Sve srećne države liče jedna na drugu, sve nesrećne, nesrećne su na svoj način - glasila bi parafraza početka Tolostojevog romana i najbolji uvod za ono što je tragedija kroz koju prolazi današnja Srbija. Nezapamćeni zločin masovnog ubistva koji je počinio trinestogodišnjak u prvi plan stavlja izazove sa kojim se teško nose i puno naprednije zajednice.
23
Problemi vršnjačkog nasilja, nebrige roditelja i opšte otuđenosti slične događaje proizvode i drugdje u svijetu - mahom u Americi. Tragika tih monstruoznosti ipak otvara društvene debate i pokreće samorefleksiju zajednica na različitim nivoima. Prevencija kroz jačanje socijalne zaštite i brige o djeci kao individuama a ne kvotama. Međutim, nesrećnost srpskog društva treba tražiti upravo u prvim reakcijama na nezapamćeni zločin.
Čak i smrt nevine djece istog momenta je instrumentalizovana za širenje antizapadnog raspoloženja i dodatnu, civilizacijsku degradaciju cijele jedne države i njenih stanovnika. Umjesto preispitivanja sopstvene kolektivne i individualne odgovornosti, uslijedilo je more opštih mjesta koja za katastrofnalnu situaciju treba da okrive mrski zapad.
Razumije se, nisu krivi društveni obraci izgrađeni na ratnim zločinima i glorifikovanju istih, jednako tako ni agresija koja se emituje sa televizijskih ekrana ili pak političko nasilje koje je postalo dio svakodnevnog života. Kriv je zapad i zapadne vrijednosti. Upravo ta logika sprečava srpsko društvo da se izmakne iz uloge hroničnog agresora i agresivnog hroničara sopstvene i tuđe nesreće.
Politička i društvena katarza koju su prošli njemačko i japansko društvo ne garantuje da se slični događaji neće ponoviti ali čini mogućim blagotvorno suočavanje s istim. Spirala ćutanja o zločinačkim slojevima nedavne prošlosti je preduslov za otrežnjenje koje bi kulutru nasilja učinilo bar manje dopadljivom. Do tada, predstoji samo nijemo čekanje da potisnuta agresija "udari" opet.
