Zavod za hidrometeorologiju i seizmologiju Crne Gore (ZHMS) obilježio je 78 godina od osnivanja i 76 godina kontinuiranog sprovođenja sistematskih meteoroloških, hidroloških i seizmoloških mjerenja i osmatranja, potvrđujući svoju ključnu ulogu u zaštiti života, imovine i prirodnih resursa.
Na svečanosti su prisustvovali državni sekretar, predstavnici institucija, međunarodnih organizacija, akademske zajednice, medija, kao i zaposleni Zavoda.
Direktorica ZHMS-a Dušica Brnović istakla je da ovaj jubilej predstavlja priliku da se sagledaju ostvareni rezultati, ali i izazovi i ciljevi koji su pred institucijom u uslovima sve izraženijih klimatskih i vremenskih ekstrema.
“Tokom 2025. godine Zavod je bio domaćin više značajnih međunarodnih događaja, među kojima su EUMETSAT informativni dan za Zapadni Balkan i sastanak posvećen globalnoj UN inicijativi „Rana upozorenja za sve“ (EW4All). Posebna pažnja posvećena je potrebi uspostavljanja meteorološkog radarskog sistema i nowcasting prognoze za kratkoročna i precizna upozorenja”, rekla je Brnović.
Dodala je, da su predstavnici ZHMS-a aktivno učestvovali na brojnim međunarodnim konferencijama i forumima u Sloveniji, Srbiji, Ženevi, Pragu i Podgorici, doprinoseći regionalnoj i globalnoj saradnji u oblasti meteorologije, hidrologije i klimatskih promjena.
“Zavod je uključen u veliki broj domaćih i međunarodnih projekata, uključujući SMART WATER, MEFFIS, Strategiju za smanjenje rizika od katastrofa 2025–2030, IV Nacionalnu komunikaciju prema UNFCCC-u, CBIT inicijativu, projekte vezane za suše, klimatske promjene, poljoprivredu, biodiverzitet i primjenu vještačke inteligencije u meteorologiji”, navela je Brnović.
Prema njenim riječima, poseban akcenat stavljen je na društvenu ulogu Zavoda kroz saradnju sa fakultetima, studentske prakse, edukativne posjete meteorološkim stanicama i publikacije namijenjene najmlađima, u cilju jačanja klimatske i ekološke svijesti.
U obraćanju je istakla da su najveći izazovi Zavoda nedostatak stručnog kadra, potreba za modernizacijom opreme i mreže stanica, ograničeni finansijski resursi, unapređenje komunikacije sa javnošću, kao i unapređenje zakonodavnog okvira.
“U narednom periodu ZHMS planira realizaciju strateški važnih projekata, prije svega uspostavljanje meteorološkog radarskog sistema i nacionalnog nowcasting sistema. U tom cilju već je nabavljeno i instalirano 12 novih automatskih meteoroloških stanica, vrijednosti oko pola miliona eura. Zavod je takođe unaprijedio hidrografsku djelatnost kroz savremena podvodna snimanja, digitalnu dokumentaciju olupina i nabavku napredne hidrografske opreme”, zaključila je Brnović.
Državni sekretar u Ministarstvu ekologije, održivog razvoja i razvoja sjevera (MERS) Zoran Dabetić govorio je na svečanosti povodom obilježavanja 78 godina od osnivanja Zavoda za hidrometeorologiju i seizmologiju (ZHMS) i 76 godina sprovođenja sistematskih mjerenja i osmatranja.
On je istakao značajnu ulogu koju to preduzeće ima u okviru Ministarstva i pohvalio kontinuiranu saradnju sa direktoricom Zavoda, Dušicom Brnović, u svim onim oblastima koje spadaju u nadležnost MERS-a, uključujući meteorologiju, klimatske promjene, hidrologiju, kao i analizu kvaliteta i kvantiteta voda, hidrografiju, seizmologiju i kvalitet vazduha.
Dabetić se osvrnuo i na istorijat i same početke hidrometeoroloških mjerenja u Crnoj Gori, navodeći da je Zavod kroz decenije postojanja prolazio kroz različite promjene, ali uvijek ostajući na nivou stručnosti i profesionalizma, a prvenstveno na usluzi građanima.
"Upotrebom modernih tehnologija i metoda, ZHMS je izrastao u instituciju od vitalnog nacionalnog značaja, koja, informišući javnost o vremenskim uslovima, klimatskim promjenama, seizmičkim aktivnostima, kvalitetu vazduha i voda, u velikoj mjeri doprinosi očuvanju zdravlja i sigurnosti građana, kao i očuvanju životne sredine", ocijenio je Dabetić.
