Slika i skulptura stara vjekovima, stvara nam predstavu o tome kako je Kleopatra izgledala. Sada možemo da znamo i kako je mirisala.
Nakon godina iskopavanja i proučavanja, grupa istraživača vjeruje da su razriješili ovu misteriju i zapravo rekreirali Kleopatrin parfem.
Otkrivanje antičke fabrike parfema
Robert Litman i Džej Silverstajn sa Univerziteta Havaji u Manoi, koji godinama istražuju parfeme drevnog svijeta, posebno su usredsređeni na miris koji je Kleopatra nosila. Njihovo putovanje započelo je otkrićem na projektu iskopavanja Tel Timai na mjestu drevnog egipatskog grada Tmuisa.
U ovom gradu su bili proizvodni pogoni za dva najpoznatija parfema u drevnom svijetu: Mendesian i Metopian. Iskopavanje na mjestu otkrilo je da velika jedinjenja sa pećina potiču iz trećeg vijeka prije nove ere. Saznali su da su koristili uvoznu glinu kao i staklo za proizvodnju bočica sa parfemima i tokom predrimskog i tokom rimskog perioda okupacije. Neke od ovih posuda, zvane amfore – visoka posuda sa dvije ručke i uskim vratom, pokazali su ostatke sastojaka starih 2.000 godina nekada korišćenih za pravljenje parfema na tom mjestu. I ti drevni mirisi, koji su sada pronađeni, uključuju ono što je možda bio legendarni Kleopatrin parfem.
Obnavljanje parfema Kleopatre
Poslije toliko dugo vremena, amfore više nisu zadržavale miris tečnog ostatka u njima. Međutim, istraživači su uradili hemijsku analizu ostataka koja je otkrila nekoliko ključnih sastojaka u tečnoj smješi.
Uzimajući sastojke pronađene u drevnim ostacima i sagledavajući informacije pronađene u drevnim grčkim tekstovima o ovoj temi, istraživači su uspjeli da rekreiraju formule za parfeme. S obzirom na starost i lokaciju otkrića ostataka, istraživači zaključuju – ali nisu sigurni – da bi to mogao biti parfem Kleopatre.
Drevne formule parfema koje su istraživači pripremali koristili su bazu od mirte – smole koja potiče sa stabla porijeklom iz Afričkog roga i Arapskog poluostrva – zajedno s još nekoliko sastojaka koje bi danas možda mogli imati u svom kuhinjskom ormaru, poput maslinovog ulje, cimet i kardamom.
Rezultat je bila formula koja je bila puno gušća i ljepša od danas vodenijih parfema. Ipak, drevni parfem navodno je odavao simpatičan, začinjen miris koji će trajati duže nego što bi to činila većina modernih parfema. Litman je svoj miris opisao kao „Šanel br. 5 drevnog Egipta.“
„Kakva je uzbudljivost mirisati na parfem na koji niko nije mirisao 2.000 godina, i koji je Kleopatra možda nosila“, izjavio je Litman u saopštenju sa univerziteta.
Parfem Kleopatre je neprekidna potraga
Iako su istraživači uspjeli da ponovo stvore mirise drevnog Egipta, i dalje ostaje pitanje da li je to zapravo bio parfem Kleopatre ili ne.
Prema ženi koja se bavi parfemima, Mandi Aftel, koja je bila uključena u istraživački projekat za reprodukciju parfema, vjeruje da Kleopatra zapravo imala sopstveno postrojenje za pravljenje parfema.
Legenda kaže da je Kleopatra toliko svog personaliziranog parfema sipala na jedra da je Marko Antonije mogao da osjeti miris koji dolazi kilometrima još prije nego što stigne na obale Tarsusa. Šekspir je čak pisao i o poznatim mirisnim jedrima Kleopatre koje je opisao kao „tako mirisne da su im vjetrovi bili simpatični.“
Da li je novostvorena formula zaista parfem Kleopatre?
Bez obzira na odgovor, ovo izvanredno otkriće sada je izloženo kao dio predstojeće izložbe „Kraljice Egipta“ u Nacionalnom geografskom muzeju u Vašingtonu.
