Predstavljamo projekat „Reciklažom tekstila do održivih rješenja“
Ukupna vrijednost projekta koji je realizovan uz podršku EU kroz Program prekogranične saradnje Srbija/Crna Gora je 172.511 eura, a vrijednost projekta u Crnoj Gori je iznosila 89.138 eura. Projekat su partnerski u Crnoj Gori realizovali NVO SOS telefon Nikšić i Zavod za zapošljavanje Crne Gore (ZZZCG) – Područna jedinica Nikšić, a sa srbijanske strane Ženski centar Užice, Nacionalne službe za zapošljavanje – filijala Užice i Regionalne razvojne agencije Zlatibor.
Glavni cilj projekta „Reciklažom tekstila do održivih rješenja“, koji je realizovan u periodu april 2014. – jun 2015. je doprinos stvaranju uslova za zapošljavanje ranjivih grupa u Srbiji i Crnoj Gori. Akcenat je bio na stvaranju mogućnosti da se zaposle žene iz Nikšića i Užica koje dugo čekaju zaposlenje ili su po različitim osnovama postale tehnološki viškovi. Za postizanje ovog cilja, kroz projekat je uspostavljen sistem prikupljanja i prerade recikliranog tekstila koji se potom distibuira na tržište.
Rezultati projekta: Kroz proces selekcije informisano je više od 100 žena sa ZZZCG - Područna jedinica Nikšić, a potom u skladu sa unaprijed definisanom matricom indikatora i podindikatora odabrano 40 žena sa kojima su rađeni motivacioni treninzi, intervjui, infosesije. Finalni ishod selekcije je bio odabir 20 žena koje su potom prošle specijalizovanu obuku za proizvodnju proizvoda od recikliranog tekstila. Obuku je vodila renomirana modna kreatorka Ivana Murišić sa svojim timom. Nakon završene obuke odabrano je 10 žena koje su početkom marta krenule sa radom u reciklažnoj radionici za proizvodnju proizvoda od recikliranog tekstila.
Uporedo sa procesom selekcije i kasnije realizacije obuke odabranih žena NVO SOS telefon Nikšić je uspostavio infrastrukturne i tehničke preduslove za proizvodnju materijala od recikliranog tekstila. Nabavljena su i montirana ispred kancelarije organizacije dva specijalizovana kontejnera za prikupljanje tekstil,a čime su stvoreni preduslovi za primarnu selekciju tekstilnog otpada. Adaptiran je prostor, nabavljene profesionalne mašine za pranje i sušenje i profesionalna pegla. Takođe, opremljen je i enterijer čime su stvoreni preduslovi za sekundarnu selekciju i sortiranje tekstila za reciklažu.
Sa namjerom da rad buduće radionice bude efikasniji i dugoročno ekonomski isplativiji urađena je studija potražnje za proizvodima od recikliranog tekstila. Studiju je radila renomirana istraživačka agencija IPSOS i realizovana je na reprezentativnom uzorku stanovništva za cijelu Crnu Goru i Srbiju. U skladu sa dobijenim nalazima u radionici za izradu proizvoda od recikliranog teksila u Nikšiću napravlje su prototipovi za tri grupe proizvoda:
- Predmeti za ličnu upotrebu: ručne torbe, torbe za laptopove, futrole za tablete, mobilne telefone i naočare, ruksake...
- Predmeti za uređenje enterijera /stazice, krpare, podmetači....
- Odjeća za kućne ljubimce
Izrađeni prototipovi su potom testirani sa potencijalnim kupcima kroz fokus grupe i na osnovu dobijenih nalaza je urađen redizajn proizvoda i odštampan katalog proizvoda iz radionice.
Posebna pažnja je kroz projekat bila usmjerena na informisanje šire javnosti sa modelom reciklaže tekstila kao efikasnim načinom za višestruko rješavanje problema u oblastima socijalnog zapošljavanja, ekologije i održivog razvoja. U junu je, na gradskom trgu u Nikšiću organizovana zajednička izložba proizvoda od recikliranog tekstila proizvedenih u reciklažnim radionicama u Nikšiću i Užicu.
Benefiti projekta: Navedeni projekat je po svojoj suštini kreiran da donese ekonomske, socijalne i ekološke benefite za zajednicu. Pruža doprinos jačanju znanja i kapaciteta žena koje su višestriko ranjive, pomaže njihovu integraciju u zajednicu i pomaže u poboljšanju materijalnog statusa.
Tekstilni otpad koji se prikuplja ima svojstva koja osiguravaju da se može stoprocentno reciklirati. Dio tekstilnog otpada (od 30 do 50 odsto) je još uvijek nosiv i distribuira se socijalno ugroženim kategorijama stanovništva. Preostali tekstilni otpad koji je prošao kroz sekundarnu selekciju i razvrstavanje materijala ulazi u proces proizvodnje novih proizvoda, koji se potom distribuiraju na tržište, i kao rezultat rada reciklažne radionice imamo da deset žena tekstilni otpad pretvara u nove, za tržište atraktivne proizvede koji im u perspektivi mogu obezbijediti materijalnu dobit. Reciklažom tekstila značajno se doprinosi i smanjenju zagađenja, jer tekstilni otpad čini između pet i osam odsto komunalnog otpada u jednoj zemlji.
