Iz Kompanije Uniprom DOO Nikšić su saopštili da žele da se izjasne i demantuju sve informacije koje se plasiraju u javnosti, a koje nijesu tačne ili su, kako kažu, namjerno izazvane u cilju narušavanja ugleda i poslovanja naše kompanije.
Izjašnjenje kompanije Uniprom DOO Nikšić i advokatskog tima na mišljenja Agencije za sprječavanje korupcije prenosimo integralno:
Imajući u vidu da je Agencija za sprečavanje korupcije, nakon donošenja Mišljenja broj 04-01-87-8-2025 od 07.10.2025. godine, donijela još jedno Mišljenje broj 04-03-2189/6-25 od dana 24.10.2025. godine, a posebno imajući u vidu da je kompanija Uniprom DOO Nikšić konstantno izložena medijskim napadima koji potiču iz Kabineta potpredsjednika Vlade Crne Gore, pravni i advokatski tim kompanije ovim putem je prinuđen da ponovo reaguje i ukaže na netačne informacije koje se, iz nama nepoznatih razloga, plasiraju i iznose u javnost.
Prije svega, ističemo da tvrdnja da je Eko fond dana 21. februara 2020. godine, na osnovu bilo koje odluke, rješenja ili drugog akta, izvršio upis emisijskih kredita u korist kompanije Uniprom, nije tačna.
Ukoliko Agencija raspolaže dokumentom koji potvrđuje navedenu tvrdnju, molimo da nam isti dostavite, budući da nijesmo upoznati sa postojanjem takvog akta.
Naime, emisioni krediti su evidentirani u registar tek nakon registracije ovog fonda u Centralnom registru privrednih subjekata, odnosno nakon 03.03.2020. godine, dok je prenos emisionih kredita između Uniprom DOO i EPCG izvršen marta 2020. godine, o čemu, između ostalog, svjedoči i dopis Eko fonda od 25.03.2025. godine. Takođe, podsjećamo da je Eko fond osnovan Odlukom Vlade Crne Gore još 2018. godine, koja je stupila na snagu osmog dana od dana objavljivanja u Službenom listu CG.
Eko fond je registrovan u Centralnom registru privrednih subjekata dana 03. marta 2020. godine, te nije postojala mogućnost, niti je bilo pravno ili faktički izvodljivo, da se dana 21. februara 2020. godine izvrši upis emisionih kredita u korist operatera, pa samim tim ni u korist Uniproma.
Dakle, Eko fond upis emisionih kredita vrši tek nakon registracije, zbog čega činjenica da se, u registru kao datum sticanja, za sve operatere, navodi 21. februar 2020. godine ne može predstavljati relevantan podatak.
Posebno ističemo da Eko fond ne dodjeljuje, ne odlučuje, niti ima bilo kakvo diskreciono pravo u vezi sa postupkom besplatne dodjele emisionih kredita. Njegova je isključiva nadležnost vođenje registra i evidencije o dodijeljenim kreditima.
Stoga, razlog zbog kojeg se kao datum sticanja u registru navodi 21. februar 2020. godine nije poznat, ali je ta okolnost irelevantna u konkretnom slučaju, budući da su emisioni krediti u korist Uniproma upisani tek nakon registracije Eko fonda, kao i prenos emisionih kredita sa Uniproma na EPCG.
Dodatni argument u prilog tvrdnji o netačnosti navoda Agencije za sprječavanje korupcije potvrđuje Dopis Ministarstva održivog razvoja i turizma br. 021-246/22 od 28. februara 2020. godine, kojim se, odgovarajući na dopis EPCG AD Nikšić, navodi da se uspostavljanje Fonda za zaštitu životne sredine očekuje u prvoj polovini marta 2020. godine, dok je formiranje Registra predviđeno u roku od 15 dana od dana registracije Fonda.
Na istu okolnost ukazuje i Sporazum o regulisanju međusobnih obaveza, potpisan između EPCG AD Nikšić i Uniprom DOO Nikšić, u kojem je na strani 2, tačka 4 jasno navedeno da će upis kredita uslijediti tek nakon registracije Fonda.
Da je navedeno sprovedeno u praksi potvrđuje i Dopis Fonda za zaštitu životne sredine br. 03/01-20 od 25. marta 2020. godine, kojim je Uniprom DOO zvanično obaviješten da je izvršen prenos emisionih kredita, uz navođenje stanja u registru i iznosa koji je potrebno uplatiti na račun Fonda po osnovu prenosa, što je Uniprom u potpunosti realizovao.
Sporazum o regulisanju međusobnih obaveza Uniprom i EPCG zakljkučili su dana 28.02.2020. godine, Uniprom je izdao fakturu EPCG dana 03.03.2020. godine, dakle nakon registracije Eko Fonda u CRPS, a Eko Fond obavještava sporazumne strane dana 25.03.2020. godine da je prenos sproveden u registru.
