Građani u Crnoj Gori najviše povjerenja imaju u Radio-televiziju Crne Gore (RTCG) ali većina ne bi plaćala pretplatu za taj medij, pokazalo je istraživanje Centra za građansko obrazovanje (CGO).
Istraživanje, koje je za potrebe CGO-a, sproveo Institut Damar, urađeno je od 9. do 16. decembra, na uzorku od 1.010 punoljetnih građana.
Saradnik na programima u CGO-u Nikola Obradović, predstavljajući nalaze istraživanje, rekao je da su digitalni mediji, posebno društvene mreže i internet portali najpraćeniji među ispitanicima.
“Društvene mreže prati često ili veoma često 65,5 odsto ispitanika, prošle godine taj procenat je bio 68,8 odsto, dok je internet portale ove godine pratilo 54,4 odsto ispitanika, a u 2024. taj procenat je bio 53,2 odsto”, naveo je Obradović.
On je rekao da je televizija jedan od najpopularnih medija, koju prati 50 odsto ispitanika, kao i da je prošle godine taj procenat iznosio 59,9.
Sa druge strane, kako je dodao Obradović, štampani mediji imaju najmanju učestalost praćenja, ona iznosi 13 odsto,.
On je naveo da radio zauzima srednju poziciju sa 20,6 odsto praćenja u ovoj godini, dok je taj procenat u prethodnoj iznoso 31,3 odsto.
Rezultati, kako je rekao Obradović, pokazuju trend dominacije digitalnih medija u odnosu na tradicionalne oblike informisanja.
Obradović je naveo da ispitanici najviše prate informativno-politički sadržaj.
“Procenat je, za razliku od prethodne godine, opao za tri odsto i sa 33 koliko je iznosio u 2024. godine, sada je na 27,5 odsto ispitanika koji su ove godine redovno pratili informativno politički sadržaj”, dodao je Obradović.
On je naveo da slijede zabavni sadržaj sa 29,1 odsto i sportski sa 15,4 odsto.
Obradović je kazao da je istraživanje pokazalo da je generalno niska saglasnost sa tvrdnjom da su mediji u Crnoj Gori nezavisni.
“Prosječna ocjena za to je 2,55, iako je neznatno poraslo od prošle godine”, dodao je Obradović.
On je naveo da su objektivnost medija u izvještavanju i ravnoteža u pažnji prema različitim političkim opcijama, ocijenjeni sa nešto višim procentima, 2,81 i 3,03.
“Najvišu prosječnu ocjenu od 3,53 dobila je tvrdnja da su mediji podložni političkim pritiscima, što ukazuje na percepciju značajnog uticaja politike na rad medija”, kazao je Obradović.
On je kazao da je generalno nisko povjerenje u medije.
“A na skali od jedan do pet najveće je povjerenje u Javni servis sa 2,81, iako u malom padu u odnosu na prethodnom godinu. Slijede privatne televizije, onlajn /oline portali pa dnevne novine”, kazao je Obradović.
On je naveo da društvene mreže imaju prosječnu ocjenu povjerenja od 2,64, što, kako je dodao, ukazuje na opreznost građana i građanki kada je riječ o konzumaciji informacija ovim putem.
Obradović je naveo da, kada se u Crnoj Gori desi neki važan događaj, većina ispitanika, odnosno njih 53,6 odsto, informiše se putem više televizijskih kanala.
“Javni servis je primarni izvor informacija za 28,1 odsto ispitanika, dok 18,3 odsto prati druge televizije”, rekao je Obradović.
Kako je naveo, ti podaci ukazuju na raznovrsnost u izboru izvora informisanja i preferenciju za kombinaciju različitih kanala kod većine građanki i građana Crnoj Gori kada je riječ o nekoj vanrednoj okolnosti.
Obradović je rekao da većina ispitanika novosti koje su im korisne u svakodnevnom životu dobija preko internet portala i to u procentu od 28,8 odsto.
“Prijatelji i poznanici su na drugom mjestu sa 23,6 odsto, slijede elektronski mediji poput radija i televizije koji su na trećem sa 20,2 odsto”, kazao je Obradović.
On je naveo da slijede društvene mreže sa procentom od 20 odsto
“Štampani mediji imaju manji značaj sa svega 5,7 odsto”, dodao je Obradović.
