Uvođenje rodno odgovornog budžetiranja u opštinama biće dugoročan proces koji će se razvijati i unapređivati tokom više godina. To znači da će opštine, osim dosadašnjeg načina planiranja i trošenja novca, morati da uvedu i novi pristup – tzv. programski budžet.
Programski budžet podrazumijeva da se jasno pokaže za šta se tačno novac troši i kakve rezultate se očekuju, kako bi se vidjelo da li budžet ravnopravno uzima u obzir potrebe žena i muškaraca. To je prvi korak ka budžetu koji je pravedniji i bliži stvarnim potrebama svih građana i građanki.
To je saopšteno na juče održanoj radionici u Beranama, organizovanoj za građanke i građane opština Berane, Andrijevica, Bijelo Polje, Mojkovac, Kolašin, kao i predstavnike opštinskih administracija, na temu rodno odgovornog budžetiranja sa fokusom na strateške razvojne djelatnosti većine opština Sjevernog regiona Crne Gore, poput poljoprivrede i turizma, koji su izloženi uticaju klimatskih promjena.
Riječ je u drugoj od ukupno tri radionice koje se organizuju u okviru projekta „Rodno odgovorno finansiranje otpornosti na klimatske promjene u opštinama sjevera Crne Gore“, koju implementira Centar za ekonomske i evropske studije – CEES u saradnji sa NVO „Ženska akcija“, uz finansijsku podršku Austrijske razvojne agencije (ADA), Gender Budget Watchdog Network (GBWN), i Švedske agencije za međunarodni razvoj i saradnju (Sida).
Na radionici je naglašeno da opštine u Crnoj Gori treba da razviju načine planiranja budžeta koji uzimaju u obzir potrebe i žena i muškaraca, kako bi novac iz budžeta bio pravedno raspoređen i usmjeren tamo gdje je najpotrebnije. Takođe je konstatovano da postojeći linijski budžeti, koji su uglavnom potrošački, a ne razvojni, ne sadrže jasnu vezu sa razvojnim ciljevima i prioritetima sadržanim u strateškim razvojnim planovima opština tj. njihovih građana i građanki.
Dodatno, rodno odgovorno budžetiranje je važno u djelatnostima koje su najpodložnije nepovoljnom uticaju klimatskih promjena, a to su na sjeveru poljoprivreda i turizam. Ekspertica Tamara Pešić je navela da su “klimatske promjene posljednjih 45 godina, konkretno u opštini Berane, uticale na povećanje prosječne godišnje temperature za blizu 2 stepena Celzijusa, što je promijenilo uslove za bavljenje poljoprivredom i turizmom, koji su jedan od glavnih izvora prihoda žena i muškaraca na sjeveru”.
“Zato je potrebno prije početka planiranja budžeta, sprovesti rodnu analizu u ovim djelatnostima, da bi se sagledali realni problemi koje treba prevazići adekvatnom raspodjelom budžetskih sredstava”, kazala je Pešić na radionici.
Preduslov rodno odgovornog budžetiranja je uvođenje programskog budžeta na lokalnom nivou, jer programska klasifikacija budžeta daje jasan pregled raspodjele sredstava na prioritetne programe koje je opština prepoznala, kao i njihove ciljeve i indikatore.
Radionici su prisustvovali: predstavnici/ce opštine Berane, privrednici iz opštine Berane, predstavnici opštine Kolašin, privrednici iz opštine Andrijevica, predstavnici Ministarstva poljoprivrede, šumarstva i vodoprivrede Crne Gore .
