U vladinoj Informaciji Reorganizacija koncepta koncesionog korišćenja šuma predlaže se uvođenje sistema prodaje drvnih sortimenata, na šumskim stovarištima, uz prethodno angažovanje privatnog sektora na izvršavanju poslova na sječi stabala, izradi drvnih sortimenata i njihovom izvozu na stovarišta u šumi.
“Vremenom bi se izvršavanje ovih poslova, prije svega zbog sprečavanja monopola, organizovalo i u režiji države u određenom procentu”, piše u dokumentu.
Formiranje tržišta drvnih sortimenata je višestruko korisno, prvenstveno za drvoprerađivače koji nijesu specijalizovani za korišćenje šuma.
“Tako će dobiti sirovinu za polufinalnu i finalnu preradu drveta, traženog kvaliteta i iz prve ruke. Doći će i do veće dostupnosti drvnih sortimenata firmama koje počinju biznis, obzirom da iste ne mogu biti konkurentne u sistemu obezbjeđenja sirovine kroz koncesije. Kao što je već konstatovano, prodaja drvnih sortimenata obezbjeđuje značajno veće budžetske prihode”, kaže se u Informaciji.
Prodaja drva na panju: Predlaže se održavanje modela prodaje drveta na panju, na godišnjem nivou, na postignutom nivou (uz dalje unaprjeđenje uslova i kriterijuma za vrednovanje ponuda), koji će se postepeno smanjivati kako se budu razvijali kapaciteti države za prodaju drvnih sortimenata u sopstvenoj režiji.
U dokumentu se podvlači da je koncesioni sistem nepovoljan za državu. Naime, prihodi budžeta po osnovu koncesija na šume na godišnjem nivou, računajući sa 2008. godinom kao prvom mjerljivom nakon potpisanih ugovora kada je prihod od naknada za korišćenje šuma iznosio 5,6 miliona eura, imali su pad zaključno sa 2012. godinom, u kojoj su iznosili 2,9 milion eura, da bi nakon toga prihodi imali izvjestan rast, zaključno sa 2016. godinom na 4,7 miliona eura, što je tek 85 % obima iz 2008. godine.
Uz to su revizorskim izvještajima sprovedenim od strane Državne revizorske institucije konstatovane nepravilnosti u sprovođenju koncesionih ugovora, nenaplaćivanje koncesione naknade u obimu predviđenom zakonom i zaključenim ugovorima u pojedinim slučajevima, neraskidanje koncesionih ugovora koji se ne realizuju.
Kroz sistem koncesija od 2007. do kraja 2016. godine ugovorena je sječa u iznosu od 3.617.700 m3 bruto drvne mase. Izvršena sječa iznosila je 2.747.860 m3 neto drvne mase četinara i lišćara, a naplaćeni budžetski prihodi po osnovu koncesionih naknada za korišćenje šuma iznosili su 35.967.084 €.
“Takav nivo prihoda se nije ostvario ni jedne godine od početka primjene koncesionog modela korišćenja šuma. S druge strane, koncesionari koji su realizovali ugovore uglavnom nijesu postigli svrhu zbog koje su dobili koncesiju, a to je ubrzan razvoj drvne industrije postizanjem što većeg stepena finalizacije proizvoda od drveta. Kao dodatni problem, pojavio se prekomjeran izvoz drvne sirovine u zemlje u okruženju, posebno u Albaniju”, zaključuje se u dokumentu.
P.Z.
