Razgovor o filmskom stvaralaštvu i monografiji „Vlakom bez voznog reda u povijest filma“ proslavljenog crnogorskog i jugoslovenskog reditelja, Veljka Bulajića, održan je, sinoć, u beogradskom Media centru,u organizaciji Crnogorskog vijeća u Srbiji i Crnogorske nacionalne zajednice Beograda.
O Bulajićevim filmovima i monografiji govorili su književnik, scenarista i dramaturg Filip David, crnogorski pisac i novinar Ljubeta Labović i profesor i književnik iz Zemuna Radomir Glušac.
David je rekao da je Bulajić jedna od najznačajnijih ličnosti jugoslovenske kinematografije.
“Ono što me povezivalo s njim jesu neke ličnosti i ljudi koji su bili oko Veljka a koji su i meni takođe u životu mnogo značili. Nikola Popović, jedan sjajan producent, organizator je bio Veljkov saradnik, tu je bio moj dragi profesor Ratko Đurović, takođe značajan saradnik u realizaciji nekih od važnih Veljkovih filmova. On me upoznao sa Veljkom i omogućio mi je da kao vojnik učestvujem u Bulajićevom scenarističkom štabu dok se snimao film „Bitka na Neretvi“. Tu je i moj prijatelj Mirko Kovač i njega je Veljko posebno cijenio”, istakao je David.
On je rekao da ga za Bulajića povezuje na sentimentalan način i činjenica da je jedan od malo preživjelih koji je prisustvovao snimanju „Bitke na Neretvi“.
“Veljko je na snimanju bio takav da je teško objasniti kolika je to energija bila. Sjećam se snimanja „Bitke na Neretvi“ i na minus 25 stepeni. On je i pod tim uslovima, komandujući zajedno sa nekim generalima koji su mu dodijeljeni bili kao neka pomoć ulazio u najteže uslove snimanja da bi snimio par kadrova, par scena...Veljko je uvijek tražio da to bude autentično pa bez obzira na cijenu koju i on sam mora platiti”, zaključio je David.
Labović je govorio o kompleksnim i slojevitim kompozicijama Bulajićevih filmova i o njihovom neprolaznom kvalitetu i gledanosti.
“Nakon više od pola vijeka od premijernog prikazivanja 'Bitke na Neretvi', ovaj ratni spektakl i danas se s uzbuđenjem i znatiželjom gleda i izaziva ogromnu pažnju gledalaca. Pogotovo je zanimljivo da je film uvijek dobro prihvaćen od mlađih generacija. Čak i kod onih koji su skloni ironiziranju ratne i partizanske literarne, strip i filmske umjetnosti Bulajićevi filmovi su izdržali sve te probe i sud vremena. To je najbolji dokaz njihove vrijednosti, a za samog Bulajića i jedan od najvrjednijih komplimenata“, rekao je Labović.
Dodao je da je Bulajić u umjetničkom i intelektualnom angažmanu uvijek bio antifašista „humanista lijeveprovinijencije” i veliki umjetnikkoji je 90-ih bio na pravoj strani istorije.
„Podržavao je samostalnu i evropsku Crnu Goru,demokratske, antiratne, evropske i progresivne snage i nosio Crnu Goru i svoje rodne Viluse u mislima i srcu čitavog života“, zaključio je Labović.
Književnik Radomir Glušac govorio je o stilsko žanrovskim karakteristikama Bulajićevih filmova i o sličnostima i razlikama poetika pojedinačnih filmova.
„Zbog filmografske preglednosti mogu se omeđiti i grupisati i neke posebnosti i zajedničke upućenosti na sličnost postupaka i poetika Bulajićevih fimova. Čini se da se mogu izdvojiti četiri stilsko-žanrovska kruga. Ovo posebno zbog nepravde koja je učinjena Bulajiću kada se simplifikovano a sve više i zlurado svodi pod oznaku apologetskog, pasrtizanskog i državnog umjetnika. Uistinu jedino bi se filmovi „Bitka na Neretvi“, „Kozara“ i „Veliki transport“mogli bez ozbiljnije i dublje analize svrstati u filmove partizanske provinijencije. U poetskom i tematskom značenju pogotovo ova dva prva filma daleko čak i žanrovski nadmašuju ovo određenje. Poetičku zamisao Bulajić podjednako dobro realizuje u velikim kompozicijama širokog istorijskog zamaha kao i u mozaicima unutar velikih priča“, rekao je Glušac.
Veče posvečeno Bulajiću uljepšala je na violini darovita muzičarka Ivana Grujičić koja je svirala minijature Čajkovskog i muzičke inserte iz Bulajićevih filmova.
