Ni Crna Gora nije bila izuzetak. Dan bi proticao u znaku brojnih dešavanja - od narodnih mitinga, preko svečanih sjednica, te omladinskih okupljanja i dječjih smotri, pa sve do radničkih takmičenja i svečanih otvaranja novih građevina.
Manje je poznato, međutim, kako je tokom određenog vremena 29. novembar u našoj tadašnjoj republici bio 'rezervisan' i za jedan bitan fudbalski meč. Preciznije – za finale republičkog Kupa Crne Gore.
Ta tradicija uspostavljena je od 11. izdanja republičkog Kupa 1957. godine i trajala je do 1973, kada su izmjene kalendara u državnom Kupu uzrokovale modifikacije. Uostalom, upravo je republički Kup i bio kvalifikaciono takmičenje za nacionalni, koji je nosio ime maršala Josipa Broza Tita.
11Ovom prilikom, stoga, prisjećamo se svih finala republičkog Kupa Crne Gore odigranih tokom 29. novembra.
Vojnici bez šanse protiv Budućnosti
U prvom, tokom 1957. godine, u finalu su igrali Budućnost i Garnizon JNA iz Bileće. Ukoliko se pitate otkud drugi sudionik u crnogorskom takmičenju, odgovor je da su tokom nekoliko sezona pedesetih godina timovi iz Trebinja i okoline, te Dubrovnika, bili pod 'jurisdikcijom' Fudbalskog saveza Crne Gore.
I premda je armijska ekipa u polufinalu eliminisala Sutjesku, koja je tada nastupala pod nazivom Nikšić, protiv Budućnosti u Titogradu nije imala šanse – meč je završen rezultatom 6:1.
Podvig Borca i ubjedljiv trijumf Sutjeske
U sljedeća dva finala pod Goricom opet će nastupiti timovi garnizona. Tokom 1958, Garnizon JNA Titograd u finalu je bio bolji od Lovćena (3:2). Garnizonski tim, zapravo, nastupao je pod imenom Borac Titograd, a kasnije će u državnom Kupu stići do četvrtfinala. Eliminisali su čak i Budućnost (1:2), a zatim ih je u Beogradu jedva savladao Partizan (1:0).
U borbi za pehar 1959. godine, Sutjeska je u Titogradu bila ubjedljiva protiv Garnizona JNA iz Herceg Novog (5:1). Svih pet golova za pobjednike postigao je Stanko Levačić.
Dva trofeja za Jedinstvo i jedan za Čelik
Finale 1960. godine odigrano je u Bijelom Polju – tog 29. novembra Jedinstvo je savladalo OFK Titograd, rezultatom 4:2. Godinu kasnije, novi poraz OFK Titograda – ovog puta u Nikšiću, protiv Čelika, i to nakon penala (4:2 – 0:0).
Na Dan Republike 1962. domaćin finala Kupa Crne Gore bilo je Cetinje. Oko 2.000 domaćih navijača, ipak, nije se radovalo – Lovćen je poražen od Jedinstva, rezultatom 1:3.
Povratak Budućnosti uz napeto finale na sjeveru
Budućnost je kao prvoligaš neko vrijeme bila odsutna iz republičkog Kupa. No, po povratku, Titograđani će osvojiti dva trofeja zaredom.
U prvom finalu 1963. godine, Budućnost je u Bijelom Polju lako savladala Jedinstvo – 0:3. Meč je odigran pred gotovo 5.000 navijača, a u više navrata je prekidan zbog incidenata.
Od prvog kola republičkog Kupa do – finala protiv zagrebačkog Dinama
Godinu kasnije, Budućnost je pehar odbranila u finalu u Nikšiću. Njihov suparnik bila je Sutjeska, a titogradski ‘plavi’ trijumfovali su u produžecima (2:3 – 2:2).
No, na toj se sezoni treba zadržati. Jer, Budućnost je, krećući od prvog kola republičkog Kupa, stigla do finala Kupa maršala Tita 1964/65. Drugoligaški tim iz Titograda, sa postavom punom talentovanih igrača, u meču za državni pehar tijesno je poražen od zagrebačkog Dinama (1:2).
No, da ostane zapisano – na putu do prvog državnog finala u istoriji, Titograđani su u republičkom Kupu savladali Lovćen (1:2), OFK Titograd (2:1) i Sutjesku u finalu, a u državnom su eliminisali beogradski Radnički (1:0), OFK Beograd (3:2), a potom su u polufinalu priredili i najveću senzaciju – uz dva gola Šorbana eliminisali su prvoligaški tim Vardara u Skoplju (0:2).
Novi uspjeh Sutjeske, pobjedu najzad dočekao i OFK Titograd
U finalu 29. novembra 1965. pod Goricom su se sastali Sutjeska i OFK Titograd. Nikšićani su trijumfovali 1:0.
Godinu kasnije, najzad su se pehara domogli i fudbaleri Titograda. Pred gotovo 4.000 gledalaca, oni su u Pljevljima savladali domaći Rudar, rezultatom 0:2.
Publika u Titogradu je 29. novembra 1967. i 1968. pratila dva gradska derbija u finalu. U oba navrata, Budućnost je bila bolja od Titograda – prvo 2:1, pa 2:0.
Finale u kojem je Sutjeska brojala do 15
Sezonu 1969/70. u republičkom Kupu obilježila je Sutjeska. Tim iz Nikšića je u prvom kolu protiv Bjelogorca u Ulcinju postigao dvocifren broj golova (1:10). Ali – nije to bilo ništa naspram onoga što će se dogoditi u finalu.
Naime, tog 29. novembra 1969, u finalu na Omladinskom stadionu u Nikšiću, Sutjeska je savladala Arsenal rezultatom 15:0 (8:0). Po pet puta su mrežu Tivćana pogađali Josip Tibljaš i Branko Samatović. Zanimljivo je da je Arsenal prethodno u polufinalu napravio senzaciju, slaveći protiv Budućnosti u Gradskom parku (2:1).
Završna novembarska finala: Dva naslova za Lovćen i jedan za Sutjesku
U finalu Kupa Crne Gore 1970. godine, Lovćen se domogao pehara nakon čitavih 16 godina. U borbi za trofej na Cetinju je savladana Iskra (2:0), pri čemu je naš najstariji klub u polufinalu eliminisao Sutjesku (1:0).
Godinu kasnije, pehar je vraćen u Nikšić. Baš kao i dvije sezone ranije, suparnici su bili Sutjeska i Arsenal. No, tog novembra 1971. ubjedljiv rezultat je izostao. Pred oko 3.000 navijača u Tivtu, Nikšićani su trijumfovali 0:2.
Posljednje finale u tom terminu odigrano je u sezoni 1972/73. Pod Goricom su se sastali Budućnost i Lovćen, a pehar je, donekle iznenađujuće, pripao Cetinjanima, koji su trijumfovali rezultatom 1:2.
