Agencija za sprečavanje korupcije (ASK) pokrenuće upravni postupak, kako bi provjerila da li postoji konflikt interesa u slučaju dodjele Trinaestojulske nagrade Bećiru Vukoviću za knjigu „Kuće beskućnika“.
Pobjeda je pitala ASK da li postoji prepreka prilikom izbora laureata za Trinaestojulsku nagradu, s obzirom na to da je član Žirija Želidrag Nikčević u Političkom savjetu Nove srpske demokratije kao i laureat Bećir Vuković, za koga je Nikčević i glasao.
14Iz ASK su Pobjedi kazali da će, po okončanju postupka, javnost biti pravovremeno informisana o njegovom ishodu.
“Napominjemo da je izuzetno važno da svaki segment procesa dodjele najviših državnih priznanja bude oslobođen bilo kakvih sumnji u pristrasnost, sukob interesa ili politički uticaj”, upozorili su iz ASK-a.
Pobjeda je prije dva dana objavila da je Vuković imenovan za člana Opštinskog odbora Nove srpske demokratije (NSD) u Podgorici. On je bio i dugogodišnji član Političkog savjeta NSD, ali to tijelo nije zahtijevalo striktnu stranačku pripadnost.
U tom tijelu se nalazi i Želidrag Nikčević, koji je bio član žirija za dodjelu ovogodišnje Trinaestojulske nagrade, i koji je glasao za Vukovića. Želidrag Nikčević je i savjetnik predsjednika Skupštine Crne Gore Andrije Mandića, koji je uručio nagrade Vukoviću i Velju Stanišiću, dok su građani, iza policijskih kordona protestovali ispred Vile „Gorica“, i bili zasipani biber sprejem od strane policije.
Volšebni registri
Građani su protestovali jer je ovogodišnja nagrada dodijeljena mimo Zakona i pravilnika, uz dodatnu okolnost da knjige „Kuće beskućnika“ koja je nagrađena, nema, te da je volšebno prepravljan registar COBISS.SR, nakon burnih reakcija javnosti.
Izdavač ove knjige je „Obodsko slovo“ iz Podgorice i „Štampar Makarije“ iz Beograda, oba u vlasništvu Radomira Uljarevića, koji je i predložio Vukovića za nagradu.
Nakon što je otkriveno da knjige „Kuće beskućnika“ nema u fizičkoj formi, da nije registrovana u Nacionalnoj biblioteci „Đurđe Crnojević“ na Cetinju, niti da je ima u drugim regionalnim registrima (COBISS), počele su mahinacije.
Knjiga se odjednom pojavila na COBBIS.SR, registru za Srbiju, ali su bibliotekari Nacionalne biblioteke sa Cetinja ustanovili da je zapis o zbirci „Kuće beskućnika“ 4. jula unešen na već prethodno postojeći zapis iz aprila ove godine, za knjigu od istog izdavača. Kako u registru nije moguće mijenjati ISBN brojeve, ostao je broj od izbrisanog izdanja. Pored opisa izdanja je pisalo da je „u štampi“ i da ga nema nijedna biblioteka u Srbiji. I tu nije kraj izmjenama u COBISS sistemu Srbije. Jutro nakon što je Vuković primio nagradu od Mandića, na COBISS-u je 9. jula objavljeno da je knjiga dostupna u jednom primjerku u Narodnoj biblioteci Srbije, ali sa potpuno drugačijom nomenklaturom od prvobitnog unosa, ali i od onoga koji se nalazi na knjizi koju je žiri dobio.
Direktor Narodne biblioteke Vladimir Pištalo je prekjuče podnio ostavku.
U knjižarama „Obodskog slova“, koje je izdavač ovog djela - knjige još nema.
Na knjizi je navedeno da je CIP u Katalogizaciji Nacionalne biblioteke Cetinje, što je direktorica Dragica Lompar demantovala, uz pojašnjenje da knjiga nije registrovana kod njih, niti da su ikada dobijali zahtjev za dodjelu CIP-a i ISBN broja.
Zloupotreba i falsifikati
Zbog zloupotrebe imena Nacionalne biblioteke, kršenja Zakona o izdavačkoj djelatnosti ali i falsifikovanja podataka, Nacionalna biblioteka je tražila da se uključi Ministarstvo kulture i medija, kojim rukovodi Tamara Vujović.
Ministarstvo je Pobjedi odgovorilo da su oni samo administrativna pomoć žiriju, te da nemaju nikakva ovlašćenja niti da odlučuju o radu tog tijela.
Kazali su i da Ministarstvo može da reaguje isključivo ukoliko im žiri uputi zahtjev, što dosad nije učinjeno.
