Koliko „sivih“ kreveta, ili neregistrovanog smještaja ima u Crnoj Gori niko ne zna a i procjene su drastično različite.
U Ministarstvu održivog razvoja i turizma Pobjedi su saopštili da procjenjuju da ih ima od 10 do 30 hiljada, a u Crnogorskoj turističkoj organizaciji barataju brojkom od 250.000 neregistrovanih kreveta.
Izvjesno je jedino da država na sivim krevetima gubi milione eura i da se u obračun sa sivom ekonomijom ne ide punim kapacitetom, iz ovih ili onih razloga, piše Pobjeda u današnjem broju.
Različite procjene
- Različite su procjene o neregistrovanom smještaju u Crnoj Gori. Brojka se kreće od 10.000 do 30.000 – saopštili su iz Ministarstva održivog razvoja i turizma u odgovoru na pitanje koliko je „teška“ siva zona u ovoj oblasti i na koji način se izboriti sa njom i svesti je u normalne okvire.
Odgovor na ovo pitanje Pobjeda je potražila ne samo u Ministarstvu turizma već i u Turističkoj inspekciji i u Crnogorskom turističkom udruženju – sektor privatnog smještaja.
Iz Ministarstva podsjećaju da sve zemlje svijeta, ma koliko ekonomski bile razvijene, u većoj ili manjom mjeri imaju sivu zonu.
- Taj problem nije mimoišao ni Crnu Goru. Ali možemo da se pohvalimo da iz godine u godinu bilježimo sve bolje rezultate po pitanju prijave neregistrovanih izdavaoca smještaja, jer i oni sami uviđaju da registracijom i promocijom njihovog smještaja od strane lokalnih i Nacionalne turističke organizacije ostvaruju mnogo veći benefit – kažu u Ministarstvu turizma.
Podatke o ukupnim registrovanim smještajnim kapacitetima, podsjećaju iz ovog Vladinog resora, objavljuje Monstat jednom godišnje, svakog 31. avgusta, a po podacima iz 2011. godine u Crnoj Gori imamo 157.697 registrovanih ležajeva.
Komplementarni vidovi
Za razliku od Ministarstva turizma u Crnogorskom turističkom udruženju procjenjuju da je neregistrovani smještaj deset puta veći. Oni podsjećaju i na istraživanje koje je 2010. uradilo upravo Ministarstvo koje je pokazalo neke druge brojke od onih kojima se sada barata.
- Na osnovu istraživanja Ministarstva turizma početkom 2010. godine procijenjeno je da u komplementarnim vidovima smještaja ima između 300.000 i 350.000 kreveta. Komplementarni vidovi smještaja obuhvataju privatni smještaj, kampove i odmarališta. Gotovo je sigurno da se najvići dio navedenog broja komplementarnog smještaja, preko 90 odsto nalazi u privatnom smještaju. Računica je jasna u zoni sive ekonomije u privatnom smještaju se nalazi preko 250.000 kreveta - kazao je za Pobjedu predsjednik Sektora privatnog smještaja u Crnogorskom turističkom udruženju (CTU) Petar Ivković.
Crna Gora, kaže on, ima u hotelskom smještaju 36.000 kreveta dok u privatnom smještaju ima registrovanih oko 60.000 ležajeva.
Broj kreveta u hotelima je, smatra on, tačan s obzirom da oni moraju da funkcionišu isključivo legalno.
„Registrujte smještaj“
Na pitanje Pobjede šta je sa akcijom „Registrujte smještaj“ ove godine i kakvi su njeni efekti do sada, iz Ministarstva turuzma odgovaraju da je akcija ove godine dobila nove obrise realizacijom implementacije softverskog rješenja Centralnog turističkog registra (CTR), kao jedinstvenog registra svih ugostiteljskih objekata u Crnoj Gori, kao i kampanjama i akcijama koje se sprovode po opštinama u cilju registrovanja privatnog smještaja.
- Kampanja „Registrujte smještaj“ je ostvarila zapažene rezultate, intenzivnim kontrolama turističke inspekcije i velikim radom timova lokalnih samouprava, prije svega sprovođenjem agresivne medijske kampanje na lokalnim medijima, jer su na taj način informisali stanovništvo o procedurama registracije smejštaja, kao i o promotivnim koristima koje legalni, registrovani izdavaoci imaju. Na više od 20 međunarodnih i regionalnih turističkih berzi katalog privatnog smještaja, u koji su uključeni svi registrovani izavaoci, se distribuira svim zainteresovani turističkim agencijama i idividualnim posjetiocima sajma – navode iz Ministarstva.
I CTU je uključen u akciju „Registrujte smještaj“.