On je naveo da najveći broj ispitanika smatra da na urađivačku orjentaciju medija u Crnoj Gori u velikoj ili određenoj mjeri utiče politička orjentacija vlasnika medija, i to u procentu od 74,1 odsto.
Obradović je naveo i da 70,2 odsto ispitanika smatra da mediji teže senzacionalizmu.
“Da vlast i državni organi ometaju istraživačko novinarstvo smatra 69,1 odsto građana, kao i da mediji u Crnoj Gori imaju tendenciju da često donose presude prije nadležnih sudova, to misli 64,4 odsto građana”, dodao je Obradović.
On je kazao da se 62,9 odsto ispitanika u nekoj mjeri slaže da mediji štite demokratiju, a 62,2 odsto da se mediji pridržavaju etičkog kodeksa.
Obradović je rekao da značajan procenat ispitanih smatra da su mediji u Crnoj Gori spremni ili donekle spremni da objavljuju senzacionalističke informacije koje nijesu ili su nedovoljno provjerene.
“Ovo smatra 66,8 odsto ispitanika. Najveći procenat ispitanika, 20,5 odsto, smatra da je nezavisnost od političkih partija najjača garancija da će neki mediji pisati odnosno izvještavati istinito se obuhvatno i politički nepristrasni”, rekao je Obradović.
On je naveo da je na drugom mjestu stav da je presudno profesionalno znanje i vještine glavnog i odgovornog uradnika i novinara u procentu od 19,6 odsto, dok je na trećem ekonomska održivost odnosno finansijska nezavisnost, 16,1 odsto.
“Oko 60 odsto ispitanika cijeni da mediji imaju određenu ulogu kontrolora kada je riječ o političkoj moći odnosno ekonomskoj moći, što je i ranije bio slučaj kada je riječ o ovom istraživanju”, rekao je Obradović.
On je kazao da se najveći uticaj vidi od vlasnika medija, političkih partija i ekonomskih centara moći.
Govoreći o dijelu istraživanja koje se odnosi na RTCG, Obradović je rekao da najveći broj ispitanika prati taj medij nekoliko puta sedmično, odnosno 33,9 odsto, dok 28,2 odsto to čini svakodnevno, a 26,8 odsto povremeno
“Sa druge strane, 11,1 odsto ispitanika navodi da nikada ne prati Javni servis. Većina ispitanika, 58,4 odsto, smatra da RTCG dijelimično ispunjava misiju medija koji izvještava u interesu javnosti”, kazao je Obradović.
On je naveo da manje od četvrtine, 23,4 odsto, vjeruje da RTCG u potpunosti ispunjava tu misiju, dok 12 odsto smatra da uopšte ne ispunjena.
“Ispitanici su u prosjeku najviše saglasni sa tvrdnjom da je RTCG pod političkim uticajima i to je ocijenjeno ocjenom 3,31, ali i da pokazuje visok nivo profesionalizma u radu 3,21, dok je percepcija ravnoteže u pažnji prema političkim opcijama ocjenjena sa 3,17 odsto”, kazao je Obradović.
On je naveo da je objektivnost RTCG-a u izvještavanju o društveno-političkim dešavanjima dobila nešto nižu ocjenu od 3,15 odsto.
“Najnižu ocjenu u visini od 2,79 ima tvrdnja da je RTCG apsolutno nezavisna u radu. Većina ispitanika dijelimično vjeruje informacijama i sadržajima koje se emituju kroz informativni program RTCG i taj procent iznosi 55,2 odsto”, dodao je Obradović.
On je rekao da potpuno povjerenje u RTCG ima manje od četvrtine odsno 24,1 odsto ispitanika, dok skoro 13 odsto ne vjeruje uopšte.
Obradović je rekao da Portal RTCG prati 41,3 odsto anketiranih, dok 58,7 odsto to ne čini.
“Među onima koji prate, većina ispitanika je u određenoj mjeri zadovoljna kvalitetom sadržaja na Portalu RTCG”, kazao je Obradović.
On je rekao da većina ispitanika, 57,6 odsto ne bi plaćala pretplatu za RTCG, ukoliko bi ona bila uvedena.
“To bi činilo 16,9 odsto ako bi bila izričita zakonska obaveza, a svega 3,7 odsto navodi da bi rado plaćali pretplatu za RTCG”, rekao je Obradović.
