Navodi se da su na juče održanoj sjednici kojoj su prisustvovali mitropolit crnogorsko-primorski Amfilohije i episkopa budimljansko-nikšićki Joanikije, članovi pravnih savjeta razmatrali aktuelna pravna pitanja iz oblasti odnosa Crkve i države Crne Gore.
- Članovi pravnih savjeta su konstatovali netačna i zlonamjerna tumačenja nedavne odluke Evropskog suda u predmetu spora oko odgovornosti Vlade Crne Gore zbog opstrukcije i neprimjenjivanja Zakona o pravednoj restituciji, koji je usvojila Skupština Crne Gore 2002. godine, navodi se u saopštenju.
Navodi se da je Odluka Evropskog suda od 9. oktobra u pojedinim medijima u Crnoj Gori, iz anticrkvenih razloga, prikazana kao navodni »gubitak prava SPC na sveukupnu imovinu, i kao osnov za uređenje odnosa između SPC i države”.
- Začuđuje broj olakih i neodgovornih komentatora, koji ne samo da nijesu vidjeli i pročitali tužbeni zahtjev i spise predmeta, nego ni odluku Suda. Takav neodgovoran pristup je, ne po prvi put, svjesno primijenjen kako bi javnost stekla pogrešan utisak i kako bi se stvarao prostor za nove nezakonite atake na Pravoslavnu crkvu, njen identitet, misiju, imovinu i dostojanstvo u Crnoj Gori, kaže se u saopštenju.
Pravni savjeti podsjećaju da je predstavka Evropskom sudu za ljudska prava u Strazburu podnijeta 2005. godine protiv Državne zajednice Srbija i Crna Gora, nakon iscprljene pravne procedure pred crnogorskim pravosuđem.
Tužbom je, kako navode, zahtijevano da Sud utvrdi povredu prava na pravično suđenje, na djelotvorni pravni lijek i na zaštitu imovine, kao i da obaveže državu da odgovori i, u skladu sa Zakonom o pravednoj restituciji od 2002. odluči po zahtjevu Eparhije Budimljansko-Nikšićke i 11 crkava i manastira od 2004. godine, kojim je zatražen povraćaj oduzete crkvene imovine ili obeštećenje.
- Nakon složene pravne procedure, Evropski sud je donio odluku kojom Crkva nije lišena imovine, kako je neistinito prikazivano u javnosti od strane poznatih crkvorušitelja, nego je tužbeni zahtjev ocijenjen kao preuranjen i sa tog razloga što zakon o pravednoj restituciji nikad nije primijenjen u praksi, i zato što je u međuvremenu ukinut – nedopušten, kaže se u saopštenju.
U pripremi žalba Velikom vijeću Evropskog suda: Pravni savjeti će, kako se navodi, u skladu sa Pravilnikom Suda, u propisanom roku pripremiti žalbu Velikom vijeću Evropskog suda, i ukazati na pojedine činjenice i bitne propuste prilikom donošenja ove odluke.
- Mnogi anticrkveni kritičari i 'medijski tumači evropskog prava' u Crnoj Gori su namjerno previdjeli činjenicu da je Evropski sud kroz ovaj postupak priznao nesporan pravni subjektivitet i aktivnu legitimaciju Crkve, odnosno Eparhije Budimljanske-Nikšićke, smatraju članovi savjeta.
Prema njihovim riječima, Evropski sud je kroz tu odluku priznao činjenicu da je Pravoslavna crkva u Crnoj Gori, oličena u MCP-u i Eparhiji Budimljansko-Nikšićkoj, pravno lice koje ima pravo da pokreće i vodi sporove pred tim Sudom radi zaštite svojih prava u skladu sa Evropskom konvencijom o ljudskim pravima.
- To pravo i svojstvo Pravoslavne crkve u Crnoj Gori već godinama, protivno crnogorskom i međunarodnom zakonodavstvu, neosnovano negiraju oni koji se danas iz svega glasa pozivaju na ovu sudsku odluku, kaže se u saopštenju.
Navodi se da je u pojedinim medijima »iz jasnih anticrkvenih razloga, preskočena i činjenica da je Sud konstatovao da je komunistički režim, nakon Drugog svjetskog rata, od Crkve oduzeo značajnu nepokretnu imovinu koja je konkretno i taksativno navedena, i da je nesporno pravo Crkve u Crnoj Gori, ne samo kao tužioca nego i kao potražioca te imovine«.
Odlukom Suda je, kako navode, konstatovana činjenica da je raniji komunistički režim od Crkve oduzeo predmetnu imovinu.
- Sveukupnu javnost podsjećamo da ovom odlukom Crna Gora nije oslobođena obaveze da izvrši restituciju oduzete imovine crkava i vjerskih zajednica. Naprotiv, iz odluke se jasno uočava stav Suda o pravu Crkve da traži povraćaj svoje oduzete imovine, a, dosljedno tome, i obaveza države da izvrši restituciju ili obeštećenje, stoji u saopštenju.
Navodi se da je ta obaveza Vlade, osim u izvještajima Evropske komisije i drugih međunarodnih institucija, lako uočljiva i u odredbama tri ugovora koje je ona nedavno potpisala sa Rimokatoličkom crkvom, Islamskom i Jevrejskom zajednicom.
- Pravni savjeti MCP i Eparhije smatraju da je obaveza Vlade da u što skorijem periodu donese ne samo novi Zakon o pravnom položaju crkava i vjerskih zajednica, nego i o restituciji oduzete imovine i obeštećenju crkava i vjerskih zajednica u Crnoj Gori, u skladu sa međunarodnim standardima i praksom država koje su pristupile Evropskoj uniji, zaključuje se u saopštenju.
