Iz Zajednice opština Crne Gore (ZOCG) kažu da u zavisnosti od zaključaka koje bude sadržala, Analiza izvjesno može poslužiti kao osnov za radikalne izmjene Zakona o lokalnoj samoupravi u dijelu nadležnosti opština koje bi, u tom kontekstu, zavisile od njihove veličine i kapaciteta za obavljanje poslova.
Ovo bi u stvari, kako napominju, značilo uvođenje politipskog, umjesto dosadašnjeg monotipskog sistema lokalne samouprave.
„Neodrživost određenih opština je glavni razlog iz koga je Vlada pristupila razmatranju ove mogućnosti. Međutim, do ključnih uzroka te neodrživosti moguće je doći samo na osnovu ciljanog istraživanja na lokalnom i centralnom nivou koncipiranog u skladu sa metodologijom koju je radnoj grupi za izradu Analize predložila Zajednica.Jedino bi tako dobijeni i činjenično utemeljeni odgovori mogli stvoriti objektivnu sliku uslova funkcionisanja opština i usmjeriti radnu grupu na drugačije zaključke u odnosu na prvobitne“, kažu iz ZOCG.
Analizom se zato, prema njihovim riječima, moraju razraditi sva alternativna rješenja, tj. modaliteti ravnomjernog i održivog razvoja opština u nepromijenjenom monotipskom sistemu i uslovi za njihovu realizaciju. Smatraju da se najbolja odluka za opštine po ovom pitanju može donijetitek nakon upoređivanja prednosti i nedostataka, odnosno rizika i posljedica svake od analiziranih mogućnosti.
„Zajednica nastoji da aktivnim učešćem u radnoj grupi doprinese realnom sagledavanju ključnih uzroka nezavidnog ambijenta u kome većina opština obavlja svoje funkcije. Prethodna iskustva opština sa ovakvom vrstom materijala upućuju na oprez koji je neophodan da bi se izbjegla pogrešna percepcija države o problemima opština koja bi u tom slučaju samo produbila probleme, umjesto da stvori ambijent za njihov intenzivniji razvoj“, navode oni.
Po mišljenju Zajednice, Analiza bi trebala da pođe od zakonodavnog okvira sa aspekta problema koje u praksi izazivaju sporna zakonska rješenja u svakoj opštini ponaosob i u svakoj od spornih oblasti.
„Iz toga će se lako prepoznati ključni sistemski izazovi zajednički za sve i oni koji su specifični za pojedine opštine. Takav pristup je pretpostavka zasagledavanje mogućih pravaca njihovog otklanjanja koji moraju biti utemeljeni na ustavnim principima na kojima počiva lokalna samouprava i principima Evropske povelje o lokalnoj samoupravi“, kažu iz ZOCG.
Takođe, kažu, neophodno je utvrditi način na koje opštine ostvaruju svoje nadležnosti u tom i takvom zakonodavnom okviru.
„Pored rješenja za ravnomjerni i održivi razvoj opština u postojećim uslovima, u Analizi je potrebnopredstaviti i različite sisteme lokalne samouprave u uporednom pravu i praksi i navesti njihove prednosti i nedostatke, te razmotriti mogućnosti njihove eventualne primjene u Crnoj Gori“, kažu iz ZOCG.
Očekuju da će Analiza predstavljati polaznu osnovu za prilagođavanje normativnog i drugog okvira realnim potrebama opština, što je svakako jedan od bitnih preduslova da u punom kapacitetu obavljajujavne poslove u skladu sa najvišim pravnim aktima države.
„Uvođenje politipskog sistema bez ovakvog pristupa samo bi dosadašnje probleme malih opštinadelegiralo većim i razvijenijim, čime bi i njihonesposobilo u dužem periodu,što nikome ne može biti u interesu“, smatraju oni.
