Zanimljivosti

Grofica koja se kupala u krvi djevica - najveći ženski ubica

Eržebet Batori je u 16. i početkom 17. vijeka bila pripadnica moćne ugarske porodice koja je davala kraljeve, knezove i vojvode, ali je istorija ne pamti po tome. Istorija je pamti po tome što je jedan od najvećih serijskih ubica u istoriji.
Grofica koja se kupala u krvi djevica - najveći ženski ubica
Portal AnalitikaIzvor

Eržebet Batori je bila mađarska grofica koja se rodila 1560-61. godine u moćnoj porodici: stric joj je bio vojvoda transilvanijski, majka joj je bila ćerka drugog vojvode transilvanijskog iz druge grane porodice Batori, ujak joj je bio Stefan Batori, kralj Poljsko-litvanske republike i knez Transilvanije.

U svojoj 11. godini vjerili su je s Ferencom Nadašdijem, sinom barona Tamaša Nadašdija, a par se vjenčao četiri godine kasnije pošto je on bio na društvenoj ljestvici ispod nje, odbila je da promjeni prezime. Oko 4.500 gostiju je prisustvovalo svadbi. Eržebet se potom odselila u muževljev zamak u Sarvaru, a kao svadbeni poklon dobila je zamak Čejte.

Kada je njen Ferenc postao glavnokomandujući mađarske vojske u ratu protiv Osmanlija, ona je dobila zadatak da se pozabavi odbranom imanja i njegovim rukovođenjem, to je uključivalo i negovanje ranjenika i bolesnih.

Zna se da se nekoliko puta zauzimala za siromašne žene, među kojima je bila i jedna kojoj su muža zarobili Turci, i jedna čija je ćerka zatrudnjela nakon silovanja.

Eržebetina ćerka Ana rodila se 1585. godine, i kasnije će se udati za hrvatskog grofa Nikolu VI Zrinjskog, a rodiće nakon nje još dvije ćerke i dva sina, mada postoje priče i o trećem sinu, pa čak i četvrtom, ali bez zvanične potvrde.

Muž joj umro 4. januara 1604. godine u svojoj 48. godini, nakon čega počinje ludilo. Još u dvije godine prije njegove smrti, po kraljevstvu su počele da se šire glasine o njenim zločinima, a luteranski pastor Ištvan Mađari je podnio žalbu protiv nje dvoru u Beču (Ugarska, onaj dio koji nije bio pod Otomanskom imperijom, bila je tada pod Habzburzima).

Kralj Matija II je reagovao tek 1610. godine: njegovi istražitelji na čelu sa palatinom Đerđom Turzom skupili su ispovijesti od oko 300 ljudi, među kojima su bili i kastelan i drugo osoblje zamka Sarvar.

zamak

Svjedočenja su bila stravična. Batorijeva je isprva mamila djevojke iz lokalnih sela, a poslije je počela da ubija i ćerke nižeg plemstva, koje su roditelji slali u njenu školu za mlade djevojke kako bi se naučile dvorskoj etikeciji. Često je i otimala devojke.

Na teret joj se, između ostalog stavljalo, da ih je noću držala okovane, da ih je tukla toliko da je krv prštala po zidovima, da ih je davila svilenim gajtanom, da ih žigosala, da im je pekla tabane i stavljala vrele metalne štapove u vagine, da ih je ubadala noževima, grizla kožu s obraza, ruku i genitalija, sjekla im usne i noseve, i tako dalje.

Jednu je djevojku, navodno, natopila medom i bacila napolje da je izujedaju mravi, ose, pčele i muve, a neke čak tjerala da kuvaju i jedu debelo meso drugih žrtava, a ponekad i da za goste od tog mesa prave kobasice. Tu je takođe i optužba da je leševe pet djevojaka stavila ispod svog kreveta i hranila ih kao da su žive.

Postojale su i političke optužbe: da je napravila magični otrovni kolač kako bi ubila palatina Đerđa Turza, kao i da je bacila čini ne bi li prizvala oblak ispunjen s devedeset mačaka da bi time mučila svoje neprijatelje.