Ministarstvo je naknadno saopštilo i da se Nacionalna biblioteka Crne Gore „Đurđe Crnojević“ može smatrati nadležnom institucijom da pokrene odgovarajuće postupke za utvrđivanje odgovornosti, imajući u vidu činjenicu da ista neposredno primjenjuje materijalni propis kojim se uređuje oblast izdavačke djelatnosti. Ovo u konkretnom podrazumijeva da je ona najmjerodavnija da ocijeni da li su ispunjeni svi zakonom definisani elementi nekog prekršaja, odnosno da su se stekli svi uslovi (radnje, posljedice, okolnosti), koje zakon traži da bi se nešto smatralo prekršajem, te s tim u vezi i najmjerodavnija za eventualno pokretanje odgovarajućih postupaka.
“S tim u vezi ukazujemo da je potrebno da Nacionalna biblioteka preduzme sve mjere i radnje s aspekta svoje nadležnosti, kako bi se utvrdilo pravilno stanje stvari u konkretnom slučaju”, saopšteno je iz Ministarstva kulture i medija.
Ovo prebacivanje nadležnosti odlučila je da prekine direktorica NB Dragica Lompar koja je prekjuče uputila zahtjev Osnovnom državnom tužilaštvu za ocjenu nadležnosti, u slučaju knjige Bećira Vukovića.
Ministarstvo je u međuvremenu ipak odlučilo da provjeri situaciju i da zatraži tek prekjuče od Nacionalne biblioteke „svu relevantnu dokumentaciju“ zbog lažnih podataka u impresumu knjige.
Tako je Nacionalna biblioteka juče tu dokumentaciju dostavila i Ministarstvu kulture i medija.
“Povodom informacije Ministarstva kulture, koju su juče prenijeli mediji, da je od Nacionalne biblioteke Crne Gore „Đurđe Crnojević“ zvanično zatraženo da dostavi relevantnu dokumentaciju u vezi sa kršenjem Zakona o izdavačkoj djelatnosti i navođenje lažnih podataka u impresumu na knjizi „Kuće beskućnika“ Bećira Vukovića, informišemo javnost da je Biblioteka proslijedila dokaze koje posjeduje”, piše u saopštenju za javnost koje potpisuje direktorica mr Dragica Lompar.
Ministarstvo kulture je tek prekjuče, 16. jula objavilo odluku žirija koja je donešena 1. jula. Zbog te činjenice, Dragan Hajduković, koji je najavio da će se žaliti Upravnom sudu, nije mogao da pokrene proces utvrđivanja kršenja Zakona o državnim nagradama. On je najavio da će to učiniti u ponedjeljak.
Najveća misterija u ovoj sagi ostaje, zbog čega je Vuković insistirao na knjizi „Kuće beskućnika“, kada je već objavio regularno knjigu „Poneti na pusto ostrvo“, koja ispunjava sve uslove za kandidovanje.
Bećir Vuković je nagrađen državnim priznanjem, uz koje ide i 14.500 eura. Predsjednik Skupštine Andrija Mandić mu je uručenjem nagrade otvorio vrata i za status istaknutog kulturnog stvaraoca, koji će mu, ako ga dobije, obezbijediti doživotnu apanažu od jedne do dvije prosječne plate u Crnoj Gori.
Politički uticaj
Ovogodišnja dodjela Trinaestojuslke nagrade je otvorila cijeli niz problema i pitanja, zbog kojih bi nadležni, (ukoliko ima volje da se nagrade konačno počnu dodjeljivati u skladu sa zakonom i zaslužnim osobama), trebalo da razmisle o promjeni zakona.
Članove žirija za Trinaestojulsku nagradu predlaže Administrativni odbor Skupštine, sastavljen od poslanika. Taj prijedlog Odbora dostavlja se Skupštini koja imenuje žiri iz reda istaknutih naučnih, kulturnih, sportskih i javnih radnika iz Crne Gore. Žiri ima predsjednika i šest članova. Način na koji je postavljeno imenovanje samih članova žirija ukazuje na široku mogućnost politizacije, kao i to da trenutna vladajuća većina, kroz imenovani žiri, odlučuje o laureatima. Kandidature za dobitnike Trinaestojulske nagrade može poslati svako, a uslov je da se zadovolje kriterijumi pojašnjeni u javnom konkursu.
Ove godine je prihvaćeno 36 kandidatura, što je zvanično objavljeno 25. juna, kada je žiri utvrdio listu, a saopštenje o nagradi je objavljeno 1. jula.
To je kratko je vrijeme za ozbiljnu odluku o 36 kandidatura iz oblasti kulturnog i umjetničkog stvaralaštva, sporta, prirodnih i društvenih nauka, privrede, ekologije, odnosno za djela ili ostvarenja u svim oblastima rada i stvaralaštva koja doprinose razvoju i afirmaciji Crne Gore.