Dakle, Uniprom je prvo zvanično obavještenje Fonda u vezi sa besplatnim emisionim kreditima primio 25. marta 2020. godine.
Takođe, ističemo da je Uredba donijeta u skladu sa podacima utvrđenim u Drugom nacionalnom izvještaju o klimatskim promjenama, koji je pripremljen 2015. godine od strane nacionalnih i međunarodnih relevantnih stručnjaka i predstavlja zvaničan dokument države Crne Gore prema UNFCCC.
Kompanija Uniprom, kao i ostali operateri stacionarnih postrojenja stekla je pravo na emisione kredite u skladu sa Zakonom o zaštiti od negativnih uticaja klimatskih promjena (Sl.list CG br.73/19) i Uredbom o aktivnostima odnosno djelatnostima koje emituju gasove sa efektom staklene bašte za koje se izdaje dozvola za emisiju gasova sa efektom staklene baste (Sl. List CG br.8/20).
Stoga, tendenciozno pozivanje na određene datume iz februara 2020. godine ima isključivo za cilj da se na zlonamjeran način izazove sumnja u zakonitost postupka besplatne dodjele emisionih kredita i nanese šteta ugledu kompanije Uniprom.
Napominjemo da je Crna Gora potpisala Sporazum o stabilizaciji i pridruživanju sa EU 15.10.2007. godine, koji je stupio na snagu 10.05.2010. godine. Zatim, Crna Gora je preuzela obaveze iz Kjoto i Pariškog sporazuma, a koje se odnose na smanjivanje emisija se efektom staklene baste i donijela odluku o raspoređivanju pripadajućh količina besplatnih emisionih kredita, a u skladu sa odlukom Evropske komisije 2011/278/EU, te je jasno da je obaveza države Crne Gore isključivo bila da rasporedi pripadajuće količine besplatno dodijeljenih emisionih kredita, a na osnovu ostvarene proizvodnje iz referentnog perioda.
Takođe, normativa u ovoj oblasti daje prostor operaterima da količine emisionih kredita koje im nijesu potrebne, a posljedica su prelaska na nove tehnologije sa smanjenim emisijama, ponude na tržištu.
U zemljama EU, kompanijama koje se bave proizvodnjom i preradom aluminijuma, kao što je naša kompanija, besplatni emisioni krediti za emisiju gasova sa efektom staklene bašte dodjeljuju se od 2005. godine i dodjeljivaće se zaključno sa 2034. godinom.
Međutim, kompanijama koje se bave proizvodnjom električne energije u zemljama EU prestala je dodjela besplatnih emisionih kredita još 2012. godine, što dalje znači da dodjeljivanje besplatnih emisionih kredita proizvođačima električne energije u CG, kao što su EPCG (TE Pljevlja), nije u skladu sa pravilima EU.
Nedodjeljivanjem besplatnih emisionih kredita kompaniji Uniprom koja, pri tome, ispunjava sve uslove za dodjelu istih u skladu sa zakonom, predstavlja ozbiljnu poslovnu barijeru u poslovanju i bitno utiče na njenu nekonkurentnost na tržištu u odnosu na ostale kompanije iz aluminijumske industrije u sistemu EU ETS, a imajući pri tome u vidu da je Uniprom stopostotno izvozna kompanija.
S tim u vezi, Uniprom je bio primoran da pokrene postupak pred Energetskom zajednicom zbog nepoštovanja Ugovora o Energetskoj zajednici od strane Crne Gore, nakon čega je Energetska zajednica otvorila slučaj zbog nepoštovanja Ugovora o Energetskoj zajednici od strane Crne Gore.
Uniprom je doveden u apsurdnu situaciju da se svakodnevno brani od neosnovanih napada i medijskih natpisa, uprkos činjenici da jedini ispunjava sve domaće i međunarodne propise i neophodneuslove za besplatnu dodjelu emisionih kredita, te se na ovaj način kompaniji nanosi nenadoknadiva šteta.
Dalje, ukazujemo da se Agencija za sprječavanje korupcije, u okviru ovog postupka prije donošenja pomenutog Mišljenja, nije obratila kompaniji Uniprom radi dostavljanja relevantne dokumentacije koja se odnosi na predmetnu materiju. Agencija je, takođe, iz nekog razloga zanemarila činjenicu da je Uniprom redovno dostavljao Izvještaje o verifikaciji proračuna emisije gasova sa efektom staklene bašte za sve prethodne godine (2020, 2021, 2022, 2023. i 2024.), izrađene od strane relevantnih ustanova, tj. da je ispunio obavezu iz člana 17. Zakona o zaštiti negativnih uticaja klimatskih promjena (Sl.list CG br. 73/19). Ovi izvještaji su javno dostupni na zvaničnom sajtu Eko fonda, što Agenciji nije moglo biti nepoznato, prilikom davanja navodnosveobuhvatnog i objektivnog mišljenja.