Ivković kaže da su primjedbama uspjeli da ubijede nadležne da se prilično komplikovana procedura registracije smještaja svede na samo dva dokumenta.
- Na početku prije 3-4 godine, kada je akcija sprovedena, efekti su bili izuzetno pozitivni toliko da se broj registrovanih kreveta u pojedinim opštinama udvostručio. Problem se opet pojavio prošle i ove godine na nivou lokalnih samouprava. Lokalni sekretarijati za privredu su ponovo, u gotovo svim opštinama, nametnuli izdavaocima dodatne obaveze u vidu raznih potvrda i formulara – kaže Ivković.
On smatra da će se broj legalnih kreveta u privatnom smještaju smanjiti ove i naredne godine zbog dodatnih obaveza koje su izdavaoci dužni da ispoštuju.
Dva papira za registraciju
Postupak registracije smještaja brz je i jednostavan kažu u Ministarstvu.
- Potrebna su samo dva papira. Uz zahtjev treba da dostave posjedovni list i upotrebnu dozvolu ili atest za struju. Predstavnici lokalnih turističkih organizacija dijele i flajere sa obavještenjima o obavezama izdavalaca soba i apartmana, kao i informacijama o plaćanju boravišne takse – podsjećaju iz Ministarstva.
Pune se privatni džepovi
Pobjedino pitanje, koliko se procjenjuje da godišnje gubi državna kasa zbog neregistrovanog smještaja ostalo je bez odgovora u Ministarstvu turizma.
- Gubici u državnom Budžetu prouzrokovani sivom ekonomijom, kada je u pitanju turizam, odnosno naplata boravišne takse, predstavljaju problem koji se postepeno rješava – saopštili su iz Ministarstvu turizma.
Iz ovog Vladinog resora podsjećaju da je Koordinacioni tim za pripremu i praćenje turističkih sezona upoznat sa svim problemima u turzimu i sivoj ekonomiji.
- Donijeto je nekoliko promotivnih mjera koje su motivisale vlasnike neregistrovanih smještajnih objekata da se prijave, pojednostavljena je procedura prijave, intenzivirane su kontrole Turističke inspekcije što je rezultiralo povećanjem broja odobrenja za rad privatnog smještaja i registrovanih izdavaoca smještaja u odnosu na isti period prethodne godine. Zakonskim rješenjima i dodatnim kontrolama turističke inspekcije ubijeđeni smo da ćemo riješiti ovaj problem i gubitke u državnom Budžetu svesti na zenemarljiv iznos – optimistični su u Ministarstvu.
U Crnogorskom turističkom udruženju priznaju da je teško dati precizan odgovor na pitanje koliko se gubi ali da procjene govore da samo na boravišnoj taksi cifra dostiže šest miliona eura.
- Teško je dati realne procjene, ali na bazi nekih parametara koji se mogu izvesti na osnovu procjene nelagalnog broja kreveta u privatnom smještaju jasno je da se radi o velikom gubitku za državnu kasu. Ako je pretpostavka da imamo oko 250.000 nelegalnih kreveta u privatnom smještaju u Crnoj Gori, samo po osnovu nenaplaćene boravišne takse u sezoni, koja traje 40 dana, gubi se preko 6.000.000 eura. Država, takođe, gubi ogromne prihode po osnovu nenaplaćenog paušalnog poreza na izdavanje privatnog smještaja – smatra Ivković.
Nema para pa ni dovoljno inspektora
CTU je insistirao, kaže njegov predsjednik Žarko Radulović, da Vlada obezbijedi sredstva za veći broj inspektora tokom sezone.
- Odgovoreno je da za to nema para – kaže on i podsjeća da su CTU, odnosno turistički radnici pozvali Ministarstvo turizma i druge nadležne institucije da učine sve da se suzbije siva ekonomija tokom ljetnje sezone koja je loša za državu i opasna za turističku privredu.
- Oni koji ne plaćaju dažbine svake godine postaju sve jači, za razliku od onih koji posluju legalno i opstaju sve teže – kazao je Radulović i predložio da turistički radnici ovoga ljeta identifikuju i prijave inspekciji sve koji rade mimo zakona.
Flajeri
Ministarstvo unutrašnjih poslova i Ministarstvo održivog razvoja i turizma su izradili flajer koji se dijeli turistima prilikom ulaska u našu zemlju.
- U njemu se nalaze sve informacije – gdje mogu potražiti smještaj, objektima koji su prijavljeni i kategorisani, kako bi se informisali da boravkom u neprijavljenim objektima podstiču rast sive ekonomije, ali i da bi se ostali izdavaoci privatnog smještaja motivisali da prijave svoje objekte – podsjećaju iz Ministarstva.
