Državna revizorska institucija (DRI) objavila je Četvrti izvještaj o realizaciji preporuka datih u Izvještaju o reviziji „Uspješnost sprovođenja Nacionalnog programa za rano otkrivanje raka dojke“.
Kontrolom sprovođenja preporuka, nadležni Kolegijum DRI u sastavu: dr Branislav Radulović (rukovodilac Kolegijuma) i Siniša Čađenović (član Kolegijuma) utvrdio je da su Ministarstvo zdravlja i Institut za javno zdravlje Crne Gore realizovali osam od ukupno deset preporuka, dok su dvije ostale u fazi realizacije.
Kako je saopšteno iz te institucije, preostale preporuke odnose se na uspostavljanje funkcionalnih registara za rak i registar skrininga raka dojke, te na obezbjeđivanje unosa podataka u sistem i vođenje evidencija od strane zdravstvenih ustanova koje sprovode skrining.
Institut za javno zdravlje je, od ukupno devet planiranih aktivnosti u vezi s uspostavljanjem registara, realizovao sedam. Preostale aktivnosti biće sprovedene kroz strateški projekat LIFEGATE (Linking International Facilities for Early Detection and Global Access to Treatment and Evaluation), koji finansira Evropska unija kroz Interreg VI-A IPA Program prekogranične saradnje Hrvatska–Bosna i Hercegovina–Crna Gora 2021–2027.
Za potrebe zdravstvenog sistema Crne Gore, u okviru ovog projekta opredijeljeno je 2,6 miliona eura, a aktivnosti će sprovoditi Klinički centar Crne Gore i Institut za javno zdravlje. Projekat je planiran da traje 36 mjeseci.
Druga preporuka, koja se odnosi na digitalizaciju i vođenje evidencija u zdravstvenim ustanovama, realizovaće se kroz program EU4Health. Riječ je o zajedničkoj akcijie CAN, kojom se nastoji unaprijediti digitalna povezanost i kapaciteti centara za liječenje raka širom Evrope, uz razvoj telemedicinskih rješenja i standardizaciju podataka u skladu sa EU regulativom. Projekat će u Crnoj Gori trajati od 2025. do 2029. godine, a nosilac je Ministarstvo zdravlja, uz učešće Instituta za javno zdravlje i Kliničkog centra Crne Gore.
Uprkos visokom stepenu realizacije preporuka, DRI konstatuje da Nacionalni program za rano otkrivanje raka dojke još nije obezbijedio puni obuhvat stanovništva, jer se sprovodi samo u četiri opštine. Dodatno, iako je nabavljena neophodna oprema – dva digitalna mamografa za KBC Berane i KBC Kotor – oni se i dalje ne koriste u procesu skrininga, što je, kako se navodi, ograničilo ostvarivanje planiranih efekata.
DRI će, kako navode, nastaviti da prati sprovođenje preostalih aktivnosti kako bi se obezbijedilo da Nacionalni program funkcioniše u punom kapacitetu i obuhvati cijelu ciljnu grupu na teritoriji Crne Gore. Nadležni kolegijum zaključio je da Ministarstvo zdravlja i Institut za javno zdravlje treba da dostave novi izvještaj o realizaciji preporuka do 21. oktobra 2026. godine.
Konačan izvještaj DRI biće dostavljen subjektima revizije i skupštinskom Odboru za zdravstvo, rad i socijalno staranje, a javnosti je dostupan OVDJE.
