Državna revizorska institucija (DRI) je objavila Izvještaj o reviziji “Uspješnost sprovođenja politike zaštite životne sredine u Crnoj Gori – bespravna (prekomjerna) sječa šuma.
“Analizom zvaničnih podataka o sječama šuma u Crnoj Gori za period 2017-2024. godine, koji su dostavljeni od strane Uprave za gazdovanje šumama i lovištima, utvrđeno je da se isti ne mogu uzeti kao tačni jer nedostaje pouzdan i nezavisan nadzor, pa se zvanični podaci o količini sječe šume ne mogu uzeti kao pouzdani. Uprava za gazdovanje šumama i lovištima nema odgovarajući monitoring i digitalne alate za praćenje, pa je stoga teško potvrditi da trenutni nivo iskorišćenja je stvarno održiv”, navodi DRI.
Prema satelitskoj analizi koju je za potrebe DRI uradila Evropska svemirska agencija, u periodu 2021–2024. šumske površine u Crnoj Gori smanjene su za 587,1 km², što odgovara količini od oko 9,4 miliona kubika drvne mase.
Zvanični podaci Uprave za gazdovanje šumama bilježe tek 2,1 milion kubika – razlika ukazuje na moguću bespravnu sječu, slabosti u nadzoru i netačne evidencije.
“Iako se podaci dobijeni procjenom ne mogu tretirati kao potpuno precizni i konačni, razlika između ovih procjena i zvanično prijavljenih podataka ukazuje na značajnu nepodudarnost. Ovako značajna odstupanja ukazuju na potrebu za detaljnijom analizom uzroka, uključujući mogućnost postojanja dodatno neregistrovanih sječa, metodološke razlike u prikupljanju podataka, prirodne poremećaje koji nijesu evidentirani kao sječe, kao i moguće nedostatke u sistemu evidentiranja i praćenja šumskih resursa”, dodaje DRI.
DRI je ocijenila da institucije nijesu uspješno odgovorile na problem, te da nema dovoljno nadzora, koordinacije ni efikasnog sankcionisanja.
Uočeni su ozbiljni propusti u sprovođenju akcionih planova, kao i nedostatak strateškog okvira nakon 2021. godine.
“Nedostatak ažurirane nacionalne šumarske politike, nepostojanje ključnih institucionalnih mehanizama za sprovođenje zakona, kao i slabosti u planiranju, nadzoru i kaznenoj politici, predstavljaju ozbiljnu prepreku za efikasnu i koordinisanu akciju protiv bespravne i prekomjerne sječe, ugrožavaju održivo gazdovanje šumama i smanjuju efikasnost zaštite šumskih resursa. Neusvajanje nove strategije, izostanak strateške procjene uticaja i kašnjenje u institucionalnim reformama ukazuju na nedovoljan kapacitet državne uprave da upravlja šumskim bogatstvom, u skladu sa principima održivosti, zakonitosti i evropskih standarda”, dodaje se.
Revizija je rezultirala sa 20 preporuka, uključujući: donošenje nove Nacionalne šumarske politike, jačanje inspekcija i digitalnog nadzora, osnivanje državnog preduzeća za gazdovanje šumama, razmatranje moratorijuma na sječu u najugroženijim zonama.
“Visok udio krivičnih prijava protiv nepoznatih počinilaca i veća učestalost krivičnih djela u državnim šumama u odnosu na privatne, ukazuju na ozbiljne sistemske nedostatke u nadzoru, otkrivanju i sankcionisanju, te zahtijevaju izmjene u zakonodavnom i institucionalnom pristupu”, ističe DRI.