U vjekovima nakon smrti pojavile su se i optužbe da se kupala u krvi djevica (što bi zbog zgrušnjavanja bilo vjerovatno nemoguće), da je bila zaražena sifilisom, da je bila epileptičarka, da je silovana kao dijete, da je imala incestoidnu vezu sa svojom tetkom Klarom, da je njen rođak Gabor bio biseksualac i imao incestoidnu vezu sa njenom ćerkom Anom, koja je bila vještica koja je spavala sa kujundžijom, i tako dalje.

Uhapšena je u zamku Čejte 30. decembra 1610. godine, skupa sa četvoro slugu, koji su optuženi da su joj pomagali. Navodno je uhvaćena na djelu, ali za to ne postoje dokazi. Međutim, otkriveni su brojni leševi, što zakopani što nezakopani, otkrivene su mučene umiruće djevojke, i one zatočene koje je čekala ista sudbina.

Da bi se izbjegao skandal, a i zato što bi njeno imanje bilo vraćeno kruni, Turzo (vjerovatno da bi se umilio ovoj moćnoj dinastiji) se s njenom porodicom dogovorio da je izoluju u kućni pritvor, a da se samo slugama sudi, a u to je uspio da ubijedi i kralja; sluge su pogubljene nakon suđenja kojim je predsedavao sudija Kraljevskog vrhovnog suda i dvadeset pomoćnih sudija, a na kojem je samo jedan svjedok govorio u Eržebetinu korist.

bartori2

Tačan broj žrtava je teško ustanoviti, ali je zvaničan broj 80, premda su se i druge, manje ili više brojke, pojavljivale u vrijeme suđenja i kasnije, najveća od svih brojki je bila 650.

Uglavnom, Eržebet je bila zatočena u svom zamku Čejte, smjestili su je u nekoliko povezanih soba koje su zagradili ciglama, ostavivši tek nekoliko procjepa za ventilaciju i jedan za dostavljanje vode i hrane. Umrla je četiri godine kasnije, i prvobitno je sahranjena na seoskom groblju, ali je zbog pobune seljaka morala da bude sklonjena u porodičnu grobnicu Batorijevih u Ečedu. Gdje danas počiva – ne zna se.

U posljednjih nekoliko decenija pojavili su se glasovi koji govore u prilog tome da joj je bilo namješteno, iz političke motivacije, da je bila žrtva zavjere. To bi moglo imati utemeljenje. Konačno, porodica Batori je bila kao porodica Kenedi u Americi, a Eržebet je mogla stajati na putu ambicioznom palatinu Turzu.

Međutim, ona je bila protestant a žalbu protiv nje je podnio luteranski svještenik, tako da se ne može baš pouzdano tvrditi da je postojala nekakva rimokatolička zavjera, koja bi u to doba bila najrealnija (trvenje između katolika i protestanata će eskalirati nedugo nakon njene smrti, u Tridesetogodišnjem ratu, jednom od najkrvavijih u evropskoj istoriji).

Uostalom, šta ćemo sa svedočenjima onih 300 ljudi? Sva bi se morala pripisati plaćenom laganju ili moralnoj panici, da je postojala želja da se Eržebet uništi nije moralo da se plaća toliko ljudi, dovoljno bi bilo pedesetak.

I šta ćemo sa otkrivenim leševima u zamku? Istina, na to pobornici teze o zavjeri kažu da je Turzo preuveličao njihov broj i da predstavio mrtve i ranjene pacijente kao njene žrtve, i premda to nije nemoguće, čak i u to vrijeme bilo bi malo vjerovatno. Barem bi njena djeca digla glas da su mislili da je namješteno. Ona bi digla glas, ako ništa drugo.

Prema tome, dok se ne dokaže suprotno, što vjerovatno nikada neće moći da se izvede, Eržebet Batori ostaće zločinac, jedan od najvećih serijskih ubica u istoriji. Zapravo, u Ginisovoj knjizi rekorda, ona je najveći ženski ubica ikada.

Portal Analitika