Predstava “Smrt u Dubrovniku”, Dramskog studija Prazan prostor, u režiji Petra Pejakovića, otvara scenu iza kulisa ratne inscenacije u Dubrovniku.
Imena scenografa su izlistana, diskretno napisana na komadima papira, savremenih ostrakona, sugerisana govornim manama političke transvestije, sa velikim O začudnosti kako se možemo miriti posle rata. Priča je ispričana jezikom svakodnevice ljudi u okviru pejzaža sa ove i one strane brijega. A on može biti i debeo. Reditelj se neprestano igra pojmovima Naše-Vaše parodirajući ovaj postupak u nasumičnom odstrelu ljudi na ratištu.
Tema je uvedena izgovorom priče o rodoljublju ili domoljublju kojoj asistira publika, zatim pjesmom o domovini stradalog dubrovačkog pjesnika. Nakon brain storminga počinje pozorišna operacija Kotrljajući grom uz planska bombardovanja dokumentima iz ratne arhive. Nije udobno sjedjeti u toj stolici bez zaklona opšte prihvaćene moralnosti jer je rediteljev odgovor na ovo pitanje golotinja niskih strasti, parodiranje rodoljublja-domoljublja u scenografiji rata.
Na djelu je Art za Rat ili Rat za Art, klupko životnih priča stradalnika razmršeno silaskom Bellum ex machina, jednostavno ratnom mašinerijom dok čovjek ne završi u nekom buretu kao kaša. Jezikom artističke preobučenosti ljude su ubrali kao zrelo grožđe i smrvili sa izgovorom za opijanje konceptom nation building.
Pred nama je i obdukcija velikog tijela izvršena instrumentom parcelisanja pretenzijama na tuđe teritorije.
Počinje pjesnikom a završava fotografom.
I poslije svog kraja živi u pismu koje će dvadeset dana nakon njegove smrti čitati djevojka. Devastacija pričama običnih ljudi iz rata je tolika da nema emocija za njegove riječi, istrulile su na dnu onog bureta sa kašom od čovjeka.
Ona je lice koje je sve do tog trenutka uljez u muškoj priči o ratu, imenica ženskog roda kao što je i maslina koja pritiska njeno lice, kao što je ruka kojom zatvara usta da ne progovore… o silovanjima i dobrovoljnim prostituisanjima. Maslina je možda zasađena u vojničkom šlemu.
Priča ima još i mogu da se ponove.
U “Smrti u Dubrovniku” našli smo „beskrajno vreme, ženstveno, ispunjeno mudrom sporošću, i pogledima unazad, dečijim“, kaže Anja Pletikosa, autorica teksta citirajući Barika iz Neke druge lepote-crtica o ratu.
