Bila je to još jedna svečana najava opozicionog dogovora: Pozitivna Crna Gora, Demokratski front i Socijalistička narodna partija trebalo je da na jučerašnjoj konstitutivnoj sjednici nikšićkog parlamenta samo ozvaniče formiranje nove lokalne vlasti u tom gradu. Prema informacijama koje su nakon sastanka - koji je završen u ponedjeljak oko ponoći - saopštile Pozitivna, DF i SNP, svi stavovi su „bili usklađeni“; bilo je potrebno samo objaviti imena čelnih ljudi Opštine i Skupštine Opštine.
Bilo je, dakle, najavljeno, ali se opet nešto preko noći „istorijsko“ odigralo što je poremetilo gradnju opozicione kule vlasti. Baš kao u onoj, narodnoj, Zidanje Skadra: „Što majstori za dan ga sagrade/ to sve vila za noć obaljuje…”
Ko je bila „opoziciona vila razgradnje“, zašto je propao još jedan opozicioni dogovor? Svaka od posvađanih strana ima svoju verziju priče koja se, uglavnom, svodi na ono - krivi su oni drugi!
Hronika raspada dogovora: U noći između ponedjeljka i utorka, oko dva sata poslije ponoći, iz Pozitivne je proslijeđeno javno pismo DF-u, sa potpisom predsjednika stranke Darka Pajovića, u kojem je zatraženo da se poštovanje državnih simbola odnosi na sve konstituente Demokratskog fronta na lokalnom i državnom nivou. To praktično znači da se puno poštovanje državnih simbola osim na Novu odnosi i na Grupu birača Milana Kneževića, na stranku Zorana Žižića kao i na sve odbornike i poslanike Demokratskog fronta u Crnoj Gori!
Pajović je, obraćajući se pismom DF-u, taksativno nabrojao koji su sve državni simboli i podvukao da „nepoštovanje himne uključuje i izbjegavanje prisustvovanju prilikom njenog intoniranja“. Uz to, lider PCG je zatražio da se Dontov količnik (raspored mandata, odnosno funkcija) ne primjenjuje prilikom podjele opštinskih resora, i da predsjednik Skupštine Opštine Nikšić ne bude iz DF-a. Reklo bi se - za DF gotovo neprihvatljivi uslovi.
Tako je i bilo: umjesto „brzog dogovora“ i okončanja opozicionih pregovora oko vlasti u Nikšiću, iz DF-a su prijedlog Pozitivne doživjeli kao „novu platformu koja ponižava sve građane Nikšića, glasače DF-a i Nove“. Umjesto (očekivanog) završetka opozicione sapunice u Nikšiću, sve se završilo na zakazivanju trećeg dijela konstitutivne sjednice nikšićkog parlamenta - za četvrtak.
Đukanovićevo „odmrzavanje“: U stvari, na jučerašnjoj sjednici SO Nikšić postojala je samo jedna tačka dnevnog reda koja je usaglašena između Pozitivne i začuđujuće konstruktivnog SNP-a: izbor predsjednika lokalnog parlamenta, ali ne i izbor ključne funkcije - predsjednika Opštine Nikšić. To je iz Demokratskog fronta, očigledno, protumačeno kao kršenje dogovora koji je u ponedjeljak veče postignut između tri stranke, istina na lokalnom nivou.
Nesuđeni prvi čovjek grada pod Trebjesom Milutin Đukanović dvadeset minuta prije nego što je zakazana sjednica lokalnog parlamenta je - veoma ljut - ušetao u hodnik opštinske zgrade u pratnji partijskih kolega Strahinje Bulajića i Janka Milatovića i saopštio novinarima da želi da izjavu povodom dopisa koji je Pozitivna nakoliko sati ranije uputila Frontu. Bilo je, već na prvi pogled, jasno da je Đukanović riješio da „odmrzne“ partijski status i da sa pozicije Nove srpske demokratije prozbori koju riječ „pozitivcima“.