Takođe, i ovom prilikom podsjećamo na Dopis Energetske zajednice od dana 15.10.2021. godine upućen Ministarstvu ekologije, prostornog planiranja i urbanizma tadašnjem ministru g/dinu Ratku Mitroviću, Predsjedniku Privredne komore CG g/đi Nini Drakić i Šefu Delegacije EU u Crnoj Gori g/đi Oana Cristina Popa u kojem se u poslednjem stavu navodi da će:
" Sekretarijat Energetske zajednice nastaviti da se poziva na Crnu Goru kao najbolju praksu za uspostavljanje trgovine emisijama i u budućnosti."
Ukazujemo i na to da je osnovni cilj kompanije Uniprom, u skladu sa međunarodnim i domaćim propisima, smanjenje emisije štetnih CO₂ gasova. U tom smislu, Uniprom je u potpunosti eliminisao upotrebu lož-ulja, mazuta i nafte u procesu topljenja aluminijuma u postojećim postrojenjima KAP-a, i otvorio dva nova pogona — Fabriku aluminijumskih trupaca kapaciteta 70.000 tona i Fabriku aluminijumskih legura kapaciteta 30.000 tona. Navedene fabrike u potpunosti koriste LNG (prirodni tečni gas) i predstavljaju prve fabrike u Evropi koje koriste LNG u procesu topljenja aluminijuma, dok ostali proizvođači u Evropi koriste CNG. Pored toga, u postrojenjima su instalirani i solarni paneli.
Kao odgovorna kompanija, sve navedno smo ispunili, prije svega, kako bi do 2026. godine mogli da izvezemo svoj proizvod na međunarodno tržište sa nultom tačkom CO2 i da bi dobili sertifikat od međunarodno relevantne institucije da je naš proizvod "green" proizvod, što dalje znači da zadovoljava evropsko tržište, jer bez ovog sertifikata nijedan proizvod neće moći da se plasira na tržište EU.
U tom kontekstu, pozivamo direktora Agencije za sprječavanje korupcije, kao i predstavnike Agencije, da posjete našu kompaniju i lično se uvjere u transparentnost i ekološku odgovornost naših proizvodnih procesa.
Dodatno, ozbiljnost i profesionalnost naše kompanije potvrđuje i činjenica da je, ne samo u postupku besplatne dodjele emisijskih kredita, već i prilikom modernizacije proizvodnog procesa, bila uključena Evropska energetska zajednica, kako bi se osiguralo potpuno poštovanje svih međunarodnih procedura i standarda, imajući u vidu da je Uniprom u potpunosti izvozno orijentisana kompanija.
Što se tiče navoda koji istovremeno i sinhronizovano dolaze iz Agencije za sprječavanje korupcije i Kabineta potpredsjednika Vlade Crne Gore, posebno ističemo da su neistinite tvrdnje prema kojima je Uniprom prenio EPCG-u nedospjelo potraživanje. Iz sadržaja zaključenog Sporazuma jasno proizilazi da su u trenutku njegovog potpisivanja oba potraživanja bila dospjela, a na šta smo u ovom dopisu već ukazali. Uniprom je, prilikom prenosa emisijskih kredita na EPCG, uredno obračunao i platio pripadajući PDV u iznosu od 2.940.04,32 eura.
Predmetni prenos prošao je sve propisane finansijske kontrole, kao i revizorsku provjeru, bez ijedne primjedbe. Posebno ističemo da činjenica da je porez uredno obračunat i plaćen od strane Uniproma nedvosmisleno potvrđuje da je riječ o zakonitom i transparentnom pravnom poslu, jer u suprotnom država ne bi mogla da naplati porez da je postojala bilo kakva sumnja da je prihod nezakonit. Dakle, sama činjenica da je država naplatila pridadajućiPDV u iznosu od skoro 3.000.000,00 eura nesporno svjedoči da je riječ o zakonitom poslu i zakonito sprovedenoj cjelokupnoj proceduri.
Najzad, navodi da je Unipromod prenosa emisionih kredita prihodovao 17.000.000,00 eura su netačni i pogrešno interpretirani prije svega zbog činjenice da je Uniprom uredno platio porez u iznosu od skoro 3.000.000,00 eura, pa ni u kom slučaju nije mogao da prihoduje 17.000.000,00 eura, već isključivo 14.000.000,00 eura.
Uniprom je jedina kompanija koja je, u okviru ovog konkretnog posla, dala stvarni doprinos javnom poretku Crne Gore, jer je sprovela mjere kojima je značajno smanjena emisija štetnih gasova CO₂. Upravo to — smanjenje emisije CO₂ — treba da bude osnovni cilj i svrha cjelokupnog postupka.
