U pitanju su Program povećanja regionalne i lokalne konkurentnosti kroz usaglašavanje sa zahtjevima međunarodnih standarda poslovanja i Program podsticanja razvoja klastera u Crnoj Gori. Važan cilj i jednog, i drugog, kako je dodao, jeste unapređenje poslovanja preduzeća, ali i doprinos ravnomjernijem regionalnom razvoju, s obzirom na činjenicu da su korisnici pomoći u okviru ova dva programa preduzeća i klasteri iz skoro svih crnogorskih opština.
Dodatno, kaže Čelanović, Ministarstvo ekonomije ima kontinuiranu saradnju sa lokalnim samoupravama u izradi i sprovođenju strateških planova razvoja na lokalnom nivou, gdje potenciraju uključivanje privrednika u proces strateškog planiranja lokalnog razvoja.
ANALITIKA: Bližimo se kraju godine kad polako možete sumirati rezultate. Da li ste zadovoljni odzivom privrede na ova dva programa koje sprovodi Vaš Direktorat?
ČELANOVIĆ: Izuzetno sam zadovoljan interesovanjem preduzeća za dva pomenuta programa jer imamo skoro 100 postotnu iskorišćenost raspoloživih sredstava za subvencije. To potvrđuje da preduzeća prepoznaju svoj interes u Vladinim naporima da olakša njihovo poslovanje.
Tako su 42 preduzeća, najvećim dijelom iz središnjeg i primorskog regiona, uvidjela važnost usklađivanja svog poslovanja sa zahtjevima EU i Ministarstvo će za subvencije za uvođenje međunarodnih standarda za poslovanje izdvojiti skoro 70.000 eura, koliko je budžet za ovu godinu. Sa druge strane, i za Program podrške razvoju klastera od raspoloživih 100.000 ugovorena je dodijela 98.000 eura subvencija, i to dominantno klasterima na sjeveru zemlje.
ANALITIKA: S obzirom na iskorišćenost oba budžeta, da li i u sljedećoj godini možemo očekivati nastavak ovih programa i veće budžete?ČELANOVIĆ: Nastavak ovih programa možemo očekivati i sljedeće, kao i narednih godina ukoliko interesovanje privrednika bude kao do sada, jer ti programi postoje zbog njih i dok god vidimo da privrednici koriste podršku Vlade da bi postali uspješniji i konkurentniji, da bi započeli, održali ili unaprijedili svoj biznis, mi ćemo se truditi da obezbjeđujemo potrebna sredstva za pružanje podrške.
Što se tiče budžeta za narednu godinu, kontinuirano uspješna realizacija ova dva programa i zadovoljavajući rezultati daju dovoljno razloga da njihovi budžeti za narednu godinu budu veći i mi ćemo sa takvim predlogom ići prema resornom ministarstvu zaduženom za finansije.
ANALITIKA: Šta tačno omogućava Program povećanja regionalne i lokalne konkurentnosti kroz usaglašavanje sa zahtjevima međunarodnih standarda poslovanja?
ČELANOVIĆ: Ministarstvo ekonomije ovaj program realizuje u kontinuitetu od 2014. godine i iz godine u godinu raste broj privrednika koji prepoznaju značaj unaprijeđenja svog poslovanja u smislu uvođenja međunarodnih standarda. Broj preduzeća koja su aplicirala za ovaj Program kretao se od 17 u 2014. godini, preko 41 u 2015. godini i 45 u prošloj, da bi u okviru ovogodišnjeg javnog poziva broj aplikacija bio 51.
Od pomenutih 51, 42 preduzeća su ispunila sve uslove definisane programom i javnim pozivom koji je bio raspisan sredinom godine. Ono što slijedi je potpisivanje ugovora o dodjeli subvencije, nakon čega preduzeća počinju sa realizacijom svojih aktivnosti, kako bi stekli uslov za realizaciju odobrene subvencije koja se realizuje po principu refundacije.
ANALITIKA: Za razliku od ovog, korisnici Programa podsticanja razvoja klastera su dominantno sa sjevera. Podsjetite koliko klastera je ove godine podržano i koje su njihove djelatnosti.