Dnevnik uvreda: Vidno uznemireni Đukanović je Pajovićevo noćno pismo doživio kao „potpuno odstupanje od dogovora i uvredu za DF, Novu i građane Nikšića“.
- Sinoć smo imali konstruktivne razgovore sa Pozitivnom gdje smo se dogovorili da predsjednik SO Nikšić bude iz Pozitivne, a predsjednik Opštine iz DF-a. Međutim, večeras smo oko 2 sata i 30 minuta dobili taj sporazum od Pozitivne koji predstavlja potpuno odstupanje od onoga što je bilo dogovoreno u 22 časa. To više nije sporazum već nova platforma Pozitivne koja je uključila stranke koje ne pripadaju Nikšiću - rekao je Đukanović novinarima pred početak jučerašnje konstitutivne sjednice SO Nikšić.
Već tada se dalo naslutiti da će do dogovora o formiranju loklalne vlasti u Nikšiću teško doći. Odbornici različitih stranaka - koji su počeli da se u holu ispred opštinske sale okupljaju petnaestak minuta prije zakazanog početka sjednice - držali su se na distanci i trudili se da njihova komunikacija ne izlazi izvan okvira vlastitih odborničkih klubova. Dok su frontovci bili u hodniku, predstavnici Pozitivne su početak sjednice čekali na spratu. Odbornici DPS-a već su bili zauzeli svoja mjesta u sali i nekako sa nestrpljenjem čekali.
Ishod koji se mogao očekivati: Na samom početku odbornik DF-a Janko Milatović je zatražio odlaganje i ponovno zakazivanje sjednice za 16 sati. Taj prijedlog nije prihvaćen već je sjednica odgođena za četvrtak.
Reakcije na takav ishod bile su podjeljene. Dio odborničkog kluba DPS-a je burno negodovao zbog takve odluke, a neki od njih su ironično dobacivali: „odložite je za tri mjeseca“.
Odbornici opozicije, pak, vidno razočarani i pomalo iznenađeni ovakvim raspletom, lagano su napuštali salu SO Nikšić bez želje da za medije komentarišu ono što se upravo desilo. Ipak, prije nego što je do prekida došlo, sada već bivša odbornica Pozitivne u nikšićkom parlamentu Vjera Miljanić - koja je trebala da bude imenovana na mjesto predsjednika Skupštine Opštine - objelodanila je da podnosi ostavku na funkciju odbornika, ali i na sve funkcije u Pozitivnoj. Miljanićka, inače nekadašnja gradonačelnica Nikšića u ime Liberalnog saveza, postala je prva kolateralna šteta neprincipijelnog pregovaranja i dogovoranja Fronta i Pozitivne.
Nastavak prepucavanja: Nekoliko sati nakon epizode u nikšićkom parlametnu oglasili su se i najviši organi
DF-a i Pozitivne koji su, umjesto potrage za dogovorom, samo nastavili medijska prepucavanja na relaciji dvije partije.Tako je generalni sekretar Pozitivne Mladen Bojanić ustvrdio na vanrednoj konferenciji za novinare da dokument koji je tokom noći poslat Frontu ne sadrži “ništa novo” i ograničio do četvrtka rok za odgovor iz Fronta. Imao je Bojanić i važan dodatak u stranačkoj priči: predložio je mlađanog i široj javnosti potpuno nepoznatog Rada Miloševića za novog - predsjednika Skupštine opštine Nikšić.
Dva sata kasnije, zamjenik predsjednika Nove i član Predsjedništva Demokratskog fronta Goran Danilović potpuno je ignorisao prijedlog Pozitivne i ponovio optužbe da je Pajovićeva „noćna ponuda“ Platforma imala za cilj da ponizi ne samo Đukanovića nego i DF, i 30 odsto građana koji su glasali za DF u Nikšiću.
