitijela. Istraživanja mRNA vakcina protiv HIV-a su u toku, ali su do sada testirana samo na jednoj varijanti virusa.
Danas se u profilaksi HIV-a koriste tablete i injekcije koje daju odlične rezultate, ali terapija često zahtijeva svakodnevno uzimanje ljekova. Klajn ističe da bi profilaksa antitijelima mogla da bude jednostavnija,
“Profilaksa antitijelima uzimala bi se otprilike svakih šest mjeseci“, kaže.
Direktorka Instituta za medicinsku virologiju u Cirihu, Aleksandra Trkola, ocjenjuje da je 04_A06 izuzetno snažno antitijelo.
“Teoretski, 04_A06 sam postiže efikasnost koja se inače dostiže samo kombinacijom više antitijela”, rekla je ona.
Ipak, stručnjaci upozoravaju da će do eventualnog lijeka proći još vremena. Krištof Špiner sa Univerzitetske klinike "Rehts der Isar" napominje da su ovi rezultati zasnovani isključivo na laboratorijskim testovima:
“Potrebne su dalje studije o doziranju, bezbjednosti i efikasnosti antitijela“, rekao je.
Od 1981. godine, AIDS je odnio 44 miliona života širom svijeta, a samo 2024. godine umrlo je oko 630.000 ljudi. Uprkos napretku u prevenciji i liječenju, borba protiv ove bolesti i dalje traje. Svjetski dan borbe protiv side obilježava se svakog 1. decembra od 1988. godine.
