Na jučerašnje pitanje novinara Pobjede - što je bilo motiv da se tradicionalni drveni prozori na baroknoj palati Bujović zamijene eloksiranim i da li je prije te intervencije zatražena saglasnost Uprave za zaštitu kulturnih dobara, Medin je odgovorio da će svoje poglede na aktuelni problem iznijeti u saopštenju za javnost koje je potom dostavio redakciji Pobjede.
KONTINUITET
U saopštenju, Medin ističe da je „do postavljanja eloksirane bravarije došlo prije njegovog stupanja na dužnost direktora OJU Muzeji Kotor 8. novembra 2018. godine“.Dodaje i da je to „prvi problem koji je mapirao u ustanovi i o kojem je odmah obavijestio Savjet ustanove i osnivača, Opštinu Kotor, u cilju rješavanja istog, te da je naišao na njihovu dobru volju i podršku“.
- Dodajem i da sam javno i otvoreno govorio o ovom problemu tokom više medijskih nastupa i intervjua koje sam imao od dolaska na ovu funkciju. Međutim, pitanje postavljanja i postojanja eloksirane bravarije na Muzeju grada Perasta, nažalost, nije novo i nepoznato. Uvidom u dokumentaciju Muzeja, saznaje se da je još 2010. eloksirana bravarija postavljena na četiri otvora u prizemlju na zgradi aneksa Muzeja (vrata i prozori). Godine 2012. u prizemlju palate Bujović postavljena je eloksirana bravarija na još pet prozora.
Dakle, zaključno sa 2012. godinom ukupno devet prozora i vrata na Muzeju grada Perasta bilo je od eloksirane bravarije. Dalje, tokom druge polovine 2018. godine (u mjesecima prije mog stupanja na dužnost direktora ustanove, što još jednom naglašavam), u saradnji sa Direkcijom za uređenje i izgradnju Kotora, postavljena je eloksirana bravarija na ostalim prozorima i vratima Muzeja grada Perasta i na aneksu Muzeja, gdje su stavljena i škura – navodi Medin.
SILA (NE)PRILIKA
Medin podsjeća da su „stariji drveni prozori i vrata Muzeja grada Perasta bili u znatnoj mjeri oštećeni, direktno utičući na pogoršanje sigurnosti i uslova u kojima se čuvaju muzejski predmeti i muzejska dokumentacija“.
- Međutim, ne smatram da je eloksirana bravarija bila najbolje rješenje, s obzirom na to da sam po formalnom obrazovanju i svojim radnim iskustvom direktno vezan za kulturnu baštinu, te da pratim i poznajem propise i praksu u domenu zaštite baštine. Stoga, ističem da se, tokom nešto više od dva mjeseca koliko sam zaposlen u Muzeju, u saradnji sa kotorskom Opštinom i drugim subjektima, u kontinuitetu i aktivno radi na saniranju navedenog problema i ublažavanju posljedica. Nadam se da će tokom ove godine problem konačno biti adekvatno riješen, a novi drveni prozori i vrata postavljeni u skladu sa konzervatorskim uslovima Uprave za zaštitu kulturnih dobara Crne Gore, koje ćemo im prethodno zatražiti – saopštio je Medin. On naglašava da „novopostavljena eloksirana bravarija nije jedini i najveći problem sa kojim se susrijeće ustanova Muzeji Kotor.
- Na rješavanju brojnih izazova u OJU Muzeji Kotor, posebno na stvaranju adekvatnih uslova za čuvanje i prezentaciju muzejskih predmeta, koji su u skladu sa propisima, želim proaktivno da radim i već sam započeo prve aktivnosti. U tom smislu imam i podršku Opštine Kotor, što je važno, jer je ona i osnovala Muzej – ističe Medin.
SAD I NEKAD
Direktorica Muzeja grada Perasta Dragana Lalošević juče je odbila da za Pobjedu komentariše postavljanje eloksirane bravarije na palati Bujović. - Ovo je delikatan trenutak i za sve informacije na temu treba da se obratite direktoru JU Muzeji Kotor, gospodinu Dušanu Medinu - kazala je Lalošević. Nekadašnji direktor JU Muzeji Kotor i Muzeja grada Perasta, Andro Radulović, te dužnosti obavljao je od 2013. do 2017. godine. Na pitanje što je u tom periodu rađeno, on kaže da je između ostalih radova zamijenjeno i šest elemenata spoljne stolarije.
- Nijesam imao dilemu da to mora biti drvena stolarija. Propisi i logika struke tu su nedvosmisleni Radio je i taj posao je odradio vrhunski stolar iz Berana. Sugerisano mi je da je eloksir možda i brže i efikasnije rješenje. Čak je konsultovana Uprava za zaštitu kulturnih dobara. Ta ideja je, usuđujem se reći, s njihove strane s indignacijom odbijena – priča Radulović.
Drvo je nezamjenjivo
Direktorica Centra za konzervaciju i arheologiju Crne Gore Biljana Brajović kazala je za Pobjedu da ne postoje konkretni razlozi za odluku da se ugradi eloksirana bravarija, jer se u Crnoj Gori može kupiti kvalitetna drvena stolarija.
- Godinama bez teškoća rješavamo taj „problem“. U Crnoj Gori postoje stolari koju mogu uraditi vjerne replike i najsloženijih drvenih konstrukcija, poštujući tradicionalne zanate, tehnike i materijale. Oni znaju koje drvo treba koristiti u datim klimatskim uslovima. Ako se ne varam, za objekte na Crnogorskom primorju to je ariš. Bira se što starije drvo koje ima gušću strukturu i otporno je na uticaj atmosferalija. Radionica koja to može da uradi postoji na Cetinju. Druga je u Nikšiću. To su dvije za koje ja znam. Vjerovatno ih ima još – kazala je Brajović.
Ona je istakla i da reparacija i zaštita drvene stolarije u primorskom pojasu nije komplikovan posao. - Jednostavna je procedura. Čak i u širokoj prodaji posljednjih godina mogu se kupiti boje na bazi voska i parafina. Površina se prethodno očisti i bitno je da podloga bude suva. Masa se nanosi u nekoliko slojeva. To je više nego dovoljna zaštita od prodora vlage, uticaja morske soli i temperaturnih oscilacija. Drvo se tako temeljno zaštiti i vijek trajanja stolarije produži. Naravno, nakon nekoliko godina čitav proces treba ponoviti. Tradicionalni drveni prozori, ako se korektno održavaju, imaju vijek trajanja od 100 godina - kaže Brajović.