ČELANOVIĆ: Ministarstvo je u ovoj godini finansijski podržalo sedam klastera, i to Klaster drvoprerade iz Rožaja, Udruženje drvoprerađivača i Turistički klaster iz Andrijevice, Edukativni centar za informacione tehnologije iz Podgorice, Klaster drvoprerade iz Bijelog Polja, Udruženje turistički klaster Montenegro i Klaster Agroturizam Nikšić, oba iz Nikšića. Do ovog trenutka jedan klaster, i to Klaster drvoprerade iz Rožaja, uspješno je realizovao svoj projekat, čime je ispunio uslov za dodjelu subvencije u iznosu od skoro 15.000 eura.
Osim ovog, još dva klastera – Klaster agroturizam Nikšić i Edukativni centar za informacione tehnologije iz Podgorice, završila su sa prvom fazom realizacije svojih projekata i time stekli uslov za isplatu prve tranše subvencije od po 4.550 i 8.600 hiljada eura. Mi kontinuirano pratimo realizaciju svakog projekta, obilazimo klastere i tu smo za pružanje potrebne tehničke pomoći, kako bi projekti bili realizovani u skladu sa planom.
ANALITIKA: Dva pomenuta programa podrške imaju svoje mjesto i u projektu Biznis karavan. Koliko smatrate da je on doprinio boljem odzivu privrednika na dva programa? Koja je sljedeća opština koju će Biznis karavan posjetiti?
ČELANOVIĆ: Tako je, ovo su dva programa od ukupno devet koje sprovodi Ministarstvo ekonomije i promoviše kroz Biznis karavan. Cilj Biznis karavana je da bliže i bolje informiše privrednike koju vrstu finansijske i tehničke podrške mogu dobiti od Ministarstva za svoje poslovanje. I tu svoju svrhu ispunjava – privrednici su danas mnogo bolje upoznati sa našim programima, nego što je to bio slučaj početkom godine.
Biznis karavan, pored uobičajene, svakodnevne komunikacije koju imamo sa privrednicima, predstavlja dodatni način da ih upoznamo i podstaknemo da iskoriste raspoloživu pomoć, ali i da mi uvidimo kakvo je stanje na terenu i na osnovu toga planiramo naše buduće aktivnosti. Do sada smo posjetili 12 jedinica lokalne samouprave širom Crne Gore, a sljedeća stanica Biznis karavana biće Tivat tokom ove nedjelje.
ANALITIKA: Vaš Direktorat se zapravo primarno bavi politikom regionalnog razvoja. Koje aktivnosti trenutno preduzimate na tom polju?
ČELANOVIĆ: Veliku pažnju posvećujemo regionalnom razvoju kroz same programe podrške, stavljajući akcenat na sjeverne, manje razvijene opštine. To činimo tako što je segment finansijskih podsticaja znatno povoljniji za biznis na sjeveru, u poređenju sa primorskim i središnjim dijelom, odnosno procentualno visina refundacije je veća za privrednike sa sjevera, nego za one sa juga ili iz središnjeg dijela. Osim toga Direktorat za razvoj ima kontinuiranu saradnju sa lokalnim samoupravama u izradi i implementaciji Strateških planova razvoja na lokalnom nivou.
U okviru projekta „Unapređenje konkurentnosti privrede u Crnoj Gori“, koji zajednički finansiraju i implementiraju Ministarstvo ekonomije i UNDP, tokom 2017. godine ugovorena je tehnička podrška sa 10 jedinica lokalne samouprave u izradi Strateških planova razvoja. U pitanju su lokalne samouprave kojima je prethodni Strateški plan istekao u prošloj ili ističe tokom ove godine, a to su: Šavnik, Kolašin, Žabljak, Petnjica, Bijelo Polje, Berane, Andrijevica, Podgorica, Cetinje i Tivat.
Aktivnosti su u različitim fazama, a podrška će biti nastavljena i u 2018. godini. Ono na čemu insistiramo, jeste da strateško planiranje lokalnog razvoja bude jedan participativan proces, u smislu da učešće u izradi Plana uzmu predstavnici različitih interesnih grupa uključujući i privrednike, koji na bazi svog poslovanja mogu dati dobre inpute u pravcu smanjenja biznis barijera, tj. stvaranja uslova za dobar biznis ambijent, čemu teže sve jedinice lokalne samouprave.
Siniša GORANOVIĆ
