Ovu sesiju svečano je otvorila evropska komesarka za nauku i inovacije Marija Gabrijel inspirativno govoreći o viziji regiona, ističući da su upravo okvirni program Horizon2020, Erasmus+, Kreativna Evropa pokazali da imaju veliki uticaj na Zapadnom Balkanu kao i da je sada vrijeme da se taj uticaj poveća i učini jos većim izgradnjom veza između obrazovanja, poslovanja i istraživanja.
Na samom početku panela, ministarka Damjanović je izrazila zadovoljstvo što moderira ovom sesijom i zahvalila se komesarki Gabrijel što je otvorila panel posvećen Agendi za inovacije za naš region. Ona je tom prilikom istakla da je Zapadni Balkan veliki i sastavni dio Evrope, ali da mu je potrebna podrška za razvoj održivih ekonomija i da veoma cijeni činjenicu da je ovaj region strateški prioritet Evropske komisije.
“Pridruživanje našeg regiona okvirnim programima EU pokazalo se kao snažan instrument sistemskih promena u našim zemljama, dajući nam posebnu snagu u razvoju naših nacionalnih strategija. To potvrđuje činjenica da su sve zemlje Zapadnog Balkana u procesu razvoja strategija i politika pametne specijalizacije u skladu sa prioritetima EU za zelenu, digitalizovanu i socijalno kohezivnu Evropu, koju je postavila predsjednica von der Leyen.“
Na panelu se razgovaralo o dosadašnjim postignućima od pridruživanja ovim programima, očekivanjima od sledećeg okvirnog programa Horizon Europe ali i drugim mjerama oporavka za region, kao i kako prevazići izazove i jaz između Istoka i Zapada koji još uvijek postoji.
Prvog dana ovog velikog događaja EK (22. septembra) ministarka Damjanović je učestvovala i na panelu visokog nivoa pod nazivom “Geopolitika i preuzimanje vođstva u ključnim globalnim izazovima”. Na ovom panelu na kojem su pored ministarke Damjanović učestvovali i ministri Turske, Gruzije i Kanade iz oblasti nauke i inovacija diskutovalo se o prednostima pridruživanja okvirnim programima Evropske unije, njihovom geopolitičkom dosegu, potrebama za prilagođavanjem pristupa, ulozi istraživačke infrastrukture kao i o saradnji u rješavanju globalnih izazova.
Tom prilikom Damjanović je, između ostalog, istakla kako se sada jasno vidi transformacija Crne Gore i jačanje crnogorskog inovacionog ekosistema napominjući da “naša zemlja postaje regionalno čvorište zelene energije – sa velikim projektom podmorskog električnog kabla izgrađenog između Crne Gore i Italije (investicija od milijardu EUR), sa trenutno najvećom solarnom elektranom u regionu (250 MV), sa mnogim vjetroelektranama – koje vidljivo doprinosi da Evropa postane prvi klimatski neutralni kontinent do 2050. godine.”