Posljednji ustupak, prema riječima Danilovića, koji će Front učiniti Pozitivnoj jeste da predloži nestranačke ličnosti na funkcije predsjednika Opštine i Predsjednika Skupštine Opštine.
Kulminacija nesuglasica: Jučerašnja sjednica lokalnog parlamenta u Nikšiću je, čini se, samo kulminacija nesuglasica koje su se među opozicijom gomilale od samog početka pregovora. To je, da podsjetimo, već drugi put da je zbog kršenja dogovora između Pozitivne i DF-a odloženo konstituisanje lokalnog parlamenta.
Upravo su već pomenuti Danilović i Bojanić izjavili sada dalekog 7. novembra, nakon višečasovnog sastanka delegacija njihovih stranaka, da je postignut konačan dogovor oko formiranja lokalne vlasti u Nikšiću. Ipak, nakon neprisustvovanja 11 odborika DF-a intoniranju državne himne na prvom dijelu konstitutivne sjednice Nikšićkog parlamenta 13. novembra, ispostavilo se da je dogovor dvije stranke i dalje prilično daleko.Izvjesno je: spajanje politički raznorodnih ipak nije lagan posao kako su to najavljivali akteri pregovora, ali i neki njihovi podržavaoci iz sjenke. Javna je tajna da su neki poslenici opozicionih medija, ali i neki bivši političari i analitičari iz Savjeta Pozitivne i Savjeta DF-a suviše lako pružali „garancije“ da će uspjeti da lidere Pozitivne i Nove - Darka Pajovića i Andriju Mandića - prisile na konačni dogovor.
No, teorija je jedna stvar, stanje na terenu je nešto sasvim drugačije. O tome svjedoči i priznanje odbornika Nove Milatovića koji je „Večernjim novostima“ iskreno objašnjavao kakve je sve tegobe odbolovao dok je slušao crnogorsku himnu i da ga je od težih posljedica spasilo to što je, onako sebi za dušu i u sebi, pjevušio srpsku himnu „Bože pravde“. Možda sve to nekima izgleda karikaturalno, ali je crnogorska realnost: politički programi dijela Demokrastkog fronta i Pozitivne Crne Gore su toliko udaljeni da su partijski aktivisti svjesni da bi neki truli kompromis mogao obje strane da košta gubitka podrške glasača.
Drugim riječima: stavovi Pozitivne Crne Gore i dijela DF-a koje čini Nova Andrije Mandića, ali i grupacija Predraga Bulatovića i Milana Kneževića toliko se razlikuju - po liniji identitetskih pitanja - da će kompromis koji jedni nude uvijek biti doživljavan kao ucjena od strane drugih.
Bez rješenja: Problem je, međutim, što se ne nazire izlaz iz sadašnje pat pozicije, a vrijeme lagano ističe. Kao što je nagla promjena i odbacivanje stranačkih programa velika opasnost za Novu i Pozitivnu tako i krah opozicionih pregovora vodi ka - dodatnom gubitku povjerenja glasača.
Zato je o nekom preporodu grada Nikšića pod novim vođstvom - neozbiljno špekulisati. Ne djeluje logično da bi vlast - formirana od strane tako posvađanih političkih konstituenata - mogla da se istinski uhvati u koštac sa teškom, prije svega finansijskom, situacijom u kojoj je Nikšić ostavila DPS-SDP koalicija. Naprotiv: poslije četrdesetak dana neuspješnih pregovora - koji su se sveli na dnevnik optužbi i uvreda Demokratskog fronta i Pozitivne Crne Gore - nije više enigma u tome kako opozcija može doći do dogovora niti je ko će biti novi predsjednik opštine...Mnogo je važnije naći odgovor na pitanje: da li će - ako konačno na silu sklepaju vlast - moći bilo što kvalitetno zajednički da urade. Osim da ponove "uspjeh" prethodne Radojičićeve ekipe i dodatno zaduže grad pod Trebjesom.
Balša KNEŽEVIĆ
